Brahmastra Daily is inaugurated by Ex-prime minister and Nepali Congress party president Late. Girija Prasad Koirala on 27th Ashoj 2057. It is being published on regular basis and covering Parsa, Bara, Rautahat, Sarlahi, Makwanpur etc. districts through direct distribution channel. Brahmastra Daily is a reputed daily in the region and has been awarded for its excellency at several occasions of which more recently has got the award of honor presented by the Rt. Hon'ble vice-president of Nepal Mr. Parmanand Jha.

आजको ब्रह्मास्त्र दैनिक पढ्नुभयो ?

$type=ticker$count=12$cols=4$cate=0$show=home

$type=slider$snippet=hide$cate=0$author=hide$comment=hide$date=hide$readmore=hide$show=home

$type=one$count=1$cate=0$author=hide$comment=hide$date=hide$readmore=show$show=home

$type=blogging$count=7$cate=0$author=hide$comment=hide$date=hide$readmore=show$show=home

Brahmastra Daily is inaugurated by Ex-prime minister and Nepali Congress party president Late. Girija Prasad Koirala on 27th Ashoj 2057. It is being published on regular basis and covering Parsa, Bara, Rautahat, Sarlahi, Makwanpur etc. districts through direct distribution channel. Brahmastra Daily is a reputed daily in the region and has been awarded for its excellency at several occasions of which more recently has got the award of honor presented by the Rt. Hon'ble vice-president of Nepal Mr. Parmanand Jha.

$show=home

 ब्रह्मास्त्र दैनिक इपेपर पिडिएफमा पढ्नुहोस

तपाईंहरुको प्रतिकृया के छ ?

SHARE: 520

'एमाले प्रतिगमनतर्फको षड्यन्त्रमा' विघटनकर्ता एमाले नै भएको प्रमाणित        माओवादी बैठकमा प्रचण्ड र बाबुराममाथि नै आक्रमण        हरेक नेपालीको थाप्लामा १९ हजार ऋण        भिसा नलिँदा ज्ञानेन्द्र रातभर बिमानस्थलमा अलपत्र (ब्रेकिङ न्युज)        डिआईजी पार्बती थापामगर माथि किन गरियो सडयन्त्र ?          एमाओवादी महाधिबेशन अगाबै फेरी बिभाजन हुने         नेपालीसमाचार प्रिन्टमा पनि शुरु         क्या संबिधान सभा की हत्या 'बाहुनबादी चक्रब्यूह' में हुई ?         राष्ट्रिय समस्या निकासको लागी आयोजित सर्वपक्षिय महासभाको निष्कर्ष        वबरमहल बम विस्फोटनका पीडित परिवारलाई आर्थिक सहयोग        
HOMEPAGE ArticlesInterviews NoticesAbout SAMABAD Contact UsDownloads
[ Articles ]
दरवार हत्याकाण्डको मुख्य अभियुक्तको परिवारमा रुवाबासी
विष्णु' अवतारलाई जनताको पाइतालाले कुल्चिएको छ
काठमाडौं : इसापूर्व १९ औं शताब्दीको हाइटी साम्राज्यको आक्रमणमा परी भागे पछि एउटा विशाल झुण्ड वर्तमान इरानतर्फभागे र त्यसतर्फलगभग ४ सय वर्षबिताए पछि सिन्धुघाटी हुदै यिनीहरुको एउटा झुण्र्डर् इसापूर्व १५ सौ अर्थात् आजभन्दा ३ हजार ५ सय वर्षपहिला लुटपात गर्दै र आतंक मच्चाउदै आतंककारी र लुटारहरुको रुपमा वर्तमान भारतमा भित्रिएका थिए । त्यसताका यी आतंककारी र लुटारहरुको जमातलाई एउटा क्षेत्रीय महापुरुषले ठूलो सहयोग एवं सुरक्षा पुर्‍याए जसको नाम आज पर्यन्त हिन्दूहरुले भगवान विष्णुको नाममा जप्ने गर्छन् । यसबाटै स्पष्ट हुन्छ की विष्णु को हो भन्ने कुरा । हिजो नेपाली समाजलाई अन्धकारतिर धकेल्दै सामन्ती राज्य व्यवस्था र राज्य सत्ताको एउटा टुकुडी शाहा वंशीय सामन्ती राजतन्त्रले आफूलाई यही भगवान विष्णुको अवतारको रुपमा आफैले आफैलाई घोषणा गर्दै लगभग ४ सय ४९ वर्षेखि नेपाली समाज र नेपाली जनताको छात्तीमा जरजर्ती टेक्दै आइरहेका थिए तर आज त्यही विष्णु अवतार सामन्ती राजतन्त्रलाई नेपाली जनताले पाइतालाले कुल्चिदिएको छ ।
सन् १५५९ मा द्रव्य शाहाले घले राजाको टाउको ठुन्काएकै दिनदेखि हिन्दू आर्यन बाहुन छेत्रीले खुशीयाली स्वरुप मनाउन थालेको कथित विजय दशमी भनिने पर्व पृथ्वीनारायण शाहाले १७६८ मा काठमाडौं उपत्याका तत्कालिन अवस्थामा कान्तिपुरका राजा जयस्थिति मल्लको राज्य कब्जा गरेपछि शाहा वंशीय शाषण व्यवस्था र साम्राज्यको विस्तार गर्ने क्रममा नेपाल राज्यको कथित एकीकरण अभियानस"ग स"गै नेपालका सबै अहिन्दू मूलबासी मंगोल समुदायलाई पनि जबरजस्ती मनाउन बाध्य बनाइएको थियो । द्रव्य शाहाले घले राजाको टाउको ठुन्काएको आज भन्दा करिब ४ सय ४९ वर्षेखि मनाउन थालेको र पृथ्वी नारायण शाहाले किर्तीपुरे मूलबासी मंगोल नेवार समुदायको १७ धार्नी नाक, कान काट्दै आजभन्दा २ सय ४० वर्षअघिदेखि सबै अहिन्दू मूलबासी मंगोल समुदायलाई जबरजस्ती मनाउन बाध्य बनाइएको कथित बिजया दशमी भनिने पर्व संविधान सभाको निर्वाचनबाट मुलुकम संघीय गणतन्त्रको स्थापना भई ४ सय ४९ वर्षो शाह वंशीय व्यवस्थाको अन्त्यसंगै तथाकथित हिन्दूहरुको मात्र महान चाड भनिने बिजया दशमी यस पटक नेपालका अधिकांश गाउं बस्तीमा बहिष्कार गर्ने भएका छन् ।
[ Articles ]
राजधानी काठ्माण्डौमा मात्रै मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीले एक लाख नयाँ सदस्य बनाउने
- कृष्ण बहादुर तामाङ
प्रिया साथिहरु हाम्रो जीतले हाम्रो बाटो कुरेर बसेको छ, हाम्रो जीतले हाम्रो बाटो हेरेर बसेको छ तसर्थ विकसित नयाँ राजनीतिक परिवेशमा मंगोल डेमोक्रेटीक पार्टिको निर्देशात्मक सिद्धान्तलाई टिम स्प्रिटकासाथ अगाडि बढाउनु पर्ने भएको र यस वर्ष काठमाडौं उपत्यकामा मात्र मंगोल डेमोक्रेटीक पार्टिले थप एक लाख नयाँ सदस्य बनाउने घोषणा गरि उपत्यकामा संगठन विस्तार र सदस्यता वितरण अभियानलाई तिब्र रुपमा अगाडि बढाइरहेको छ । मंगोल डेमोक्रेटीक पार्टिको यस अभियानमा विदेशी हिन्दु आर्यन बाहुन क्षेत्रीबाट शोषित पीडित सबै मूलबासी मंगोल समुदाय सहभागी भई राजनैतिक, वैचारिक, आर्थिक, नैतिक एवं भौतिक रुपमा सहयोग गरि अभियानमा सहभागि भइदिनु हुन हार्दिक अपिल गर्दछौं । नेपालका अहिन्दु मूलबासी मंगोल समुदायमाथि ४ सय ५० वर्षदेखि शोषण, दमन, अन्याय र अत्याचार गर्दै आइरहेको यो विदेशी हिन्दु आर्यन बाहुनवादी राज्यसत्ताको पुर्ण रुपमा अन्त्य गरी राष्ट्रीया पहिचान सहितको संघियता र संघियता सहितको संबिधान, धर्मनिरपेक्षा र समृद्धसाली नेपाल निर्माण गर्नाको निम्ती एक थोपा रगत र एक मुठी प्राण रहेसम्म आफ्नो समुदायको अस्तित्वको रक्षा र मुक्तिको निम्ती लडिरहन आदरणीय दाजु भाइ तथा दिदीबहिनीहरुमा हार्दिक अनुरोध गर्दछौं ।
वर्तमान शिक्षित युवा पिँढीले भोलिको नेपालको राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री र मन्त्रीहरु बनेर मुलुकको विकास गर्ने, यस मुलुकको न्यायाधिश र प्रधान न्यायाधिश बन्ने सचिव र महासचिव बन्ने र बनाउने राजदूतहरु बन्ने र बनाउने उद्देश्य राखेर निर्भिक्ताका साथ पढ्नु - पढाउनु, बढ्नु - बढाउनु पर्छ । हामी अहिन्दू मूलबासी मंगोल समुदायले अर्काका निम्ति शताब्दिऔँ - शताब्दी रगतको खोलो बगायौं - बदलामा के पायौं ? घृणा अपमान । पछौटे बनाई माग्यौं, अशिक्षित राखी माग्यौं , आफ्नो घर - खेत कान्लाबारी लुटी माग्यौं । हामीले अहिन्दू मूलबासी मंगोल समुदायको मलिलो खेत-बारी आज बाहुन - क्षेत्रीको भएको छ । यिनीहरुका पुर्खा हिजो पाती पढेर मागी खान्थे आज देशलाई कंगाल बनाएर मुलुकलाई बन्दगी राखेर धनी भएका छन् । शक्ति र पैसा भए यहाँका मूलबासीलाई धोबीको लुगा चुटाई गर्ने सोचमा छन् । जुन विचार यिनीहरुको षड्यन्त्रकारी मतिभ्रम मात्र हो । हामी अहिन्दू मूलबासी मंगोल समुदायले अर्काको हनुमान भरिया - करिया भएर झोला बोके, बन्दुक बोके, अब नयाँ पिँढीले आफ्नो निम्ति,भोलिको उज्ज्वल भविष्यका निम्ति र भावी पिँढीको उज्जवल भविष्यका निम्ति लड्नु परे लड्नुपर्छ । आफ्नो अधिकार नदिए खोस्नु पनि पर्छ ।
[ Articles ]
पहिचानसहितको संघीयता नै सबै नेपालीको जीत : डा. युवराज लिम्बु
क्षेत्रफलको हिसाबले त्यति ठूलो राष्ट्र नभए पनि जातीय, भाषिक र साँस्कृतिक विविधताले सम्पन्न राष्ट्र नेपालमा आज तमाम देशवासी सार्थक राष्ट्रिय एकता र  मजबुत राष्ट्रियता सहितको सम्पन्न नेपाल हेर्न चान्छन्। यसै शिलशिलामा धेरै ऐतिहासिक घटनाक्रमहरु घटि सकेका छन्। 
हामी प्रहरी चौकीहरु ध्वस्त हुँदा, गोला वारुद चलेर जन/धनको क्षति हुँदा, अनि बन्द हडताल हुँदा मात्र देश संकटमा परेको ठान्छौ। तर, आम नेपालीबीच भावनात्मक एकताको खाडल झन्झन् चौडा भइरहँदा भने देश संकटमा परेको ठान्दैनौ। नेपाल आमा रोएको सम्झदैनौ। जबरजस्ती भूगोलले घेरेको राष्ट्रियता महान की भावनात्मक रुपमा एक भएर बनेको राष्ट्रियता महान? जबरजस्त लादिएको पहिचान स्वीकार्य र दिगो हुन्छ कि आत्मा देखि नै स्वीकारिएको पहिचान दिगो हुन्छ? आज यी प्रश्नहरुको वास्तविकता र चित्तबुझ्दो जवाफ खोज्नु पर्ने ऐतिहासिक जिम्मा आम नेपाली सामुख आएको छ। 
ऐतिहासिक कालखण्डसँगै एउटा निश्चित भौगोलिक सिमांकन भित्र अटाएर बसेका सबै जातजाति, भाषा, संस्कृति र क्षेत्रले समान रुपमा फस्टाउने मौका नपाएकै कारण नेपालको शासकीय पद्धती एकात्मक, केन्द्रिकृत र वहुसँख्यक मूलबासी, मधेसी, दलित र उत्पीडित क्षेत्रका बासिन्दाले अपनत्व महसुस गर्न नसक्ने किसिमको रह्यो। परिणाम स्वरुप समग्र नेपालको राष्ट्रिय पहिचान स्थापित हुन सकेन। मानव सभ्यताका अमूल्य पहिचान स्वरुप विविध भाषा र संस्कृति, एकल भाषा र संस्कृतिको छाँयाले ओझेलमा पर्न पुगे।

[ Articles ]
क्रान्तिकारी युवावर्गलाई अपमान गर्नु राजनीतिक दलको बिनास हुनु हो ।
बैदेशिक रोजगारीमा जाने हरेक युवायुवतीहरुले फ्री भिसा र फ्री टिकट प्राप्त गर्नु पर्छ
- मिङमार छेवाङ तामाङ
प्रिय साथीहरु अहिले हामी धादिङ, नुवाकोट र रसुवामा मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीले २०६८ फागुन १ गते देखि आयोजना गरेको एक महिने अभियान समाप्त भएकै दिन देखि नेवा-तामाङसालिङ राज्य समितिको गठन प्रकृयामा जुटिरहेका छौ । हामी सर्वप्रथमतः मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीको एक महिने अभियानकेा क्रममा आर्थिक, भौतिक र नैतिक रुपले सहयोग र समर्थन गर्नु हुने धादिङ, नुवाकोट र रसुवाबासी दाजुभाई तथा दिदी बहिनीहरुलाई धन्यवाद दिन चाहन्छु साथै मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीका नेपालभरि र विदेशमा समेत रहनु भएका नेता, कार्यकर्ता, समर्थक र शुभेच्छुकहरुलाई पनि धन्यवाद दिन चाहन्छु । हामीले यो एक महिने अभियानको क्रममा धादिङ, रसुवा र नुवाकोटको मूलवासी मंगोल समुदायको दाजु-भाई तथा दिदी-वहिनीहरुकेा घरघरमा पुग्ने क्रममा त्यहाँका मूलबासी मंगोल समुदायका युवायुवतीहरु सवै आफ्नो गाउँघर र देश छोडेर विदेशी भूमिमा आफ्नो जीव गुजारा गर्न र दानापानी जुटाउनकै लागि विदेशी भूमिमा आफ्नो रगत र पसिना बगाउन गएको पाएँ । हाम्रो मूलवासी (Indigenous) मंगोल समुदायका युवायुवतीहरु यसरी आफ्नै देशमा रोजगार नपाएर विदेशी भूमिमा जानु परेको देख्दा  हाम्रो मुटु छियाछिया भएर आयो यही कारण म त्यही विषयमा लेख्न गइरहेको छु ।
यतिखेर हामी नेपालका मूलवासी मंगोल समुदाय आफ्नो जीवन चलाउन एक छाक दाल र भात खानकै लागि र आफ्नो परिवारको जिविका चलाउनकै लागि संसारका हरेक क्षेत्रमा भौतारिरहेका छन् । विदेशमा आफ्नो अमूल्य रगत र पसिना बगाइरहेका छ्न । नेपालमा रोजगारी भइ दिएको भए हामीले आफ्नो देश छाडेर यत्ति ठूलो दुःख गरेर र दुःख गर्न विदेश जान पर्दैनथ्यो । नेपालमा जहिले सुकै बन्द, जहिले सुकै हडताल, जहिले सुकै झगडा, महंगी र बेरोजगारी समस्या त्यस्तै छ । अहिलेको यो अवस्था र परिस्थितिमा नेपालमा आफ्नो भविष्य नदेखेरनै हामी संसारभर भौतारिरहेका छौ, किनकी नेपालमा चार सय पचास बर्ष देखि हिन्दु आर्यन बाहुन क्षेत्रीहरुकेा हातमा नेपालको शासन सत्ता छ । चार सय पचास बर्ष भन्दा अघि नेपालको शासन सत्ता हामी मूलवासीहरुकेा हातमा थियो । जुन सयम नेपालका मानिसहरु अति सम्पन्न थिए र तत्कालीन समयलाई अन्तर्राष्ट्रिय इतिहासकारहरुले स्वर्ण युग भनेर उल्लेख गरेका छन् । मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टी आफ्नो पुर्खाले गुमाउनु परेको भूमि, शासन र सत्ता आफ्नै हातमा फिर्ता लिनको निम्ति नेपाली भूमिमा संघर्षरत छ ।
[ Articles ]
पहिचान र सामर्थ्यको आधरमा संघियता भएन भने देश टुकृन्छ
नारायण निङलेखू
भारत स्वतन्त्र भएपछि अतिवादी हिन्दु युवक नाथुराम गोडसेले सन् १९४८ मा मोहनदास गान्धी अर्थात् महात्मा गान्धीलाई गोली हानी हत्या गरे। हत्याको कारणबारे बयानको सिलसिलमा उनले भनेका थिए, 'गान्धी महान् हुन्। म उनलाई हृदयदेखि श्रद्धा गर्छु। उनीभन्दा महान् भारत माता हुन्। भारत माताको विभाजन भयो र विभाजनको पीडा सहन नसकेर मैले गान्धीको हत्या गरेको हुँ।' अर्थात्, ब्रिटिस उपनिवेशबाट स्वतन्त्र हुँदा भारतले विभाजित भएर स्वतन्त्र हुनुपर्ने अवस्थाको जिम्मेवार व्यक्ति मोहनदास गान्धी थिए गोडसेको नजरमा। स्वतन्त्रता आन्दोलनअनुसार अहिलेको हिन्दुस्तान, पाकिस्तान र बंगलादेश अविभाजित भारतका रुपमा स्वतन्त्र हुनुपर्ने थियो। भारत विभाजित भएर स्वतन्त्र हुनुमा मेरो विचारमा सबैभन्दा बढी जिम्मेवार जवाहरलाल नेहरु हुन्।
सन् १९४६ अघि मुहम्मद अलि जिन्ना वा उनको मुस्लिम लिगले स्वतन्त्र पाकिस्तानको माग गरेको थिएन। त्यस बेलासम्म ब्रिटिस सरकारले पनि भारत विभाजित भएर स्वतन्त्र हुने परिकल्पना गरेको थिएन। बरु उसले भारत विभाजित नहोस् भनेर सन् १९४६ मा क्याबिनेट मिसनमार्फत अधिकार सम्पन्न बलियो राज्य (प्रान्त) सरकारको व्यवस्था रहने गरी संघीय प्रणालीको योजना प्रस्ताव गरेको थियो। त्यसलाई इन्डियन नेसनल कांग्रेस र मुस्लिम लिग दुवैले स्वीकार गरेका थिए।
[ Articles ]
दलित समुदायको अधिकारको प्रश्न
- प्रकाशस्नेही विश्वकर्मा
नेपाली समाजमा जातीय छुवाछुत र सामाजिक बहिष्करण अपेक्षित गतिमा घट्न सकेको छैन। यस वर्ष जातीय छुवाछुतका गम्भीर घटनाबाट दलित समुदाय गत वर्षहरूभन्दा बढी पीडित हुनुपर्‍यो। यस वर्ष जातीय छुवाछुतका घटनाबाट दुई जना निर्दोष दलितले ज्यानै गुमाउनुपर्‍यो। दैलेखको तोली गाउँ विकास समिति - ५  धनी गाउँका सन्तबहादुर नेपाली र राजकुमारी शाहीले प्रेम विवाह गरेपछि सन्तका बाबु सेते दमाईलाई राजकुमारीका माइती पक्षका व्यक्तिले २०६८ साल भदौ १३ गते निर्घात कुटपिट गरे। दमाईको १४ गते जिल्ला अस्पताल लैजाँदै गर्दा दिउसो २ बजे अस्पतालको गेटमै मृत्यु भयो। राज्यले केही व्यक्तिलाई पुपर्क्षका लागि थुनामा राखेको छ। तर, न मृतकको परिवारले क्षतिपूर्ति पाउन सकेका छन् न त न्याय। वैवाहिक जोडी विस्थापित भएर काठमाडौँमा न्याय खोज्दै दलित हकअधिकारवादी नेता, मानव अधिकार कर्मीको घरदैलो चाहार्दै छन्। यसबीचमा सन्तबहादुरका दाजुलाई पनि राजकुमारीका माइतीले कुटपिट गरे। उनी पनि गाउँबाट परिवारसहित विस्थापित भएका छन्।
अर्को घटना कालीकोटको जुविथा गाविस - ९ मनविरे सुनारको हो। गत २०६८ साल मंसीर २४ गते साँझ एउटा होटलमा अँगेनाको आगो समातेर चुरोट सल्काएका निहुँमा त्यहाँका शाही ठकुरीका मान्छेले निर्घात कुटपिट गरी टाउको, छाती, खुट्टामा गम्भीर चोट लागेका सुनार घर पुगेको केही मिनेटमै बेहोस भए। मान्मास्थित जिल्ला अस्पतालमा २ दिन उपचार गरेपछि २६ गते उनको मृत्यु भयो। घटनाले राष्ट्रिय रूप लियो। व्यवस्थापिका संसद् तीन दिन अबवरुद्ध भयो। दाङ, पाल्पा, बुटबललगायत विभिन्न जिल्ला बन्द भए।
[ Articles ]
दाहालले यसरी समाप्त पार्दैछ मोहन वैद्य समुहलाई
काठमाडौं। अन्तरविरोध हल गर्न बनाएको नौ बुँदे आचारसंहिता समेत खारेज गरी माओवादी संस्थापन पक्षले उपाध्यक्ष मोहन वैद्य समुहलाई पेलेर अघि बढ्ने रणनीति अपनाएपछि वैद्य पक्ष राष्ट्रिय स्वधीनताका लागि सडक र सदन उपयोग गरेर संघर्ष गर्ने निश्कर्षमा पुगेको छ। राजनीतिक कार्यदिशाको चरम विवाद हल गर्न दुई महिना अघि ९ बुँदे विधि तय गरेर विवाद थामथुम लगाएका माओवादी नेताहरू पार्टीलाई अलग अलग नै गर्ने निर्क्योलमा पुगेका छन् र त्यसै अनुसारको तयारी पनि अघि बढाएका छन्। संस्थापन पक्ष मानिएको अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल र प्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईको पक्षले केन्द्रीय समितिको बैठक बोलाएर सबै कुरा अल्पमत बहुमतका आधारमा टुंगो लगाउने निर्णय गरेको छ भने वैद्य पक्ष विगतमा भएको प्रधानमन्त्रीको राजीनामाको निर्णय कार्यान्वयन नभएसम्म बैठक नै औचित्यहीन रहेको वताउँदै संघर्षको तयारीमा जुटेको छ। 
वैद्य पक्षले दाहाल भट्टराई पक्षको आव्हानलाई अस्वीकार गर्दै संघर्षका लागि 'देशभक्त र प्रगतिशील शक्तिहरू'सँग वार्ता अघि बढाएको छ। उसले वर्तमान सरकारका राष्ट्रघाती र जनविरोधी कामको भण्डाफोर गर्दै सडक र सदनमा आन्दोलन केन्द्रित गर्ने निर्णय लिएको छ। उनीहरूले बनाएको संयुक्त जनसंघर्ष समितिलाई नै आन्दोलनवाट स्थापित गरी नयाँ क्रान्तिकारी पार्टीका रुपमा ल्याउने तयारी गरेका छन्। तर, केन्द्रीय समितिमा स्पष्ट अल्पमतमा रहेको वैद्य पक्षलाई अल्पमत बहुमतवाट पेल्न दाहाल पक्षले अन्तरविरोध परिचालन सम्बन्धी नौ बुँदे विधि खारेज गरेको छ। मंगलवार बसेको दाहाल भट्टराई पक्षीय केन्द्रीय सदस्यहरूको बैठकले पार्टीमा गुटहरूलाई ध्वस्त पार्ने भन्दै गुटहरूलाई आफ्नो कुरा राख्नेगरी तयार गरेको विधि खारेज गर्ने निर्णय गरेको हो।
[ Articles ]
राष्ट्रीय मुक्ती आन्दोलनको निम्ती नागरिक समुदायसंग मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीको अपिल
 काठमाण्डौ: संसार तिमीहरुको हो, हाम्रो पनि हो, तर अन्तिम बिश्लेषणमा तिमीहरुकै हो । शक्ती र चेतना पूर्ण तपाईं युवा-युवातिहरु बिहान आठ - नौ बजेको सुर्यझै जिबनको फक्रँदो बेलामा छौँ । हाम्रो आशा तपाईहरुमानै रहेको छ । संसार तपाईहरुको हातम छ । नेपाल र नेपाली जनताको भबिष्य तपाईहरुकै हातमा छ ।
मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीद्वार राप्ती पहाडमा संचालन गरेको बृहत प्रशिक्षण कार्यक्रममा ब्यक्ता गरिएको भनाई । उक्त कार्यक्रमको बिबरणहरु सिडिमा पनी हेर्न सकिन्छ ।  नेपालका मूलबासी मंगोल समुदायलाई हिन्दू आर्यन बाहुन-छेत्रीले गर्ने गरेको अन्याय, अत्याचार, शोषन र दमनबाट मुक्त गराउने उद्देसेले मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीका  हजारौ कार्यकर्ताहरु घर दैलो कार्यक्रम गरिरहेको छ । उनिहरुले लोकतन्त्र, धर्मनिरपेक्ष र प्रान्तिय सरकारको बारेमा नागरिकहरुलाई प्रशिक्षण दिने र यस्को महत्व बुझाउने छ । मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीको प्रशिक्षण र घर / दैलो अभियान समाप्त भईसके पछी सबै राजनीतिक दलहरुमा भएका मूलबासी मंगोल समुदायका नेता कार्यकर्ताहरुलाई आ-आफ्नो राजनीतिक दलहरुबाट बिद्रोह गरी राष्ट्रीय मुक्ती आन्दोलनको निम्ती मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीमा जिम्मेवारी भूमिका निर्बह गर्नको निम्ती हार्दिक आव्हन गर्नेछ । नयाँ संबिधानमा राष्ट्रीयताको आधरमा पहिचान र सामर्थ्या (जस्तै लिम्बुवान, किरात, तामाङसालिङ, नेवा, तमुवान, मगरात र थरुवान) सहितको संघिया सासन ब्यावस्था नहुने भएकोले र नेपालको मूलबासी मंगोल समुदाय माथि हुने शोषन, दमन्, अन्याय र अत्यचार जस्ताको जस्तै रह्ने भएकोले मूलबासी मंगोल समुदायलाई मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीले गर्न लागी रहेको शान्ती पूर्ण राष्ट्रीय मुक्ती आन्दोलनमा सहभागी भईदिनुहुन हार्दिक अपिल गर्दाछौ ।
नयाँ संबिधानमा राष्ट्रीयताको आधरमा पहिचान र सामर्थ्या (जस्तै लिम्बुवान, किरात, तामाङसालिङ, नेवा, तमुवान, मगरात र थरुवान) सहितको संघिया सासन ब्यावस्था हुनुपर्छ भन्ने मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीको धाराणा रहेको छ ।
१६ औं शताब्दी तिर इस्ट इन्डीया कम्पनी भारतमा व्यापारिक रुपमा भित्रीए पछिको इतिहास बोकेका अंग्रेजहरुलाइ एमके गान्धीले 'भारत छोडो' भन्ने नारा दिएर किन लडाइ छेड्नु पर्‍यो र 'बृटिस साम्राज्यमा घाम कहिल्यै अस्ताउदैन' भनेर चुरीफुरी गर्ने अंग्रेजहरुले ४०० वर्ष पछि भारतबाट किन सुइकुच्चा ठोक्नु पर्‍यो? तीस लाख वर्ग माइल ओगटेर बस्ने अंग्रेजहरुको हालत कसरी विस्तार विस्तार बेहालत हुन पुग्यो? म्यानमारबाट (बर्मा) भारतीय र नेपालीलाइ किन खेदे त्यहाँका मुलबासी बिउँझे पछि? फिजिमा के भयो? रोडेसीयाका प्रधान मन्त्री इयन स्मिथको के गति भयो? मूलबासी कालाहरु बिउँझीएर उठे-जुटे पछि के भयो जिम्वाबेमा? गोरा आर्यन राष्ट्रपति डीक्लर्कको चुरीफुरी-परस्पर जुझाउने-लडाउने-भिडाउने सडयन्त्र कसरी तहसनहस भयो? दक्षिण अफ्रीकामा नेलशन मन्डेलालाई कसरी बाध्यातात्मक सत्ता सुम्पनुपर्‍यो अल्पसंख्याक गोरा आर्यनहरुले? बोलिभीयामा के भयो ? संसारकै शक्तिसम्पन्न एकमात्र धनी र शक्तिशाली राष्ट्र अमेरीकामा कसरी त्यहाँका बहुसंख्याक मूलबासी काला मुस्लिम बाराक हुसेन ओबामा राष्ट्रपति भएका छन्? अमेरिकाकै रिपब्लिकन पार्टीका अध्यक्षमा कसरी काला मूलबासी चुनिए? यि तथ्या र सत्या बुझ्नुपर्छ; बुझेर बुझपचाउनु हुन्न। शंकरदिगबिजय-मनुको नियम-पुग नपुग हजार वर्ष अघि लेखिएको काल्पनिक उपन्यास महाभारत-रामायण पढेर परस्पर दाजु भाइलाई लडाएर-एकलब्यालाइ वर्णकै विभेदले औंला काट्न लगाएर-प्रल्हादलाइ आफ्नै बाबु मार्न लगाइ हिरण्यकसिपुको श्रीसम्पत्ति लुट्नमा गर्व गर्नेहरुले अब यो कल्पना गर्न नछाडें संकट निम्त्याउँछ। एकलब्या मंगोल थिए, शंकराचार्य हिन्दु काला आर्यन बाहुन। परस्परमा लड्ने भिड्ने सुग्रीब वाली मंगोल थिए ।
[ Articles ]
तामाङसालीङ छेत्रका हजारौँ युवा-युवातिहरु मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीमा
-लछ्मी तामाङ्ग
नेपाल ८० प्रतिशत मूलवासी मंगोल समुदाय र भारतबाट भित्रिएका २० प्रतिशत शरणार्थी बाहुन- क्षेत्रीहरुले भरिएको अविकशित देश हो । नेपालको मध्य क्षेत्रमा तामाङ मूलवासीहरुको घना बस्ती रहेको छ । नेपालको भिर पहरामा जंगल फँडानी गरी विभिन्न रोग-व्याधि प्राकृतिक प्रकोप र हिंश्रक जनावरहरुसँग जुध्दैमध्य नेपालको भूमिलाई बस्न योग्य भूमिमा परिणत गरी हराभरा बनाउने ध्येय तामाङ समुदायमा रहेको छ । पुरातात्विक भू-गर्भसम्बन्धी खोज र अन्वेषणअनुसार तामाङहरु यो क्षेत्रमा धेरै वर्ष पहिलेदेखि बसोबास गर्दै आएको प्रमाण जुटेको छ ।
यसरी लाखौँ वर्षदेखि मध्ये नेपालमा बसोबास गर्दै आइरहेका यहाँका मूलवासी तामाङ समुदायलाई शरणार्थीका रुपमा नेपाल प्रवेश गरेको जातिको रुपमा परिभाषित गर्ने दुस्प्रयास पनि भइरहेको छ । त्यसमा नेपालको समस्त मूलवासी मंगोल समुदायको इतिहास मेटाउने षड्यन्त्र लुकेको छ । तामाङ समुदायको मूलथलो रसुवा, नुवाकोट, धादिङ, मकवानपुर, काभ्रेपलाञ्चोक, सिन्धुपाल्चोक, दोलखा, रामेछाप, सिन्धुली र नेपालका केन्द्रीय राजधानी काठमाडौं वरिपरिका जिल्लाहरु नै हुन् । तिब्बत, मध्य नेपाल, भारतको आसाम, सिक्किम, दार्जिलिङ, लगायतका हिमाली र पहाडी भूगोल तथा त्यसमा रहेका उपत्यकाहरुलाई खेतीयोग्य जमिनमा परिणत गर्ने समुदाय नै तामाङ मूलवासीहरु हुन् ।
नेपालका मूलवासी तामाङहरु अहिले पनि हिन्दू काला आर्यन विदेशी बाहुन-क्षेत्रीहरुद्वारा संरक्षित जंगली युग, दास युग, तथा सामन्ती युगको जस्तै जीवन निर्वाह गरिरहेका हुँदा हिन्दू आर्यन बाहुन-क्षेत्रीहरुमा दास युगदेखि नै मानवता विरोधी वर्णाश्रम व्यवस्थाको विकास भइसकेको थियो । १२औँ र १३औँ शताब्दीतिर भारतीय समाजमा बाहुन-क्षेत्रीहरुकै कारण सामन्तवादको विकास भएको ठहर गर्दै हिन्दू आर्यन बाहुन- क्षेत्रीहरुमाथि मुसलमानहरुबाट ठूलो आक्रमण भएको थियो ।
[ Articles ]
क्यों मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टी नेपाल की जरूरत है?
के मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टी (एमडीपी) न केवल अपने गैर-हिन्दू मंगोल के सदस्यों के लिए समर्पित है, यह सभी मूलबासी (स्वदेशी) लोगों के लिए है, क्या वे पार्टी या पेशे से संबंधित हो सकता है की कोई बात नहीं. के बाद से हम हमारे ही देश में शरणार्थी के रूप में इलाज किया जा रहा है, यह हमारी आम समस्या बन गई है और हमारे संघर्ष के हमारे साझा एजेंडा बन गया है. मंगोलबाद (समाबाद) आप सभी गैर हिंदू लोगों मंगोल स्वतंत्रता और आने वाली पीढ़ी के उज्ज्वल भविष्य के लिए मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टी (एमडीपी) द्वारा रुख को समझने entreats के आंदोलन के सर्जक. हम हमारे जीवन के विभिन्न क्षेत्रों से तो क्या कभी ढंग में योगदान कर सकते हैं. हम सवाल है, क्यों केवल नेपाल और भारत की मूलबासी (स्वदेशी) जातीय लोग अभी भीपिछड़े हुए हैं हर अर्थ में? केवल राजनीतिक सत्ता अपने आर्थिक शक्ति सुनिश्चित करता है. राजनीतिक शक्ति मानव जीवन और राष्ट्रीय जीवन के हर क्षेत्र में एक महत्वपूर्ण भूमिका निभाता है.तो हमें राजनीतिक पूरी तरह से इसके बारे में पता हो. हमें जागना है, हमें एकजुट होकर आगे चाल. यहएक नया है कि मंगोलबाद (समाबाद) की एनिमेटेड हमारा नारा आवाज है. यह विरोधी सामाजिक जाति व्यवस्था और भेदभाव, कि सदियों के लिए हमारे गैर हिन्दू स्वदेशी लोग पीड़ित है के खिलाफ एक फोनहै.
क्यों कि नेपाल की कुल आबादी का 80% गैर हिन्दू मूलबासी (स्वदेशी) मंगोलों और केवल 20% 'ए' और 'बी' वर्ग हिन्दू आर्यन (इंडो-आर्यन). वे भारत के विभिन्न भागों से शरणार्थियों के रूप में मौजूद नेपाल में प्रवेश किया. विशेष रूप से चितौड , राजस्थान, कुमाऊँ, गढ़वाल पहाड़ी, कासी और बनारस से. हिंदू आर्यन शाह परिवार के अलावा पहली बार 1495 ई. में कदम रखा. 1559 ई. में वर्तमान नेपाल और राणाके पश्चिमी भाग से. जैसे ही हिन्दू (इंडो -आर्यन) मंगोलों के शरणार्थियों के रूप में इस पवित्र भूमि में प्रवेश किया तो हम गैर हिन्दू स्वदेशी मंगोल मूलबासी (स्वदेशी) के लोगों के खिलाफ साजिश की vicions शुद्ध काम शुरू कर दिया. 64 साल बाद वे उनके vicions साजिश में सफल रहा और 1559 ई. में गोरखा की घले राजा के अध्यक्षता में. तो नीचे गिर द्रब्या शाह द्वारा की स्वदेशी लोगों मूलबासी (स्वदेशी) शुरू कर दिया. लेकिन विडंबना यह है कि 1767 वर्ष है जो बिल्कुल गलत है के बाद से और नेता नेपाल गिनती के इतिहास लेखकों.
[ Articles ]
संघीयता सामर्थ्य र पहिचानसहितको
परशुराम तामाङ
संविधानसभा, राज्यको पुनःसंरचना तथा राज्यशक्तिको बाँडफाँट समितिको प्रतिवेदन आएदेखि नै जातीय राज्यका नाममा प्रतिवेदनको विरोध हुन थालेको हो । नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमालेका प्रमुख नेताहरु समितिको प्रतिवेदनमाथि छलफल गरेर कमजोरी हटाउनेतर्फ भन्दा राज्य पुनःसंरचना सुझाव उच्चस्तरीय आयोगको गठनतिर लागे । समितिले प्रतिवेदन बुझाएको करिब २२ महिनापछि उच्चस्तरीय आयोग गठन भयो । संविधानसभाका ठूला दलहरु एनेकपा माओवादी, नेपाली कांग्रेस, नेकपा एमाले र मधेसी मोर्चाको सहमति र सहभागितामा र उनीहरुले नै दिएको कार्यादेशमा आयोगको प्रतिवेदन बन्यो । आयोगले प्रतिवेदन बुझाउनुअघि नै नेपाली कांग्रेस र एमालेका प्रमुख नेताका तर्फबाट त्यसको विरोध शुरु भयो । माओवादीलगायतका दलले पनि प्रतिवेदनमाथि स्वामित्व लिएनन् । आयोग गठन नभए र उसको प्रतिवेदन नआएसम्म गाँस अड्किन्छ जस्तो गर्ने दलहरु नै प्रतिवेदन तुहाउन लाग्नु आश्चर्यजनक छ । आफ्नै कार्यादेशमा आफैंले मनोनीत गरेका विज्ञहरुले तयार गरेको प्रतिवेदनप्रति नेताहरुको कुनै नैतिक दायित्व छैन ?
[ Articles ]
बाहुनहरु प्रतिगमनऊन्मुख संघर्षमा
- छबीसुब्बा साङ्बाङ्फे 
आदिवासी जनजाति भनेको असभ्य, जङ्गली, तरुल, भ्याकुर, गिट्ठा खोजिखाने मानव प्रजाति हो भनेर बाहुनहरूले ब्रिहत नेपाली शब्दकोषमा लेखे । नेपालका  मूलबासीहरूले आफ्नो पहिचान र अधिकारको लागि लामो समयसम्म संघर्ष गरेपछि बल्ल आदिवासी/जनजाति उत्थान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान ऐन २०५८ जारी भै उक्त जातिहरूको नाउमा आफ्नो भाषा लिपि, संस्कृती बिकासका लागि केही सरकारी बजेट बिनियोजन हुन थाल्यो र आइ. एल. ओ. अभिसन्धी नं. १६९ द्वारा मूलबासीहरू बसोबास गरेको स्थानमा रहेका प्राकृतिक स्रोतसाधनहरू माथिको अग्राधिकार उनीहरुकै हुने कानूनी व्यबस्था हुने प्रवधान ल्याएपछि बाहुनहरूको र्‍याल चुहिदै गएको छ । त्यसमाथि  मूलबासीको आत्मनिर्णयको अधिकार सम्बन्धी संयुक्त  राष्ट्र संघीय घोषणाले त झन् बाहुनहरूको निदहराम नै भएको छ ।
मूलबासीहरूको थातथलो खुलेको शासकीय भूगोलमा राज्यले आत्मनिर्णयको अधिकारसहित राजनैतिक्, आर्थिक, सामाजिक, धार्मिक, भाषिक तथा संस्कृती अधिकार दिनुपर्छ भन्ने व्यबस्थाले बाहुनहरूको टुप्पिबाट धुवाँ छुटेको छ ।  मूलबासीहरूले उपभोग गर्न पाउने सुबिधा प्राप्त गर्नका लागि बाहुनहरूले पनि ब्राह्मण समाज निर्माणगरि संगठित हुँदै आन्दोलन गरिरहेका छन् । यो आन्दोलनले आधुनिक देवासूर संग्रामको नयाँरुप देखा पर्दैछ । आफूले फडानि नगर्ने, उत्पादन नगर्ने र अर्काले फडानि गरेर बस्ती बसाइ खेती गरेका स्थानमा हडपेर त्यहाँका बासिन्दालाई लखेटी अन्याय गर्ने ब्राह्मणको पुरानो चरित्र अहिले धमाधम पुनराव्रिती हुँदै आइरहेको छ ।
[ Articles ]
आई.एल.ओ. महासन्धि नं. १६९ भनेको के हो ?
आई.एल.ओ.महासन्धि नं. १६९, नेपालका आदिवासी जनजातिका हक–अधिकार, अवसर तथा  चुनौतिहरु
– संग्राम लामा
नेपाल विवीध संस्कृती, जातजाती, भाषा–भाषी एवं धार्मिक विविधतायूक्त एक बहुजातिय देश हो। यस्तो हुदा हुदै पनि राज्यको "एकल–जाति, एकल–संस्कृति, एकल–भाषा, एकल–भेष तथा एकल–धार्मिक नीतिले" गर्दा अहिले अमूल्य सामाजिक तथा साँस्कृतिक विविधतालाई गम्भीर खतराको मोडमा पुर्‍याई दिएको छ। राज्यको यसप्रकारको विभेदकारी नीतिले गर्दा नेपालका सवै आदिवासी जनजातिहरुको पहिचान तथा अस्तित्वलाई समेत जोखिमयूक्त पारेको छ।
नेपालका आदिवासी जनजातिहरुले करीब डेढ दशक अगाडी देखि आई.एल.ओ. महासन्धि नं. १६९ अनुमोदन हनुपर्दछ भनी आवाज उठाउदै आएको फलस्वरुप नेपाल सरकारले यसलाई २०६४ सालको हिउँदे अधिवेशन मार्फत पारित गरेर यो महत्वपूर्ण अभिसन्धि यहि २०६५ भदौ २९ गते देखि नेपालमा लागु भइसक्यो। यसरी नेपाल उक्त महासन्धि पारित गर्ने विश्वको उन्नाईसौ र एशियाको फिजी पछि दोस्रो राष्ट्र भएको छ। यसरी आदिवासी जनजातिका हक–अधिकारहरु सुरक्षित गरिएको आई.एल.ओ. महासन्धि पारित भएपछि नेपालका आदिवासी जनजातिहरुको हक–अधिकारको सुनिश्चितताको लागी सैद्धान्तिक रुपमा बाटो खुलेको छ। यस महासन्धीलाई नेपाल सरकारले अनुमोदन गरी सकेपछि यसले नेपालका हामी सवै आदिवासी जनजातिहरुमा खुशी, हौसला एवं प्रेरणा जगाए पनि यसको प्रभावकारी कार्यान्वयन भने कम चुनौतीपूर्ण छैन। यसै सर्न्दभमा यो महासन्धि के हो, यस संग नेपालका आदिवासी जनजातिसंगको सम्बन्ध, यसले सुरक्षित गरेका आदिवासी जनजातिका हक–अधिकारहरु, यि सवै हक–अधिकार प्राप्त गर्न कस्को के दायित्व र भूमिका रहन्छ, अव कसले के गर्नु पर्छ, यसको प्रभावकारी कार्यान्वयनको लागि र कार्यान्वयन गर्न आईपर्ने बाधा अडचन के–के हुन आदि वारेमा यो छोटो लेखमा समेटने प्रयास गरेको छु ।
[ Articles ]
संक्रमणकालीन राजनीति भनेको के हो ?
 -राजेन्द्र किराती
अघिल्लो परिस्थिति र परिवर्तित परिस्थितिबीचको अस्थायी कालखण्डलाई संक्रमणकाल भनिन्छ । अर्थात् पुरानो विरासतहरुको पूर्ण अन्त नभइसकेको अनि नयाँ मूल्य–मान्यताले समाजमा समग्र स्थान ग्रहण गरी नसकेको खिचडी र मिश्रित अवस्था नै संक्रमणकाल हो । अझ जोड दिएर भन्ने हो भने, पुरानो संस्कार–संस्कृतिको ठाउँ नयाँ संस्कार–संस्कृतिले लिने प्रक्रियाको अन्तिम विन्दू नै संक्रमणकाल हो । यतिखेर नेपाली राष्ट्रिय राजनीति पनि संक्रमणकालबाट गुज्रिरहेको छ । पुरानो राजनीतिक विरासत, परम्परागत मूल्य–मान्यता र दृष्टिकोणहरुलाई बाइ–बाइ भन्नुपर्ने हुन्छ, जुन अत्यन्तै कठिन हुन्छ । त्यस्तै नयाँ परिवर्तित राजनीतिक मूल्य–मान्यता र संस्कृतिलाई स्वागत गर्दै आत्मसात गर्नुपर्ने हुन्छ, जुन सजिलो छैन । यसरी नयाँ र पुरानो राजनीतिक संस्कार र संस्कृतिहरुको दोहोरो अस्तित्व, प्रभाव, मूल्य–मान्यता र भूमिकाहरुलाई गोलमाल गरिएको खिचडी नै असली अर्थमा संक्रमणकाल हो ।
[ Articles ]
जर्मनीको लोभलाग्दो संघीयता
संवैधानिक इतिहास
जर्मनी लामो संवैधानिक परम्परा भएको मुलुक हो । जर्मनीमा आक्रमण गरेर फ्रान्सका शासक नेपोलियनहरुले आफ्नो पाराको संविधान लागू गराएका थिए । पछिल्लो कालखण्डमा जर्मनीको वाइमर संविधान विश्वमै उदाहरणीय मानिन्छ । पहिलो विश्व युद्धपछि जर्मनीले प्रजातान्त्रिक संविधान अपनायो । युद्धमा परास्त जर्मनीका नेताहरुले सन् १९१९ मा वाइमर सहरमा भेला भएर बनाएको हुनाले यो संविधानलाई वाइमर संविधान भनिन्छ । वाइमर संविधानले विश्वलाई दुईवटा चीज दियो, एउटा हो त्यति प्रजातान्त्रिक र उदार संविधान हुन सक्छ भन्ने उदाहरण । अर्को हो एडोल्फ हिटलर । बीसौ शताब्दीको पहिलो अत्याधिक प्रजातान्त्रिक संविधानको गर्भबाट तानाशाही हिटलरको जन्म भएको थियो । वाइमर संविधानकै आधारमा हिटलर जर्मनीको कार्यकारी प्रमुख चान्सलर भएका थिए । सोही संविधानका आधारमा उनले जर्मनीभित्र भीषण दमन गरेका थिए अनि सोही संविधान समातेर जर्मनीलाई युद्धमा धकेलेका थिए । उनले दोस्रो विश्वयुद्ध थालनी गरेर विश्वलाई त्राहिमाम पार्दा जर्मनीमा वाइमर संविधान थियो ।
दोस्रो विश्वयुद्धको सूत्रधार नै जर्मनी थियो । युद्धमा जर्मनी पराजित मात्र भएन विभाजितसमेत भयो । पूर्वी जर्मनीमा कम्युनिष्ट शासन भयो भने पश्चिम जर्मनीमा संघीय शासनले निरन्तरता पायो । विश्वयुद्धपछि सन् १९४९ मा बनाइएको जर्मनीको वर्तमान संविधानले संघीयतासहित अनेक प्रावधान वाइमर संविधानलाई नै निरन्तरता दियो । सन् १९९० मा एकीकरणपछि पूर्वी जर्मनी रहेको भागलाई पाँचवटा प्रान्त बनाइयो । वस्तुतः पूर्वमा विगतमा पनि पाँचवटै प्रान्त थिए ।
[ Articles ]
अबको प्रधानमन्त्री मंगोल समुदायबाट किन ?
काठ्माण्डु: नयाँ संविधान बनाउने कुरो जति सुकै गफ चुटेपनि जेठ १४ भित्रमा सम्भव छैन । प्रधानमन्त्री बाबुराम  भट्टराईको चाहना र एक्लो बुताले धान्ने कुरोपनि यो होइन । अहिले प्रतिपक्षी त के भट्टराईकै पार्टीका नेताले भन्न थालेका छन्, संविधान बनाउनको लागि राष्ट्रिय सरकार बनाउनु पर्छ । नयाँ सरकार बनाउने चर्चा सँगै देशमा प्रधानमन्त्री को बन्ने भन्ने बहस र दाबीपनि चलेकै छन् । माओवादीले सबै भन्दा ठूलो दलका हिसाबले प्रधानमन्त्री दाबी गरेको छ । फेरी भट्टराईनै प्रधानमन्त्री हुनुपर्छ भन्ने तर्क गर्नेपनि छन् केहि । उसो भए किन अबको प्रधानमन्त्री मूलबासी मंगोल समुदायबाट नबनाउने ? किन बाहुन क्षेत्री जातिबाटै फेरीपनि प्रधानमन्त्री बनाउने त मूलबासी मंगोल समुदायबाट नबनाएर ?
अचम्म लाग्न सक्छ, मूलबासी मंगोल समुदायको प्रधान मन्त्री बनाउने भन्दा । यो जातिय भावना, साम्प्रदायिक मनशायले ग्रसित भन्नेपनि लाग्न सक्छ । तर त्यसो होइन, बरु त्यो साम्प्रदायिक भावनालाई यसले मत्थर बनाउन सक्छ । त्यो किनभने नेपालको शासन सत्तामा सधैं बाहुन र क्षेत्रीहरु उच्च तहमा बसे । पृथ्बी  नारायण शाहले कथित नेपाल एकिकरण गरेदेखिनै हेर्ने हो भने यो प्रस्ट छ । शासन सत्ताको प्रमुख ठाउँमा बाहुन र क्षेत्रीहरुको बाहुल्यता रह्यो । त्यस मध्येपनि कोइराला, शाह, राणा, थापा र बस्नेतहरु नै सत्ताको वरिपरि रहे । शासन सत्ताले नेपालका मूलबासी मंगोल समुदायलाई प्राय बाहिर राख्यो ।
[ Articles ]
जातिय र क्षेत्रिय आधारमा राज्यको पुर्नसंरचना किन ?
सोमना थारु
नेपालमा विभिन्न समुदाय र मूलबासीहरु छन । तिनीहरुमध्ये हिन्दु उच्च जातहरु (बाहुन, क्षेत्री, ठकुरी र राणा लगायत) उत्पीडकको रुपमा र मूलबासी  तथा दलितहरु उत्पीडीतका रुपमा रहेका छन । नेपालको राज्यसत्तामा शदिऔं देखि तिनै हिन्दु उच्च जातिय अहंकारवादीहरुले कब्जा जमाउदैं आइरहेका छन । हिन्दु उच्च जातिय अहंकारको आड र भरोसामा र सामन्तवादी राज्यसत्ताको शक्त्तिले र मूलबासीहरु माथि शोषण, दमन तथा उत्पीडन भइरहेको छ । त्यति मात्र नभई तराई मधेश ,कर्णाली , सेती तथा महाकाली क्षेत्रका सबै समुदाय र मूलबासीहरु माथि भेदभाव र उपेक्षा गरिएको छ ।
यसरी प्रतिक्रियावादी सत्ताधारीहरुले नेपाली जनता माथि जातिय र क्षेत्रिय भेदभाव तथा उत्पीडन गर्दै आएका छन । नेपाली जनताले विभिन्न कालखण्डमा विविध खाले आन्दोलन, संघर्ष  गरे । सत्ता परिवर्तन गरे तर यहाँको जातिय तथा क्षेत्रिय उत्पीडनको अन्त्य कहिल्यै भएन ।
[ Articles ]
गोपाल गुरुङ्कै कारण नेपालको मूलबासी आन्दोलनमा धक्का ।
 –छविसुब्बा सङबाङफे
नेपालमा विगत २०४७ सालबाट एमएनओले चलाएको मूलवासी आन्दोलनले आदिवासी समुदायको सम्बन्धमा केही मनगढन्ते तर्कहरु अगाडि सार्दैल्याएको छ । बाहुनहरुद्वारा निर्मित वृहत नेपाली शब्दकोषमा आदिवासी भनेको असभ्य, जङ्गली, घुमन्ते, तरुलभ्याकुर खोजिखाने आदि प्रजातिका मानिस हुन भनेर अर्थ लगाई दिएपछि कतिपय मङ्गोल नश्लका जातिहरुले आफुलाई आदिवासी भन्न समेत लाजमानेको अवस्था थियो । पछिबाट मानवशास्त्र तथा समाजशास्त्रका विज्ञहरुले खोजअनुसन्धान गरी यी शब्दहरुको अर्थ पहिचान गर्नेक्रममा आदिवासी भन्नाले एउटा निश्चित थातथलोमा आदिम कालदेखि बसोबास गर्दैआएका त्यही स्थानमा सदियौंदेखि आफ्नो पुर्ख्यौली इतिहास कायमगर्दै अझसम्म त्यो भूमिसँग आफ्नो सहअस्तित्व र पहिचान बचाउँदै आएका जातिहरुलाई आदिवासी भन्ने गरिन्छ भनि अन्तर्राष्ट्रियरुपमा मान्यता स्थापित हुँदैआयो । यसरी नै आफ्नो छुट्टै भाषा, धर्म, सँस्कृति, लिपि, परम्परागत मूल्यमान्यता भई राष्ट्रिय राजनीतिको मूलप्रवाहबाट वहिष्करणमा पर्दैआएका हिन्दुवर्णाश्रम व्यवस्थादेखि बाहिर रहेका जाति वा समुदायलाई आदिवासी भनिन्छ भनि मानवशास्त्र तथा समाजशास्त्रका विज्ञहरुले यो मान्यता स्थापना गरेका हुन् । 
[ Articles ]
आजको सन्दर्भमा राज्य पुनसंरचना
- कमल छाराहाङ
वर्तमान नेपाललाई संघात्मक शासन व्यबस्थाभित्र प्रवेश गराउनेक्रममा राज्य पुनसंरचनाको प्रस्तावित खाकासमेत आयोगमार्फत सम्बन्धित निकायमा पेश गरिसकेको अवस्था छ । यही क्रमअन्तर्गत हिजोदेखि आजसम्म घनिभूतरुपमा वर्तमान मुलुकभित्र प्रमुख  दुईवटा मुद्दामाथि राजनीतिक बहस हुँदैआईरहेको थियो । त्यो जातीय आत्मनिर्णयको अधिकार र उनीहरुको ऐतिहासिक पृष्ठभूमिको आधारमा राष्ट्र–राज्यको निर्माण । वास्तवमा संविधान निर्माण हुनुभन्दा पहिले यो मुद्दाको तार्किक निष्कर्षमा पुग्नुपर्ने हुन्छ । जसको बहस गर्नुपर्ने इजलास भनेको संविधानसभा हो । तर जननिर्वाचित संविधानसभाका सभासदहरुले यो मुद्दामाथि बहस गर्नुको साटो उल्टै आँखा भएर अन्धो, कान भएर बहिरो, रहेको अवस्था छ । अर्कोतिर राज्य पुनसंरचना आयोगका सदस्यहरु संरचनाका विषयहरुमाथि बहुमत र अल्पमत हुनु यो नहुने बेलाको गन्हाउने मुख भनेजस्तै छ । त्यसकारण यस्तो राजनीतिक परिस्थतिमा, यो  संविधानसभाले देश र देशवासीहरुको निमित्त संविधान लेखनको त कुरै छाडौं दोश्रो पाकिस्तानले जन्म लिन्छकि भन्ने अत्याधिक सम्भावना बढ्दै गएको देखिन्छ ।
[ Articles ]
अहिन्दू मूलबासी मंगोल मास्ने बाहुनहरुको गोप्य दस्ताबेज
- देब नारयण खरेल
गायत्री मन्त्र बिदेसी बाहुन छेत्रीको मुख्य जादू, यहाँ बाट मूलबासी  मंगोलहरुले सिक्नै पर्ने पाठ........!१९९२ ताका सिकिमका तागाधारीहरुबाट अत्यन्त गोप्यरुपमा प्रकाशन गरि अतिगोप्य तरिकाले तागाधारीहरुमाझ मात्र यो गायत्री मन्त्र बितरण गर्ने काम भएको थियो !अपितु नेपालका तागाधारीहरुमा पनि बितरण गर्ने काम भएको थियो ; जुन यस प्रकारको छ !ओं........... म..भूभूव: स्व : तत्सबितु वरेय भर्गो देवस्य धिमही धियो योन प्रचोदयात !!  ययुर्बेद ३३ !! २ हामी हिन्दु तागाधारी बाहुन छेत्रीहरुले आफ्नो हित ,भलाई र सुरक्षाको लागि एक हुनु पर्ने एबं  चिन्तन गर्नुपर्ने दिन आएको छ ! बिसेष गरेर सिकिम र नेपालको राजनैतिक छेत्रमा कतिपय अति आवस्यक कदम उठाउनु पर्ने महसुस भएकोले यो साँचो पर्चा गायत्री मन्त्रबाट सबैलाई जानकारी र आफ्नो अधिकारप्रति सतर्क गराउने उद्देस्यले हाम्रो तागाधारी सुरक्षा समाजको तर्फबाट यो पर्चा प्रकाशित र बितरण गर्ने जमर्को गरेका छौ,,,,,! तागाधारी समाजको उद्देस्य र कार्यक्रमको जानकारी पहिलानै गायत्री मन्त्र १ र २ मा दिएकाछौ ! यो पर्चा केवल तागाधारी बर्गमा मात्र बितरण एबं प्रचार प्रसार गर्नुपर्ने र अरु जातिमा पूण रुपले गोपनीय राख्नु पर्ने हुनाले यो पर्चा हाम्रो जाति सुरक्षाको मन्त्र हो !
[ Articles ]
राष्ट्रिय मुक्ति आन्दोलन र यसका चुनौतिहरु
आदिवासी र मूलवासीबारे केही भ्रमहरु :
- छबी सुब्बा साङ्बाङ्फे  यो मूलवासी भन्ने शब्दको प्रयोग आजभन्दा ३३ वर्ष अगाडि भारतको  मूलवासीहरुले नेत्रित्व गरेका बाहुन बिरोधि संगठन वामसेफले गरेको हो । भारतीय दलितहरु अझै आफुलाइ मूलवासी भन्दछन बाहुनहरुलाई आप्रवासी भन्दछन । त्यो बामसेफ  भन्ने संगठनमा गोपाल गुरुङ पनि कृष्ण बहादुर तमाङकै कारण  जानेआऊने  गर्दथे । विगत १ वर्ष अगाडिमात्र कोलकतामा बामसेफले ठूलो अन्तरराष्ट्रिय मूलवासी सम्मेलन गरेको थियो र त्यस सम्मेलनमा जनमुक्ति पार्टीका गोरेबहादुर खपाङ्गी, सङ्घीय लोकतान्त्रिक राष्ट्रिय पार्टीका प्रेसिडेन्ट कमल छाराहाङ र MNO प्रेसिडेन्ट गोपाल गुरुङलाई अतिथी बोलाइएको थियो । त्यसमा छाराहाङजी र खपाङ्गीजी जानुभयो गुरुङजी जानुभएन ।  छाराहाङजी र खपाङ्गीजी  गएकै कारण गुरुङ्ले आफ्नो प्रतिनिधी समेत पठाउनु भएन । त्यही बामसेफको सहयोग र समर्थनमा गोपाल गुरुङजीले नेपालमा बाहुन विरोधी आन्दोलन चलाऊनु भएको थियो ।तर अहिले गोपालजीसँग बामसेफको सम्बन्ध बिग्रिएको छ र  बामसेफले MNO का पूर्व महासचिव किरण एक्तिनलाई MDP पार्टी वा मङ्गोल डेमोक्रेटिक पार्टी खोल्न लगाएर पूरा समर्थन गरेकोछ ।
[ Articles ]
"नेपालमा भीषण जातीय संघर्ष चर्कन सक्छ"
ड. कृष्ण भट्टचन (समाजशास्त्री तथा राजनीतिक विश्लेषक)
समयमा संविधान जारी नहुनुमा राज्य पुनःसंरचनाकै कारण मुख्य हो । काँग्रेस जातिय राज्य दिनुहुन्न भन्ने स्पष्ट छ भने एमाले झालेमाले देखिएको छ । माओवादीले पनि भित्री रुपमा भौगोलिक आधारनै उपयुत हुने ठम्याइसकेको छ । राज्य पुनःसंरचनाको विषय त्यसै राखे पछि हावाले बढार्छ भनेर दलहरु लागिरहेको अवस्था छ । तर पहिचानको राजनीति बढिरहेको अहिलेको अवस्थामा माओवादीले भौगोलिक आधारमा संघीयता स्वीकार गरेपनि १४ जेठमा संविधान वन्दैन । भारतले पनि जातिय स्वायत्तता दिन मान्दैन, एक तराई एक मधेश, एक मधेश एक प्रदेश नै उसको चहाना हो ।
भौलिक आधारमा संघीयता स्वीकार गर्दा त्यसको असर तल्लो तहमा के पर्ला भन्ने दलहरुले कल्पना गरेकै छैनन् । मूलबासी र मधेशी त्यसै चुप वस्दैनन् । मधेशमा भिषण संघर्ष हुन्छ । पहिचानको मुद्धा ठीक ढङ्गवाट स्वीकार अनि सम्वोधन नगर्नु हिंसालाई निम्ता दिनु हो ।
पहिचान (आइटेन्टी) मूलबासीहरुसँग भूमि, भाषा, संस्कार, परम्परा, प्राकृतिक स्रोत र साधनहरुसँग जोडिएको हुन्छ । समाजशास्त्रीय दृष्टिकोणमा आफ्नै समूह भित्र  आफू आफूमा अन्तरक्रिया गरिरहेको छ भने त्यहाँ हाम्रो समूह यो र ऊँ भनेर पहिचान खोजिराख्नु पर्दैन । आफू भन्दा भिन्न समूहसँग   अन्तरक्रिया गर्नु परेमा मात्र पहिचान खोजिन्छ ।
[ Articles ]
मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीको ऐतिहासिक दस्ताबेज सार्बजानिक ।
मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीको ४० पृष्ठा लामो दस्ताबेज सार्बजानिक भएको छ । जुन दस्ताबेजलाई मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीले ऐतिहासिक दस्ताबेज भनी घोषणा गरेको छ ।  त्यो दस्तबेज पार्टीले आफ्ना कार्यकर्ताहरुलाई बितरन गर्न सुरु गरेको छ । पार्टीको प्रेसिडेण्ट किराण एक्तेन लिम्बु द्वारा तयार पारिएको दस्ताबेज अहिले चासोको बिषय बन्न पुगेको छ । दस्ताबेजमा लेखिएको महत्वपूर्ण केहि बुँदाहरु । 
आफनै मातृभुमिमा दासत्वको जिवन बिताईरहेका मूलवासी, मंगोल, मधेशी तथा दलितहरुमा मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीको आव्हान ।
हामी मूलबासी, मंगोल, मधेशी, दलितहरुले । विश्वको धेरै देशहरुमा  बीरताको साथ धेरै अर्थपुर्ण युद्धहरु लडयौं । परन्तु आफनै देशमा लडेका युद्धहरु अर्थहिन केवल अस्थिरबासीहरुका हितार्थका लागिमात्र लड्यौं । त्यसैले अब एउटा युद्ध लडौं । जुन् लडाई नेपाल र नेपाली माटोको निमित्त अपरिहार्य र अर्थपुर्ण छ । किनकी अस्थिरबासीहरुको अज्ञान्ताको कारण भबिष्यमा हुने, जाति, धर्म, बर्ण र वर्गको युद्धदेखि हाम्रा भाविसन्ततिहरुलाई वचाउनु पर्छ ।
 नेपाली राजनीतिमा अति हिन्दुवादी चिनतनमा  रमाउना चाहने छेत्रि-बाहुन्हरुले नेतृत्व गरेका कुनै पनि राजनीतिक  दर्शन मूलबासी, मंगोल, मधेशी तथा दलीतहरुको निमित्त अर्थहिन् छ ।
आफनै मातृ भुमिमा हामी  मूलवासी, मंगोल, मधेशी तथा दलितहरु अर्थ अधिकार र अस्तित्वहारा वन्नको मुल कारण ।
विश्वको आतंकवादीहरु मध्ये नेपाल र भारतको निमित्त अति हिन्दु चिनतानबादी, छेत्रि बाहुनहरु अदृश्य र खतरनाक् आतंकवादी हुन् ।
अमेरीकालाई साम्राज्यवादी र भारतलाई बिस्तारवादीको संज्ञा दिनु हिन्दु बामपन्थीहरुको राजनीतिक चेतना सुन्य सावित हुनु हो ।
नेपाली र नेपालको निमित्त राजा त्रिभुवान र बिपी कोईराला भन्दा भारतका पुर्व प्रधानमन्त्रि जवाहारलाल् नेहरु अति महान् हुन् ।
अमेरीकामा सेक्टेम्बर ११ सन् २००१ मा ओसामा बिनलादेनको आतंककारी आक्रमण पछि विश्वको आतंकवादी निर्मुलपार्ने अमेरीकी अभीयान् अपाङग सावित नहोस् ।
विश्वराष्ट्र समुदायले संयुकता राज्य अमेरीकालाई सम्मान गर्नै पर्छ ।
विश्व शान्ति स्थापनाको निमित्त संयुकता राष्ट्र संघले खेल्नु पर्ने भुमिकाहरु ।
ऐतिहासिकताको आधारमा जातिय राज्य हुनुपर्ने अवधारणा र मधेशबादी दलहरुले एकमधेश स्वायत पर्देशको प्रसताव ल्याउनु पर्ने मुलकारण ।
[ Articles ]
यसरी हुँदैछ नेपाली भूमिमा बिष्फोट
नेपालका मूलबासी मंगोल समुदायले प्रस्तबित गरेको राजनीतिक दल
 मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीका स्लोगनहरु
१) हिन्दूअतिबादिहरुद्वार संचलित यो सरकार ।
हामी नेपालका मूलबासी हरु सहदैंनौ यो अन्याय र अत्यचार ।
२) भ्रस्टाचार्, पानी, बिजुली र मुल्यबृद्धिको मार ।
अब हामी नेपालिहरु सहनसक्दैनौं यस्तो अन्यय र अत्याचार ।
३) शान्ति, सुब्यवास्था र बिधी सम्मत साशन ब्यवस्था हाम्रो चाहना हो ।
बिकाशको गतिमा राजनीतिक दलहरु किन बाधक भो ?
४  हत्या, हिंशा र राज्यआतंका, अपहरन्, सत्ता र सम्पती कब्जा बन्दा गर ?
नागरिकहरुको लागी गाँस, बास, कपास, शिक्ष, स्वास्थ्य र सुरक्षाको निस्चित गर ?
५) हत्या, हिंशा र राज्यआतंक फैलाई संबिधनसभाको म्याद थप्नु धोका हो ।
सिंहशन छोडौ, मार्गप्रसस्त गरौं, हिन्दूअतिबादी साशकहरुको निम्ती यो अन्तिम र सुनौलो मौका हो ।
६) हामी नेपालका मूलबासी मंगोल समुदायको मौलिक धर्माको पुर्खौली अधिकार ।
किन भडकाईस हिन्दूअतिबादिहरु हो अतिजातिबादी मिशन तत्काल बन्द गर ।
७) नेपालको मूलबासी मंगोल समुदायको एकता र अखन्डातालाई बिभाजित गर्न पाउने हिन्दूअतिबादिहरुलाई छैन अधिकार ।
सदभाव, भाईचारा र समृद्धसाली नेपाल निर्माण गर्ने नेपालको मूलबासिहरुको ठुलो बिचार ।
[ Articles ]
पहिचान र सामर्थ्यको मानवशास्त्र
डम्बर चेम्जोङ
पहिचान र सामर्थ्य एकअर्काका परिपूरक हुन् र सामर्थ्यको दृष्टिकोणले नेपालको विविधता भन्नु नै सांस्कृतिक पहिचानको विविधता हो ।
संविधानसभा राज्यको पुनर्संरचना र राज्यशक्तिको बाँडफाँड समितिले पेस गरेको प्रतिवेदन, २०६६ को परिच्छेद ४ अन्तर्गत ४.१.२.१ र ४.१.२.२ मा क्रमशः 'पहिचान' र 'सामर्थ्य'लाई राज्य  पुनर्संरचनाको आधार मानिएका छन् । पहिचान र सामर्थ्यको सैद्धान्तिक र अभ्यासमुखी आधार तय गर्ने क्रममा जातीयता/समुदाय, भाषा, संस्कृति, भौगोलिकता/क्षेत्रीयता र इतिहास पहिचानको आधार मानिएका छन् भने आर्थिक अन्तरनिर्भरता र क्षमता, पूर्वाधार विकासको अवस्था र सम्भावना, प्राकृतिक स्रोतको उपलब्धता, प्रशासनिक सुगमता  सामर्थ्यका आधारहरू हुन् भनिएको छ । पहिचान र  सामर्थ्यको सैद्धान्तिक र अभ्यासमुखी व्याख्या प्रतिवेदनले आफ्नो हिसाबले गरेकै छ, त्यसमाथि राज्य पुनर्संरचना आयोगले हालै पेस गरेको प्रतिवेदनमा समेत पहिचान तथा  सामर्थ्यलाई अझ थप परिभाषित गर्नुका साथै यी दुवै अवधारणालाई कार्यान्वयन गर्न थप सूचकहरू प्रस्तुत गरिएका होलान् भनी आशा गर्न सकिन्छ । 
तथापि सांस्कृतिक मानवशास्त्रीय कोणबाट यी दुई अवधारणाबारे अझ स्पष्ट हुन थप बहस आवश्यक छ  ।
[ Articles ]
बुद्ध विहार र गुम्वाहरु कसरी हडपेर हिन्दु मन्दिर बनाए बाहुनहरु र हिन्दु शासकहरुले ?
भारतको सर्वोच्च अदालतको भनाई-हिन्दु धर्म नभएर हिन्दुवाद हो ।
-कृष्ण बहादुर तामाङ 
नयाँदिल्लि: मंगेाल डेमोक्रेटिक पार्टीको उपाध्यक्षा प्रो. कोदैया कानुले  भारतको राजस्थानको जैपुरको बामसेफ र भारतीय मूलवासीको संयुक्त अधिवेशनको उद्घान सभालाई सम्वोधन गर्दै संसारमा तीन प्रकारका रेसको मात्र उत्पति भएको हो । मंगोल-निग्रो र कसियस अर्थात आर्यन । मंगोलको उत्पति भएको एक करोड दश लाख वर्ष भएको प्रमाण नेपालमा फेला परेको छ । शिवलेक पहाडको उत्पत्ति भएको एक करोड पच्चिस लाख वर्ष भएको टुंगो लागेको छ । यस्तै संसारमा धर्म पनि तीन प्रकारका मात्र छन् । त्यसमध्ये सवैभन्दा पुरानो धर्म हो बुद्ध धर्म । बुद्ध स्वयम मंगोल र बुद्ध धर्म मंगोलदर्शनमा आधारित छ । बुद्ध-बुद्ध हुनु अघि सिदाहा पालिभाषा थिए । सिद्धार्थ होइन- उनका बाबु शुद्धधान थिए सुद्धोधन होइन । 
सिदाहा उनको कठोर तपस्या पछि बुद्ध भएर जीवन भर प्रचार गरे । ८० बर्षको उमेरमा मृत्यु नभईन्जेल भने १) अर्को जन्म हुँदैन,  २) स्वर्ग नर्क हुँदैन,  ३) इश्वर भन्ने कुनै वस्तु छैन । त्यस वाहेक प्रचार गरे १) स्वतन्त्रता, २) समानता, ३) भातृत्व । त्यसपछिको दुइवटा धर्म हुन कृष्चियान र इस्लाम । क्राइस्ट धर्म बुद्ध धर्म भन्दा पाँचसय वर्ष पछि जन्मेको हो र वर्तमान कृष्चियान धर्म न्यू टेष्टामेन्टमा आधारित छ भने त्यसको पनि चारसय वर्ष पछि जन्म्यो इस्लाम धर्म । हिन्दु धर्म-धर्म नभएर वाद हो । हिन्दुत्व हो र बाहुन वाद हो । भारतको सर्वोच्च अदालतले यही तथ्यलाई पुष्टी गरेको छ र हिन्दु धर्म-धर्म नभएर हिन्दुवाद हो भनेर भर्खरै किटान गरेको छ । यसवाट प्रमाण हुन्छ हिन्दुवादका नायकहरु कतिका झूठा र ठग प्रवृत्तिका हुन्छन् भनेर । 
एकातिर जनतालाई अशिक्षित राख्ने र अर्कोतिर ढुंगालाई सिन्दुर लगाएर रुखलाई धागो बेरिदिएर अनेक प्रकारका टुनामुना र तन्त्रमन्त्रको डर त्रास र लोभ देखाएर कतिका ठगि रहेका छन् भनेर । तर हिन्दुवादीहरु त्यसमा पनि वाहुन क्षेत्रीको हातमा राजनैतिक शक्ति केन्द्रीत भएकोले र राखिएकोले नेपाल र भारतमा यी विदेशी हिन्दु आर्यन वाहुन क्षेत्रीहरुलाई ठग्न सजिलो भयो । रामायण र महाभारत लेखिएको एक हजार वर्ष पनि पुगेको छैन, रामायणमा लेखिएको लंका श्रीलंका नभएर आसामको लंका र लंकापाडाको कुरा हो र समुन्द्र भनेको गंगा नदी हो । जिंगेजखाँका आक्रमण पछिको कल्पित उपन्यासहरु हुन यी दुवै । रावणकी वहिनी सुपर्ना खाँ को नाकै काटी दिने हिन्दु आर्यन क्षेत्री राम जस्तालाई पुज्न लगाउने काम यसकारण सजिलो भएको थियो कि यी विदेशी हिन्दु आर्यनहरुको हातमा राजनैतिक सत्ता परिसकेको थियो र तिनीहरुको मुठी कसिलो प्रकारले कसिएको थियो । 
बालीका हत्यारा राम- रावणका हत्यारा राम- समभुकका हत्यारा राम, रावणकी वहिनी सुपर्नांको नाक काटि दिने रामलाई फाँसी दिनुपर्थ्यो की भगवान भनेर पुज्न लगाउनु पर्थ्यो वाली -रावण- हिरण्यकशेपु जस्ता  वीर पुरुषलाई पुज्नु पर्थ्यो की राक्षसको उपाधि दिनु पर्थ्यो । यो यसकारण भयो की वाली-रावण हिरण्यकशेपु सम्भुक जस्ता पुज्यनीय र सज्जन वीर पुरुषहरु यसै भेकका अहिन्दु मूलवासी मंगोलहरु थिए र हत्याराहरु सवै नै विदेशी हिन्दु आर्यनहरु थिए । यो सत्य र तथ्य ऐतिहासिक कुराहरु हामी अहिन्दु मूलवासी मंगोलहरुले वुझनु पर्छ र हाम्रा भावी पिडीको उज्वल र सुरक्षित भविष्यको निम्ति वुझाउनु पर्छ - जगाउनु पर्छ र केहि हद सम्म बलि दिनु पर्छ । भारतका विदेशी हिन्दु आर्यन वाहुन क्षेत्रीहरुको हुवहु नकल नेपालका विदेशी हिन्दु आर्यनहरुले किन गर्छन भने यिनीहरु र तिनीहरु एक अर्काका वंसजीय रगतका नातेदार हुन् । यसैकारण भारतीय विदेशी हिन्दुआर्यन वाहुन क्षेत्रीको गुरु मन्त्र टपक्क टिपेर नेपालमा लादि दिन्छन् । 
[ Articles ]
नेपाली नागरिकलाई अध्याँरोमा राख्ने काम कसरी भयो ?
सात वर्ष अघिदेखि पाकिस्तानमा १४ सय ५० मेघावाट विद्युत थपियो । यसको स्रोत थियो नेपालको अरुण तेस्रो जलविद्युत आयोजना । यो आयोजनालाई त्यसबेलाको सरकारले अस्वीकृत गरेका कारण त्यही वर्ष यो आयोजनाका लागि जुटेको रकम पाकिस्तानको घाजी-बारोथा  जलविद्युत परियोजनामा पुग्यो । त्यसै वर्षदेखि त्यो आयोजना निर्माण हुन थाल्यो र त्यसको १० वर्षपछि पाकिस्तानले सातवर्षअघिदेखि यति बिजुली प्राप्त गर्न थाल्यो । 
त्यसबेला यो देशमा नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी एमाले नाम गरेको पाखण्डीहरुले नेतृत्व गरेको दल सत्तामा पुगेको थिएन भने पाकिस्तानको घाजी-बारोथा नेपालको अरुण हुने थियो । करिब १ हजार मेगावाट बिजुली उत्पादन हुने गरी अरुण तेस्रो उपल्लो र तल्लोमध्ये २ सय मेगावाटको अरुण तेस्रो निर्माण प्रकृया शुरुवातको अन्तिम चरणमा पुगेको थियो । त्यसैबेला एउटा कम्युनिष्ट पार्टी एमाले फुत्त सरकारमा पुग्यो । उसको ९ महिने शासनकालको आठौं महिना २०५२ साउन ३ गते यो योजना फर्कियो । नेपाल टुकी युगतर्फको पहिलो पाइलो थियो यो । यो घटनाको त्यसबेला सबैले विरोध गरे । त्यसमध्ये राप्रपाका तत्कालीन अध्यक्ष तथा छिन्ताङ हत्याकाण्डका नायके सूर्यबहादुर थापा जस्ता पाखण्डीहरुले समेत अन्धकार भविष्यको संकेत गर्दै वक्तव्य निकालेर भने 'देश फेरि टुकीयुगतिर फर्कियो ।' नभन्दै २०६५ माघ ७ गते बितेको दुई महिनादेखि  १६ घण्टा लोडसेडिङ्ग चलिरहेको थियो । संयोग हो वा के हो यो दिन यस्तो लोडसेडिङ्ग हुँदा एमाले सरकारमा र उनका जलस्रोत मन्त्रीबाटै यस्तो अँध्यारोको घोषणा भयो । 
के हो अरुण?
पूर्वी नेपालको संखुवासभास्थित अरुण नदीमा बन्ने परियोजना हो- अरुण । हिउँद र वर्षा सबै समय एकनाशले बिजुली उत्पादलन हुने हुँदा यो आयोजना त्यसबेला सबैभन्दा आकर्षक र सबैभन्दा सस्तो पनि थियो । ७० को दशकबाट चर्चा हुँदै र १९८७ मा क्यानडाको एउटा संस्थाले लागत सस्तो तथा सधै एकनाश हुने हुँदा यसलाई त्यसबेला अरुभन्दा राम्रो विकल्प भन्ने ठहर गर्‍यो र ९० को दशकदेखि यो कार्यान्वयनको चरणमा आउन थाल्यो । त्यसबेला पूर्वी पहाडी क्षेत्र बाटोविहिन थिए । यो आयोजनाका लागि निर्माण हुने १२२ किमि बाटो अर्को आकर्षक पक्ष थियो । त्यसैकारण त्यतिबेला यो आयोजनालाई पूर्वको 'सुनखानी' भनी परिचय गराइन्थ्यो । 
अरुण तेस्रो पहिलो तहको परियोजना थियो जसबाट २०४ मेगावाट बिजुली आउँथ्यो र उपल्लो र तल्लो गरी बाँकी दुईवटा आयोजनाले ८४४ मेगावाट उत्पादन गर्दाथे । यसको कुल क्षमता करिब ११ सय मेगावाट थियो । अरुण तेस्रो निर्माण प्रकि्रया शुरु भएपछि उपल्लो र तल्लोको पालो आउने थियो । करिब-करिब नेपालका लागि पाकिस्तानको घाजी-बारोथा जस्तै थियो ।
पूर्वीक्षेत्रको कायापलट नै हुने मानिएको जस्तै विराटनगरमा पाँचतारे होटल खुल्न थाल्नु, पहाडी क्षेत्रका जमिनहरुको ह्वात्तै मुल्य बढ्नु आदिले अरुण के थियो भन्ने थप बताउँछन् । त्यसैकारण अरुण नगुमोस् भनी सरकारलाई खबरदारी गर्न त्यसबेला प्रतिपक्षमा रहेको दल कंग्रेसले संकल्प प्रस्ताव लाँदा सत्तारुढ दल एमालेका खासगरी पूर्वी भेगका सांसदहरुले पनि प्रस्तावका पक्षमा मत प्रकट गरेका थिए । यसको निर्माण २०५७ सालमा सम्पन्न भैसक्ने थियो । त्यसबेलादेखि जनताले बाटो पाउँथे । यो सम्पन्न हुने भनिएको समयबाट गणना हुँदा ११ वर्ष बितिसक्दा पनि ती जिल्लामा अझै बाटो पुगिसकेको छैन । यो प्रस्ताव भएको करिब १५ वर्षको अवधिमा पूर्वअंचलमा एउटा पनि पाँचतारे होटल खुलेनन् । यो बेलासम्म ती जिल्लाले बाटो पनि पाइसकेका छैनन् । कारण थियो- अरुण फर्किनु । यो आयोजना प्रस्ताव भएको १८ वर्षपछि देश यसरी अँध्यारोमा गुज्रीइरहेको छ । यी विवरणहरुले पनि अरुण के थियो भन्ने जनाउँछन् । 
अरुण आयोजना स्वीकृतिको अन्तिम तह २०५१ कार्तिकसम्म आइपुग्दा पूर्वका  सम्भाव्य र इन्जिनियरिङ डिजाइनसम्म भैसकेको थियो । धेरै देशका दाताहरुको संलग्नता रहेको हुँदा उनका देशका संसद र बोर्डहरुमा यसलाई पारित गराउन जे जस्ता छलफल चले यसले यो आयोजना एउटा विश्वव्यापी बहसको विषय जस्तै बनिसकेको थियो । नेपालले त उल्लेखित अध्ययन र डिजाइन गर्न करिब २ अर्ब रुपैयाँ लगानीसमेत गरिसकेको थियो । ७० को दशकबाट उठान भएर ८० को दशकमा राम्रो विकल्पमा परी ९० को दशकमा अन्तिम रुप लिन लाग्दा यति लामो अभ्यासबाट स्थापित हुन लागेको उज्यालोतर्फको गन्तव्य मानिएको यो आयोजना समाप्त गर्नचाहिँ ९ महिना पनि लागेन । एमालेको ९ महिने सरकारको आठौ महिनामा नै यो फिर्ता भयो । विकास निर्माणमा कम्युनिष्टहरु कस्ता हुन्छन् भन्ने अरुणको यो अभ्यास अध्येताहरुका लागि एउटा छुट्टै विषय बन्न गएको छ । 
[ Articles ]
लिम्बुहरुको जनसंख्या ३५ लाख नौ हजार तीन सय ८९ रहेको छ ।
लिम्बूहरु आदिबासी जनजाती नभई यही नेपालका मूलबासीहरु हुन । 
लिम्बू नेपालमा बसोबास गर्ने मूलबासी समुदाय हो। याक्थुंग पनि भनिने लिम्बूहरू पुरानो किराँत राज्यको वा पूर्बी नेपालका पाहाडी क्षेत्र र अझ पुर्बका केही क्षेत्रका मूलबासी हुन। शाब्दिक अर्थमा लिम्बूको नजिकको अर्थ 'धनुर्धारी' हुन आउछ। उनीहरु आफूलाई याक्थुम्बा वा याक्थुंग भन्छन् भने तिब्बतमा उनीहरुलाई शोंग, जोंग वा द्रेंजोंखा  अनि सिक्किमतिर सांग, चोंग भनिन्छ। उत्तरमा तिब्बत र दक्षिणमा भारत विचको नेपालका ताप्लेजुङ, पाँचथर, इलाम, झापा, संखुवासभा, तेह्रथुम, धनकुटा, सुनसरी, मोरङ लगायत सिक्किम, पश्चिम बङ्गाल, कालिम्पोङ देखि भुटानसम्म लिम्बुहरु बस्छन।
मौलिक लिम्बू भाषा, धर्म, संस्कृति, रीतिरिवाज, साहित्य, लिपि र भेषभूषा भएका लिम्बुहरु नेपालमा ३५ लाख नौ हजार तीन सय ८९ छन्। यो समुदाय भारत, बेलायत, हङकङ, ब्रुनाई, सिंगापुरलगायत विभिन्न ठाउँहरुमा पनि छरिएर रहेका छन्। मुन्धुममा आधारित किरात धर्म मौलिक धर्म हो भने भाषा, लिपि, साहित्य र संस्कृति हाक्पारे, पालाम, ख्याली, मेरिङ साम्लो, तुम्याहाङ साम्लो, मिक्वा साम्लो, मेखिम साम्लो, केलाङ आदि चिनारीकामाध्यमहरु हुन्। त्यस्तै, धार्मिक अनुष्ठान सम्पन्न गर्ने मुख्यतः फेदाङमा, साम्बा, येबा तथा सेवासाबाहरु हुने गर्दछन्।
के हो ? कसरी शुरू भयो लिम्बूवान ?
वास्तवमा, लिम्बुवान त्यसै उत्पति भएको वा कसैले राखिदिएको कुनै समुदायको नाम होइन । यो त किरात सभ्यतामा किरात भूमिको राजनैतिक क्रान्तिले जन्माएको नाम हो । आजको लिम्बुवान भूमिलाई लिम्बुवान भन्नुभन्दा पहिले फेदाप भनिन्थ्यो । सिमाङ्गढबाट लुक्थोयोको नेतृत्वमा पूर्व बिजुगखोला आउने सौमर किरात वंशमध्ये भाइफुट्टा (वर्तमान लिम्बु वंशका एक शाखा) वंशीले अरुणखोला तरी फेदाप पहाडका जंगल उजाड गरी बसे । यस वंशका राजालाई भाइफुट्टाहाङ भन्थे । यिनको दरबारमा च्याम्जोलो नामक एक ज्ञानी मन्त्री थिए । यिनै मन्त्रीको सहायताले भाइफुट्टाहाङले फेदाप वरिपरिका गाउँहरु वालुङ, तम्बर, मेवा, मैवा, छथर, पान्थर र चौबीसमाथि आफ्नो अधिकार जमाए । विस्तारै उनले अरुण पश्चिमका किराती गाउँले राजाहरुलाई आफ्नो पकडमा राखेर शासन चलाए । भाइफुट्टाहाङको नौ पुस्तापछि यो वंशमा जिते नामक एक राजा भए । यी राजाका पर्वते नामक एक वीर पुत्र भए । त्यसबेलाका पहाडी खण्डका वीरहरुमा यिनी र्सवश्रेष्ठ थिए । पर्वते राजाका छोरा मलयकेतु राजाका पाँच पुस्तापछि फेदापमा साम्युकहाङ राजा भए । यी राजाले आफ्नो रैयतहरुलाई अत्याचार गर्दा मधेशबाट फिरेका किरातीहरुले विद्रोह गरे । तिब्बतबाट आएका लाशावंशी किरातहरुले पनि जोरतोडले मधेशी किरातहरुलाई मद्दत दिए। साम्युकहाङ विद्रोहमा मारिए । र, फेदापमा भाइफुट्टाहाङ वंशी राजाहरुको अन्त भयो र इशाको ३०० वर्षछि फेदापमा वाजदेव नामक राजा भए । उनले लिबाङमा राजधानी बनाई शासन गरे । यो राजापछि त्यहाँ १२ राजाहरुको क्रम प्रारम्भ भयो ।
[ Articles ]
दलित किन मारिए ?
विश्व मानवअधिकार दिवसमै कालीकोट, जुबिथा गाविसका मनवीर सुनारलाई कुटीकुटी मारियो। इन्सेकको प्रतिवेदन पूर्व प्रकाशित समाचारभन्दा फरक आए पनि जातिवादी समाजको दृष्टिमा उनी अछुत कामी हुनु नै हत्याको एकमात्र कारण थियो। हुन त मानवअधिकार आयोगको प्रतिवेदनले यसको टुंगो लगाउला, इन्सेककै प्रतिवेदनअनुसार पनि विवादको जड पसलमा दुई ठकुरी बाबुसापले उनलाई 'डुम' भनेर होच्याउनु थियो।
अर्को घटनाचाहिँ हालै तनहुँको घाँसीकुवामा भयो। घाँसीकुवा-१ नाहालाकी डेरावाल माया विश्वकर्माले भरिएको गाग्रो पन्छाएर धारामा आफ्नो गाग्रो भरिन्। त्यही निहुँमा गाग्राधनी अजित श्रेष्ठ र उनका परिवारले अस्पतालै भर्ना गर्नुपर्ने गरी उनलाई कुटे। डेराको आडैको धारामा बिहान-बेलुका दुई-दुई घन्टामात्र पानी आउने रहेछ। छिमेक पाँच घरका आठ परिवारले सोही धाराबाट पानी भर्ने गरेका रहेछन्। भरिएर धाराको पानी खेर गइरहँदा गाग्राधनीलाई पर्खुन्जेल धारा सुक्ला भन्ने डर! यस्तो बेला भरिएको गाग्रा पन्छाएर आफ्नो गाग्रा भर्नुमा मायाको कुनै दोष थिएन। अजितको परिवारले धारा सुके जसरी पनि मायालाई पानी दिने ग्यारेन्टी दिएको त थिएन! श्रेष्ठ थर हुँदैमा दुष्ट व्यवहार गरे पनि सर्वोत्कृष्ट हुन्छु भन्ने भ्रम अजितलाई रहेछ। यसरी उनी अजित श्रेष्ठबाट अजित 'निकृष्ट' भए। साँच्चिकै श्रेष्ठ हुन उन्नत मानवीय व्यवहार गर्न जान्नुपर्छ भनेर तिनलाई कसले सिकाइदेला?
अलिअघि मात्र कास्कीको घान्द्रुकमा एक दलित शिक्षकलाई धनी गुरुङ महोदयहरुले त्यसैगरी ठटाएका थिए। अझ उनलाई महिलाको पेटीकोट लगाइदिएर 'बेइज्जत' गरेछन्। पेटीकोट पहिराएर तिनले दलितमाथि अत्याचारमात्र गरेनन्,स्त्री जातिकै अपमान गरे। दलित भएकै कारण आशय छुवाछुत र अपमानका घटनाको बयान साध्य छैन। कुटपिट र हत्याका घटनासमेत कम छैनन्। दलित कार्यकर्ता सरोजदिलु विश्वकर्माका अनुसार यसअघि अन्तर्जातीय विवाह गरेको निहुँमा दैलेखमा केटाको बाबु सेते दमाईलाई खुकुरी प्रहार गरी मारिएको थियो। हुम्लामा गैरदलित युवतीसँग प्रेम गरेको निहुँमा केटालाई भिरबाट खसालेर मारियो। कास्कीमा अन्तर्जातीय विवाह गरेको निहुँमा केटाको हातखुट्टा भाँचियो। सप्तरीको पिप्रा गाविस ७ र वीरगन्ज नगरपालिकाभित्रको दलित बस्तीमा आगो लगाइयो। रौतहटमा ७० वर्षे महिलामाथि सामूहिक बलात्कारै भयो।
[ Articles ]
मूलबासीहरु ''आची" खाने सुंगुर हुन्
श्रीमान् सम्पादक ज्यृ्,
धेरै समय पछि आज लेख्नै पर्ने बाध्यता सृजना भएकोले केही लेख्न लागेको छु । मैले कथित जनजाति आदिवासीको बारेमा केही नलेख्ने बिचार गरेको थिए तर केही साम्प्रदायीक तत्वहरुले मलाई केही लेख्नै पर्ने बाध्यता सृजना गरे । छहरा साप्ताहिकमा मैले यस अघि लेखेको एउटा सानो प्रतिक्रियामा केही मूलबासी न्ने कथित साम्प्रदायीक ब्यक्तिहरुले आपत्ति जनाएकाले र बिभिन्न पत्रपत्रिकामा साभार प्रकाशित गरेकाले मैले प्रतिक्रिया लेखि पठाएको छु । बाहुनबाद भयो, मूलबासी बिरोधि भयो भनेर नफालिदिनु होला । मंगोलहरु राक्षसका अवतार हुन् भन्ने मेरो लेख लाई चुनौति दिदै कतार, दुवईबाट फुच्चे भाईहरुले प्रतिक्रिया लेखि पठाएछन् । त्यो पढे । त्यो पढेर ति भाईहरु देश छाडेर परदेशी ,परजीवी भएको मात्र पाईन बिचराहरुमा बिचारको दरिद्रता पनि पाए । मेरो लेख पढेर कतिपय कथित जनजातिहरुले मलाइ आफ्नो सक्कली स्वरुप देखाउदै राक्षसी ब्यवहार पनि देखाए । कुट्न पनि खोजे, देखाए पनि, पानी खान बस्न पनि दिएनन् । मैले त्यो कुरालाई खासै महत्व दिईन । पछि उनिहरु नै गल्ति गरे भन्दै माफी माग्न आए । मैले गोडा अगाडि सारी दिए । उनीहरुले ढोगे, मैले क्षमा दिएं ।
मंगोल भनेका बाहुन वर्गका नोकर हुन् । ''आची" खाने सुंगुर जस्तै हुन् । यिनीहरुको आफ्नो बुद्धि विवेक हुदैन । अर्काको इशारामा चल्नु, अर्काले अराए, पराएको काम गर्नु यिनीहरुको कर्तब्य हो । जुन कुरा नेपालको इतिहास पढने जो कोहीले थाहा पाउने कुरा हो । मूलबासीहरुले अधिकार खोज्नु बेकार छ, बरु निगाहाको अधिकार खोजे पनि सजिलै पाउन सक्छन् । परजीविले अधिकार होइन अरुको बाँच्ने अधिकार माग्नु पर्छ । जब सम्म बाहुन वर्गले अधिकार पाउदैन, बाहुन जातिको उन्नती प्रगति हुदैन तव सम्म मूलबासीहरुको अस्तित्व सम्भव छैन । जति मूलबासीहरु अधिकारको लागि कुर्लिन्छन् तिनीहरु बिहान बेलुका छाक तार्न जांड खाने, पैसा माग्न दिन भरीको बेलीबिस्तार लगाउदै बाहुन वर्गका घर घरमा पुगेका हुन्छन् । त्यस्ता धेरै मूलबासी नेता भनाउदा ब्यक्तिहरुलाइ म चिन्दछु र समय आएपछि तिनीहरुको नाम यही पत्रिका मार्फत लेखिदिने छु । बाहुन बिरोधी कुरा गर्ने नेताले बाहुनकी छोरी बिवाह गरेर बसेको कुरा धेरै अन्ध जातिबादी फुच्चे भाइहरुलाई थाहा नहुन सक्छ । त्यो पनि म लेख्दै जानेछु र मूलबासीहरु मान्छे नै होइनन् उनीहरु राक्षसकै अवतार हुन् भनेर मूलबासीप्रति घृणा गर्ने, बिद्रोह गर्दै बाहुन बर्गका केटा खोजी बिवाह गर्ने मूलबासीका ती महान विदुसीहरुको नाम पनि समय आएपछि लेख्नेछु ।
[ Articles ]
मंगोलहरु राक्षसका अवतार हुन्
-चित्रराज उपाध्याय बास्तोला
राष्ट्रवादी हुँ भनेर हुङकार गर्ने मतवालीहरु आज भारत, सिंगापुर, बेलायतको भाडाका सिपाही बनेका छन् । भारत र खाडी मुलुकमा सेवा गर्न जानेहरु मतवाली जातिका व्यक्तिहरु नै अधिकांश छन् । बाहुनबादी राज्यसत्ता कब्जा गर्ने सपनामा रमाइरहेका मंगोल वर्ग आफुलाई नेपालको मुलबासी भन्छन् । इतिहास मोडेर नेपालको कथित भुमिपुत्र भएको दाबी गर्ने मंगोलहरु मध्येका राई, लिम्बुहरु वर्तमान तिब्बतको पूर्वी भागबाट सिक्किम, भुटान, दार्जिलिङ्ग हुदै नेपाल भित्रिएका हुन् । तामाङ्, गुरुङ् तिब्बतको मध्यभागबाट नेपाल पसेका हुन् । मगरहरु भारतको गढवाल, कुमाउ, सिमला हुदै नेपाल छिरेका हुन् । नेपालका हिन्दु धर्मावलम्बीहरुलाई भारतिय पुर्खा ठान्ने मंगोलहरुको पुर्ख्यौली  इतिहास कसले बताइदिओस् । बाहुन, क्षेत्री, ठकुरीहरुको पुर्ख्यौली थलो अहिलेको इरान, इराक र जर्मनीतिर हो । उनीहरु बाँच्नका लागि संर्घष गदै पाकिस्तानको सिन्धुनदी तरेर अहिलेको भारतको गंगानदी वरपर बसोबास गदै हाल जम्नभन्दा पनि धेरै अगाडि नेपाल पसेको इतिहास मुर्ख मंगोलहरुले पढेका रहेछन् ।
चौविसै घण्टा जाँड रक्सीले मातेर लठ्ठ हुने कथित आदिबासी र जनजाति भनाउँदाहरुले नेपालको इतिहासनै नपढी त्यसलाई जाँडकै तालमा बङ्ग्याउने प्रयास गरेका छन् । त्यो उनीहरुको जड्याहा बुद्धि र बलको तुजुक मात्र हो । जनजातिहरु इतिहासदेखि आजसम्म हुने छैनन् । मंगोलहरु ८० प्रतिशत छौ भन्छन् र अल्पसंख्यक भएको बाहुन, क्षेत्री र ठकुरी वर्गलाई शासन गछौ भनिरहेका छन् । उनीहरुको त्यो दिवा सपना मात्र हो ।
[ Articles ]
किन लेखिएन तामाङसालिङ र तामाङ समुदायको इतिहास ?
तामाङ समुदाय नेपालको आदिबासी जनजाती नभई यहिको मूलबासी हो भन्ने कुराको पुष्टी भएको छ ।
विषयसूची
१) वसोवास,  २) इतिहास,  ३) कथन, ४) ऐतिहासिक पृष्ठभूमि र तामाङसालीङ  क्षेत्र,  ५) लोक बाजाहरू

तामाङ समुदायको सोवास
तामाङ समुदायको बसोबास नेपाको पचहत्तरै जिल्लाहरुमा पाइन्छ । मध्यमाञ्चल विकास क्षेत्रको काठमाडौं, भक्तपूर, ललितपूर, रसुवा, नुवाकोट, धादिङ, काभ्रेपलाञ्चोक, दोलखा, रामेछाप, चितवन, मकवानपूर र सिन्धूलीमा भने तामाङहरु वहुसंख्यक रुपमा आवाद रहेको छ । नेपाल बाहिर भारत, मंगोलिया, चीन र तिब्बतमा समेत तामाङहरु बसोवास गर्दछन् । अखिल भारत तामाङ बौद्व संघको २०५९ सालको प्रतिवेदन अनुसार भारतमा मात्रै तामाङहरुको जनसंख्या १४ लाख छ भनि प्रस्तुत गरिएकोछ ।
तामाङ समुदायको इतिहास
तामाङ इतिहासःरचना गरिएका इतिहासहरूले तामाङ समुदायलाई यहीकाल खण्‍डमा, यही देश र प्रदेशबाट वर्तामान तामाङहरूको आदिम थलो रहेको भूभागहरूस‍म्म आएको किटानि गरेर कसैले भन्‍न सकेको वा प्रमाणीत गर्न सकेको छैन । तामाङहरू आफुलाई नेपालको भूमीपुत्र मूलबासी समुदाय भनेर गर्ब गर्दछन् । यस्‍तो नेपालकै एक आदिम पुरानो समुदाय तामाङ समुदायको इतिहासलाई नेपालका शासकहरूले उल्‍लेख तथा महत्‍व दिएको पाइदैन । तामाङ समुदाय, तामाङ राज्‍य वा अधिराज्‍य र राजाहरूको वारेमा नेपालको प्राचिन, पुर्ब लिच्‍छवि काल, उत्‍तर लिच्‍छवि काल, मध्‍य तथा आधुनिक नेपालको इतिहासमा उल्‍लेख गरेको छैन । नेपालका शासक जातिहरूले तामाङहरूलाई राजनैतिक, आर्थिक, सामाजिक, सांस्‍कृतिक, धार्मिक, शैक्षीक, भाषिक आदिमा मात्र नभएइतिहासको तहसनहस, शोषण, दमन र उत्‍पीडन गरी आएका छन् , जो वर्तमानसम्‍म निरन्‍तर चलिरहेकैछ ।
सत्ताधारि जातिका इतीहासकार तथा मानवशास्‍त्री, समाजशास्‍त्री, भाषाशास्‍त्रीहरूले लेखेको रचना तथा सामन्‍ती राज्‍यसत्ताका इतिहासमा तामाङ समुदायलाई ठग्‍नु ठगेको छ । तामाङ समुदायलाई मात्र होइन सिङ्‌गो मुलुकको मूलबासी समुदाय तथा नेपाली अहंकारवादलाई बढाइ चढाइ गरेर कथित इतिहास लेखेका छन् । त्‍यो सत्ताधारी र सेन तथा विष्‍ट राजालाइ, गोर्खामा मगरका राजालाइ, दोलखा र काठमाडौमा नेवारका राजालाइ, पुर्बमा राइ र लिम्‍बुका राजालाई हराएको इतीहास लेखेको छ । तर ती समुदायहरूकोभन्‍दा बढि जनसंख्‍या भएको, काठमाडौ उपत्‍यकाको तत्‍कालिन मल्‍ल रज्‍य याम्‍बु (काठमाडौ), हेराङ (पाटन) र खोपाङ (भत्त‌पुर)को वरिपरि कैयैं किपट र कविलाहरूमा रहेका, स्‍वतन्‍त्र उदय हुनुपूर्ब नै वाइबा, रूम्‍बा, बल, ग्‍हीसीङ आदि थरका तामाङ राजाहरू र राज्‍य अस्ति‍त्‍वमा थिए । तामाङ राज्‍य र राजाहरूको बारेमा तामाङहरू मैखीक रूपमा अझै भनिरहेका छन्, यो - यो ठाउँमा फलानो राजा थियो ।
[ Articles ]
राष्ट्रसंघीय शान्ति स्थापनामा नेपाली सेना
डा. आशबहादुर तामाङ
नेपालले १४ डिसेम्बर १९५५ मा संयुक्त राष्ट्रसंघको सदस्यता प्राप्त गरेको तीन वर्षपछि १२ जून १९५८ मा युनाइटेड नेसन्स अब्जर्भर ग्रुप इन लेबनान, युनोगिल मिसनमा पाँचजना नेपाली सेनाका अधिकृतहरूले सैनिक पर्यवेक्षकको रूपमा पहिलोपटक संलग्नता जनाएको पनि ५३ वर्ष पूरा भएको छ । नेपाली सेनाले संयुक्त राष्ट्रसंघ अन्तर्गत डिपार्टमेन्ट अफ पिस किपिङ अपरेसनबाट सञ्चालित प्रायः सबै प्रकृतिका शान्ति स्थापना कार्यमा सक्रिय भूमिका निर्वाह गर्दै आएको छ । सन् १९८८ मा राष्ट्रसंघीय शान्ति सेनाले नोबेल शान्ति पुरस्कार प्राप्त गर्नुमा पनि नेपाली सेनाको महत्त्वपूर्ण भूमिका रहेको थियो । अहिले राष्ट्रसंघलाई फौज उपलब्ध गराउने राष्ट्रहरूमध्ये नेपाल छैठौं स्थानमा छ ।
केही दिनअघि इराकमा नेपाली शान्ति सेना खटाउने सरकारको निर्णयले समेत विश्व शान्ति कायम गर्ने नेपालको सदीक्षालाई उजागर गरेको छ । नेपाली सेनाले प्रथमपटक सहभागिता जनाएदेखि ८ जून २०११ सम्म ३५ वटा विभिन्न शान्ति मिसनमा २०० जनाभन्दा बढी महिला सैनिकसहित ८४,००० भन्दा बढी नेपाली सैनिकहरूले मध्यपूर्व तथा अपि|mका लगायत विश्वका द्वन्द्वग्रस्त क्षेत्रमा तैनाथ रही उल्लेख्य योगदान गरिसकेका छन् । नेपाली सेनाले संयुक्त राष्ट्रसंघमा ३ जना फोर्स कमाण्डर र १ जना राष्ट्रसंघका महासचिवको सहायक सैनिक सल्लाहकार तथा सैनिक सल्लाहकारको महत्त्वपूर्ण नियुक्तिमा रही जिम्मेवारी बहन गरिसकेका छन् । कर्तव्य पालनाको सिलसिलामा नेपाली शान्ति सेनाका ५८ जनाले वीरगति प्राप्त गरेका र ५८ जना घाइते भएका छन् । हाल ११ वटा विभिन्न शान्ति मिसनमा ३,५५३ नेपाली सेनाका सकल दर्जाहरू कार्यरत रहेका छन् । नेपाली सेनालाई संयुक्त राष्ट्रसंघले शान्ति सेनाको छनोटक्रममा प्राथमिकतासाथ पहिलो रोजाइमा राख्नु राष्ट्रसंघको बडापत्रप्रतिको नेपालको प्रतिबद्धता र हालसम्म नेपाली सेनाले विश्व शान्ति स्थापना गर्ने पवित्र कार्यमा पुर्‍याएको अतुलनीय योगदान नै हो भन्न सकिन्छ । 
[ Articles ]
संसद पर सुप्रीम कोर्ट का प्रहार
राजेन्द्र महर्जन
संविधान सभा की समय सीमा को चौथी बा बढाने के दौरान बिलकुल ही शान्ति छायी हर्इ थी। इस बा जब संविधान सभा का कार्यकाल संसद के द्वारा बढाया जा हा था तो पिछली बा की तह कोई भी हो हल्ला या अशान्ति नहीं थी। हम लोग तो तनाव, द्वंद्व औ लेन देन के प्रति कितने अभ्यस् त हो गए हैं कि संविधान लिखने का काम क ही संविधान सभा की समय सीमा को बढाए जाने के क्रम में बिना किसी मोलमोलाई के सब काम पूरा हो गया इस बात का तो यकीन ही नहीं हो हा है। नेता वार्ता में कितने व्यस् त हना,रात्रि के अन्तिम प्रह में आक सत्ता का लेनदेन होना औ सुबह तक नई सका के उदय के साथ संविधान सभा की समय सीमा को बढाए जाने के हम अभ्यस् त हो गए थे। लेकिन इस बार कुछ भी ऐसा नहीं हुआ। बिना किसी राग लपेट के ही संविधान का ११ वां संशोधन विधेयक पाति हो गया औ संविधान सभा की आयु को ६ महीनों के लिए बढा दिया गया।
साढे तीन बर्षों के अभ्यास से जल्द ही संविधान की इच्छा होने के बावजूद पांच महीना में ही बच्चा जन्माने जैसा होगा इस बात की समझ सभी को हो गया है। शायद मीडिया को भी अब इस बात का आभास हो गया है कि सभासदों के वेतन, भत्ता का हिसाब किताब दिखाक संविधान जल्दी नहीं बनने वाला है। नागकि समाज को भी यह तत्व ज्ञान प्राप्त हो गया है कि नेताओं को श्राप देने से औ उन्हें गाली देने से संविधान तो बनने वाला नहीं है। एक दल द्वारा दूसे दल के ऊप शर्त प शर्त खने, खंचातानी कने औ संविधान सभा की समय सीमा को तीन तीन महीनों तक बढाते जाने से भी संविधान नहीं बनने वाला है।
[ Articles ]
नेपाली भुमिमा भीषण बिद्रोहको तयारी हुँदैछ
मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीले पसिना मागे पसिना देऊ, रगत मागे रगत देऊ, मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीका हजारौं नेता कार्यकर्ताहरु तपाईहरुको छोरा-छोरीको उज्वल र सुरक्षित भविष्यका निम्ति नेपालका मूलबासी मंगोल समुदायको लुटिएको अस्तित्व फिर्ता गर्नका निम्ति प्राण दिन तयार छन् । जुन मुलुक साम्राज्यवादीको अधिनमा हुन्छ त्यस मुलुकको मूलबासीको भाग्यमा दुःख पाउनु, खेताला बनिनु र दासत्व स्वीकार्नु मात्र लेखिएको हुन्छ । नेपालमा पनि शरणार्थी भएर भित्रिएका साम्प्रदायिक वर्ण-भेदी साम्राज्यवादी हिन्दु-आर्यन बाहुन-क्षेत्रीको हातमा साशन सत्ता परेदेखि नै यहाँका अहिन्दु मूलबासी मंगोलहरुका फाँटिला खेतहरु, मलिला बारीहरु र रमाइला घरहरु लुटिएका छन् । नेपालका मूलबासी मंगोल समुदायलाई नाम्ले, कोदाले, ढाक्रे, अशिक्षित बनाइएका छन् । साम्राज्यवादी बाहुन-क्षेत्री भारतीय-नेपालीहरुको दयामा बाँच्नुपर्ने बनाइएका छन् ।
बाहुनका पुर्खाहरु कुमाउ र गढवालबाट, राजा र राणाहरु चित्तौड, राजस्थानबाट मुसलमानको खेदाइमा परेर आएका भगौटेहरु हुन् र अछुत जनजाति फिरिङ्गे यो शब्द नै हिन्दी हो । अछुत जनजातिहरु राणाका बन्दुके र भरिया भएर पसेका हुन् । यिनीहरु पनि नेपाली मूलका नभएर भारतीय-नेपाली हुन् । यो ऐतिहासिक तथ्य यहाँका मूलबासीहरुलाई बुझाऊ सिंहको अनुहारमा बिरालो नबन । जनजातिहरु तिनीहरुको मालिकको प्रभु-भक्त बनेर तिनीहरुलाई छुट्याइदिएको हड्डीको लोभमा अरुलाई पनि भ्रममा पारी आफ्नो जमात बढाउने काममा र तिनीहरुका साम्राज्यवादी मालिकलाई खुशी पारी दयाको भिक्षा लिने काममा जुटिरहेका छन् छटपटाइरहेका छन् । होसियार ! दलदले भासमा जाकिनका निम्ति नजाऊ होडबाजी नगर । मंगोलहरुलाई मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीको दर्ता होइन आफूलाई चिन्न सक्ने चेतनाको खाँचो छ ।
[ Articles ]
भट्टराई बाहुन जातिका अन्तिम प्रधानमन्त्री
- कृष्णबहादुर तामाङ 
कृपया तपाईंले यात्रा गर्दा आफ्नो सुरक्षाको ख्याल गर्नुहोस् । तपाईंले यात्रा गर्दा हवाई मार्गबाट बाटो पार गर्दा अझ वेश हुन्थ्यो कि सोच्नुस् अनि मात्र यात्रा गर्नुहोस् । यो कुरा गोप्य राख्नुहोस् उही साथी…......। २५ अगष्ट २०११ का दिन बिहान ५ बजेर ४५ मिनेट ४३ सेकेन्डको समयमा ९८४३०५११५५ नम्बरको मोबाइलबाट मलाई एउटा सन्देश आयो त्यो सन्देशले मलाई पूरै दिनभरिको यात्रामा झस्काई रह्यो र यो सन्देश पठाउने मान्छे को हो? मेरो शुभचिन्तक हो कि विरोधी हो मलाई त्यो सन्देश पठाउने मान्छे । किनकि मलाई यसभन्दा २५ दिन अगाडि प्रहरीहरुले पक्राउ गरी २४ दिनसम्म प्रहरी हिरासतमा राखी सन्देश आएको अघिल्लो दिन २४ अगष्टमा मात्रै प्रशासनको आदेशमा छुटेको थिएँ त्यो पनि धरौटी रकम राखेर । २५ अगष्टका दिन मैले लामो यात्रा पूरा गर्नुपर्ने थियो ।
किनकि मलाई राजधानी काठमाडौं पुग्न आवश्यक थियो । २४ अगष्टका दिन मेरा शुभचिन्तकहरुले मेरो राजधानीसम्म आउने सहज वातावरण मिलाउनका लागि हेलिकोप्टरको व्यवस्था पनि गरिसकेका थिए । तर मौसम खराब भएको कारण हेलिकोप्टरबाट मेरो यात्रा सहज भएन । १९ दिने लोकतान्त्रिक आन्दोलनपछिको पहिलो प्रहरीको हिरासत बसाई नै मेरो यही थियो । मलाई मेरो अमेरिकामा श्रीमती रहेको र २ वटा छोरी भएको आरोप पनि लागेको थियो । जबकि म आजसम्म अविवाहित छु र कुनै पनि महिलासँग मेरो कुनै किसिमको सम्बन्ध छैन ।
[ Articles ]
मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीले भण्डाफोर गर्ने
- रजनी श्रेष्ठ
काठमाडौं : मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीको वृहत् प्रशिक्षण कार्यक्रम काठमाडौंको कीर्तिपुरमा सम्पन्न भएको छ । प्रशिक्षणमा मध्यमान्चाल विकास क्षेत्रको १९ वटा जिल्लाका  ५ सय ६३ युवा-युवतीहरुको सहभागिता रहेको थियो । प्रशिक्षणमा सहभागीहरुमध्ये ५२ जना स्नाकोत्तर, स्नातक तह ९३, जना प्रमाणपत्र तह १३७ जना र माध्यमिक शिक्षा पूरा गरेकाहरुको संख्या २८१ जना रहेको थियो । सहभागीहरुलाई मंगोल समुदायका वरिष्ठ कानुन व्यवसायी र मानव-शास्त्रीहरुले प्रशिक्षण दिएका थिए । प्रशिक्षण मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीको भावि नीति कार्यक्रम र योजनाको बारेमा रहेको थियो । प्रशिक्षण अक्टोबर महिनाको ९, १० र ११ तारिखका दिन लगातार ३ दिनसम्म चलेको थियो ।
प्रशिक्षण समाप्त भएपछि मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीले भावी कार्यक्रम र योजनाको बारेमा नयाँ दस्तावेज सार्वजनिक गरेको छ। सार्वजनिक दस्तावेजमा संविधानसभामा प्रतिनिधित्व गर्ने सबै राजनीतिक दलहरु नयाँ संविधान निर्माण गर्नुको सट्टा मुलुकका ढुकुटी लुट्न र नेपाली नागरिकको रगत-पसिना चुस्नमा नै व्यस्त रहेकाले नयाँ शक्ति निर्माण गर्ने लक्ष्यसहित अब मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टी नागरिकहरुको घर-घरमा पुग्ने उल्लेख छ।
मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीले थपिएको निर्धारित समय भित्र नागरिकको हितमा संविधान निर्माण गरी शान्ति प्रकृयालाई तार्किक निश्कर्षमा पुर्‍याउन नसक्ने ठोकुवा गर्दै संविधानसभामा प्रतिनिधित्व गर्ने राजनीतिक दलका गतिविधि र कृयाकलापको भण्डाफोर गर्दै नागरिक समुदायलाई आफ्नो अस्तित्व र पहिचानका निम्ति आफ्नो र मुलुकको साझा शत्रु चिनाउँदै उनीहरुका विरुद्ध निर्णायक संघर्ष गर्न आह्वान गर्ने छन।
[ Articles ]
संक्रमणकाल र राज्यविरुद्धको मुद्दा
- गायत्री पुन
 मंगोल नेशनल अर्गनाइजेशनका अध्यक्ष दार्जीलिङबासी गोपाल गुरुङका कारण नेपालका मंगोल समुदायका हजारौँ युवा-युवतीहरुको भविष्य चकनाचुर भएको छ । महेन्द्र शाहको निगाहमा नेपाल आएका र उसैको दयामा बाँचेका गोपाल गुरुङले अहिले पनि ज्ञानेन्द्र शाहको निर्देशनमा काम गरिरहेका छन् । यतिखेर गोपाल गुरुङको मानसिक सन्तुलन ठीक नभएको र कान पनि नसुन्ने भएका कारण गोपाल गुरुङ पूर्ण रुपमा निराश भएका र यही कारण उनी विरक्तिएर आफ्नै पुर्ख्यौली घर दार्जीलिङको महानदीतिर जाने तयारी गरिरहेका छन् । यसरी गोपाल गुरुङमा निराश आउनुको मुख्य कारण केन्द्रीय सभाका सचिव कृष्णबहादुर तामाङ र पूर्व मूलसचिव किरण याक्तेनलगायत मंगोल नेशनल अर्गनाइजेशनका सबैजसो कार्यकर्ताहरुले पार्टी परित्याग गरी मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीको स्थापना गरेपछि गोपाल गुरुङ पूर्ण रुपमा निराश भएको बताइन्छ ।
यसै क्रममा गोपाल गुरुङका ३ जना होनहार कार्यकर्तालाई रुकुम प्रहरीले पक्राउ गरेको छ । उनीहरुलाई त्यसतर्फ पठाउने काम गोपाल गुरुङले गरेका थिए र पक्राउ पर्‍यो भने मंगोल नेशनल अर्गनाइजेशन नभन्नू मंगोल नेशनल पार्टी भन्नू भनी निर्देशन दिएर पठाएका थिए । गोपाल गुरुङले भने जस्तै निर्देशनलाई उपेन्द्र घर्ती मगर लगायतका युवाहरुले पालना गर्दा अहिले ती युवाहरुको भविष्य जोखिममा पुगेको छ । किनकि गोपाल गुरुङसँग प्रहरीले कुरा गर्दा गुरुङले डराउँदै तिनीहरु आफ्नो कार्यकर्ता नभएको बताएपछि ती युवाहरुको भविष्य चकनाचुर हुन पुगेको हो ।
[ Articles ]
तमूवानमा फर्फराउँदै छ विद्रोहको झण्डा
- राजकुमार गुरुङ
एक भाषा, एक धर्म, एक नीति, एक कर्मकाण्ड, एक चाड-पर्व र संस्कार संस्कृतिजस्तो असमान व्यवहार र नीति हिन्दू आर्यन बाहुन-क्षेत्रीहरुले नेपालका अहिन्दू मूलवासी मंगोल समुदायमाथि जबरजस्ती लादेको र आफ्नो इतिहास र भूगोल भएको राज्य खोसेका कारण अहिले आएर आफ्नै भूमिमा उपेक्षित भएको महसुस गर्दै तमुवान क्षेत्र मुस्ताङ, मनाङ, गोरखा, लमजुङ, कास्की, पर्वत, स्याङ्जा र तनहुँका तमूलगायत मंगोल समुदायका हजारौँ युवा-युवतीहरु आफ्नो समुदायको अस्तित्व र पहिचानको खोजी गर्दै मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीमा प्रवेश गरिरहेका छन् ।
लामो समयदेखि नेपालमा मूलवासी मंगोल समुदाय र हिन्दू आर्यन बाहुन-क्षेत्रीहरुबीच द्वन्द्वहरु भइरहेको इतिहास छ । ती द्वन्द्वहरु कुनै भौतिक त कुनै वैचारिक रुपमा भइरहेको हो । यसरी विभिन्न रुपमा विकास हुँदै आएका द्वन्द्वहरु विशेषगरी आफ्नो मौलिक राज्यमा प्रवेश गरेका हिन्दू आर्यन बाहुन-क्षेत्रीहरुले आफ्नो राज्य खोसेपछि त्यस ठाउँका मूलवासी मंगोल समुदायको भाषा, धर्म, संस्कार, संस्कृति, चाडपर्व र रीति-थीतिका साथै आफ्नो ऐतिहासिक थातथलोको सामजिक मूल्य मान्यतामाथि प्रत्यक्ष रुपमा प्रहार भएपछि हिन्दू आर्यन बाहुन-क्षेत्री र अहिन्दू मूलवासी मंगोल समुदायबीच समय-समयमा द्वन्द्वहरु हुने गरेको छ ।
[ Articles ]
भारतिय कंग्रेसमा बाहुनहरु सफा चट्
भारतिय राजनितिमा भारत स्वतन्त्र भए देखि नै हरेक क्षेत्रमा बाहुनहरुको धलीमलि थियो भने यो सत्तरी वर्षको आयुमा भारतिय मुलबासीहरुमा पनि धेरै नै जागरुकता आएको छ। धेरै जसो प्रान्तहरुमा बाहुनबादी राजनिति असफल हुदै गएको छ। यही कारणले त्यहाका मुलबासीहरुले भारतिय राजनितिमा कब्जा जमाउदै आएका छन्। भारतमा हिन्दु आर्यान बाहुन क्षेत्रीको जनसंख्या मात्र पन्ध्र प्रतिशत छ भने नेपालमा बिस प्रतिशत छ। भारतमा बाह् प्रतिशत क्षेत्रिहरु छन. भने तिन प्रतिशत बाहुनहरु छन्। नेपालमा सोह् प्रतिशत क्षेत्रीहरु छन् भने चार प्रतिशत बाहुन। भारतमा पनि हिन्दु आर्यानहरु हिन्दु साम्राज्यबादी हुन् र नेपालमा जस्तो  त्यहा पनि तिनीहरु विदेशी नै हुन्। नेपालमा जस्तो भारतमा पनि हिन्दु आर्यानहरुको विरोध तिब्र रुपमा फैलिएको छ र त्यहाका मुलबासीहरुको अडिग–अथक र निर्भिकता कै कारणले अब बाहुनहरुको पतन सुरु भएको छ र मायावती जस्ती निर्भिक अछुत महिला भारतकी प्रधानमन्त्री बन्ने योग्य कि भएकी छन्।
तर मायावतीलाई प्रधानमन्त्री बन्न नदिने र बाहुन बाहुनीहरु नै सासन सत्ताको टाउको रहने प्रत्येक षडयन्त्रहरु भरमग्दुर भएर गरिनै रहेका छन् – नेपालका बाहुन सत्ताधारीहरुले जस्तै त्यसमा पनि स्वार्गिय  गिरिजाप्रसाद कोइरालाले जर्मन नागरिक सुजाता जेष्टलाई प्रधानमन्त्री बनाउने आफनो षडयन्त्रकारी प्रयास गरे जस्तै। तर आफनो सानातिना कमाउने स्वार्थमा र मन्त्री बनेर मोज गर्ने स्वार्थमा लिप्त भएकाले तै चुप मै चुप भए जस्तै।
[ Articles ]
किराँत समुदाय, दशैं चाड र यथार्थता
- मन्जुल याक्थुम्बा
कैरात देशले परिचित नेपालमा आर्यनहरूको आगमन अगाडि देशभरि नै र किराँत प्रदेशभरि चाहिँ (साङ्गापूर्व, मेचीपश्चिम) शाहकाल अगाडि दसैँ भन्ने शब्द बिलकुल अपरिचित थियो। भारतबाट प्रबेश गर्दा आफू सँगै भित्र्याइएको दसैँलाई यी आर्यन जातिकाले लाखौँ पशुपक्षीहरूको बध गरेर अविर, दही, चामलको रातो टीका र जमरा लगाई नेपालमा कैयौँ दिनसम्म मनाउने गर्छन् भने यस चाडको उत्पत्ति भएको देश भारतमा चाहिँ त्यस्तो रक्तपातपूर्ण कार्य नगरी दुर्गाको मूर्ति बनाई सात्विक पूजा अर्चना गरिन्छ। जुनसुकै विषयमा पनि कुरा प्रष्ट पार्नुपर्दा सप्रमाण उल्लेख गरिदिँदा जनमानसमा भरपर्दो विश्वास हुन्छ। अतः दसैँ भन्ने चाड किराँत प्रदेशमा बलात थोपरिएको हो भन्ने कुरा निम्न लिखित ऐतिहासिक एवम् धार्मिक तथ्यले प्रष्ट पारेको छ।१. ऐतिहासिक तथ्य क) रणबहादुर शाह र ५२ सुब्बाहरूःपान्थर क्षेत्र भारत, सिक्किम र तिब्बतको सीमानानजिक परेकाले त्यसताका विदशी सेनाहरूबाट बारम्बार आक्रमण भइरहन्थ्यो। पान्थरका ५२ जना सुब्बाहरू भेला भएर शत्रुहरूको सामना आफैंले गर्नका लागि काठमाडौँ आई राजा रणबहादुर शाहसँग हात हतियार मागे। यङयाङ सुब्बाको नेतृत्वमा आएका ५२ सुब्बाहरूलाई राजा रणबहादुरले पनि ढाल, तरबार, खुँडा, त्रिशूल, नगरा निशान, बन्दुक, कर्नाल, शङ्ख, डमरु, नरसिङ्गा आदिकासाथ दसैँको नवमीमा मौलो थापी बलि पूजा गर्नुपर्ने दसैँया संस्कृति पनि लादी पठाएकाले ती ५२ सुब्बाहरू काठमाडौँबाट फर्केपछि दसैँमा याङरूपको टुँडीखेलमा यङयाङ सुब्बाको मातहतमा ५२ वटा मौलोहरू गाडी सम्पूर्ण हातहतियार र निशान पूजाका साथ नगरा, बाजागाजा बजाएर उत्सव मनाउने चलन बसाए ।
[ Articles ]
दशैंको साम्प्रदायिक राजनीति
- सन्जोग लाफा मगर
कता गए क्रान्तिकारी र तिनका क्रान्तिकारीता ? : यी प्रधानसेनापति बुद्धिष्ट  हुन् , दशै यीनको चाड होइन । तर यो दशैमा संविधानले नै निर्दिष्टा गरेको संघीय गणतान्त्रिक लोकतान्त्रिक राज्यको निर्दिष्टा राष्ट्रपतीको हातबाट टिका थापे । यसलाई के मान्ने ?
चार सय पचास वर्षदेखि राज्यले एउटा जातिको भाषा, संस्कृति र हिन्दु धर्मलाई नेपालको मूलबासी मंगोल समुदायमाथि जबर्जस्ती थोपरेको बिश्लेषण र संश्लेषण गरि ती समूदायले आफ्नो गौरव, पहिचान र अस्तित्वको लागी शुरुमा दशैं बहिष्कार र पछि परित्याग गरेकाथिए । नेपालको मूलबासी मंगोल समुदायहरुमा जातीय अधिकारको सामुहिक विकास भइनसकेकोले दलिय हयांगओवर रहेका जातीय संघ–संस्थामा दशैं परित्याग गर्ने की मान्ने भन्ने विषयमा ठुलो बहससहित अन्तरद्वन्द्वा अद्यापि चलिरहेकोछ । राज्यले नै 'पराम्परादेखि आफ्नै मौलिक भाषा, सँस्कृति र धर्म मान्दै आएका र हिन्दु वर्णाश्रम भित्र नपर्ने समूदाय नेपालका मूलबासी मंगोलहरु हुन्' भनेर गरेको परिभाषाले दशैं मूलबासी मंगोल समुदायको चाड होइन् भन्ने प्रस्टै हुन्छ । तर राज्य, संचारजगतले दशैलाई नेपालीहरुको महान् चाड भन्दै मनोवैज्ञानिक डर त्रास फैलाइरहेकोछ । यस्तो त्रास फैलाउन राज्यले नै गल्लीगल्लीमा दुर्गा भवानीका मुर्ति राख्न लगानी गर्छ । विशेष महत्व र विदा उपलब्ध गराँउछ |
[ Articles ]
किन भईरहेको छ दशैँको बहिस्कार ?
- राजन मुकारुङ
'किराँत राज्यका अहिन्दु रैयत/रैतीहरूलाई पनि यो श्री दुर्गा पूजासहितको दसैँचाड मनाउन लगाउन उनीहरूबाटै दसैँया दस्तुर असुल गरी दान पाउने अधिकारयुक्त लालमोहर (१८२० इ. स.) त्यहाँका पुर्ख्यौली सामन्त अमाली, राई/सुब्बा पगरीका नाममा राजा राजेन्द्रले जारी गरिदिएका थिए । तर 'हामी हिन्दुको दसैँचाड मनाउँदैनौँ' भनी विरोध जनाउने किराँतीहरू पनि थिए र यस समूहका किराँती नेताद्वय रामलिहाङ र रिदामालाई प्रधानमन्त्री श्री ३ जंगबहादुरले मार्न लगाएका थिए ।' - दुर्गाहाङ याक्खाराई, 'किराँत हिजो र आज, पृ. १२२ ।') हिन्दुहरूको दसैँचाड गैरहिन्दुहरूमा कति निर्मम ढंगले लादियो भन्ने त इतिहासको यही तथ्यले पनि स्पष्ट गर्छ । इतिहासको यही कडीबाट अब दसैँको बारे नयाँ बहस पनि थालिनु पर्दछ । अथवा, 'नयाँ नेपाल' भनिने गरिएको सन्दर्भमा एक जाति र धर्मको मात्र सांस्कृतिक हस्तक्षेप वा अतिक्रमण कति निन्दनीय र दुःखपूर्ण छ भन्नेमा पनि बाक्लो विमर्श गर्नैपर्ने हुन्छ । अब नेपाली समाजको विविधतासँगै नयाँ सांस्कृतिक परिभाषा गरिनु पर्छ र यसका लागि यही आधार स्तम्भबाट सुरु गरिनु पर्छ । दसैँ कसको त - नेपाली जनताको महान् दसवर्ष जनयुद्ध र १९ दिने जनआन्दोलनको आधारमा निर्मित 'नेपालको अन्तरिम संविधान- २०६३' ले नेपाललाई 'धर्मनिरपेक्ष राज्य' स्वीकार गरे पनि राज्यले चाहिँ गैरहिन्दुहरूमा पनि जबरजस्त लादिएको हिन्दुहरूको दसैँ चाडलाई भने अनावश्यक लामो बिदा र पेस्की-तलबको सुविधासहित पुरानै नियतका साथ निरन्तरता दिनु साँच्चिकै खेदजनक छ । 
[ Articles ]
नेपालका मूलबासीहरूको दशैं ! दसैंको मानवशास्त्र
- डम्बर चेम्जोङ
दसैंजस्तो चाडपर्वलाई राजनीतिक, धार्मिक, सांस्कृतिक, सामाजिक अनेक कोणहरूबाट हेर्न अर्थ्याउन सकिन्छ । दसैंलाई चाडपर्व मान्नुअघि चाडपर्व भनेको के हो ? यसमा मूलतः के गरिन्छ भन्ने जान्नु उपयुक्त हुन्छ । कुनै नेपाली सामाजिक सांस्कृतिक समूहले दसैं सामाजिक रूपमा मात्र मनाउँछन् कि धार्मिक सांस्कृतिक तहमा समेत मनाउँछन् भनी बुझ्न सकियो भने दसैंको अर्थ सम्पूर्णतामा खोज्न सकिन्छ जस्तो लाग्छ । 
अझ मानवशास्त्रीहरु त चाडपर्वमा वा समाजहरूमा सम्पन्न गरिने विभिन्न पूजा-आजाहरूको राजनीतिक अर्थ र प्रयोजन हुन्छ भन्दछन् र सोहीअनुरूप अध्ययन गर्दछन् । कस्तो खाले मानवीय सम्बन्धहरूलाई सामाजिक भन्ने ? कस्तो खाले मानवीय क्रियाकलापहरूलाई धार्मिक भन्ने ? अनि कस्तोलाई सांस्कृतिक ? र कस्तोलाई राजनीतिक भन्ने सवाल पनि हामीसँग छँदै छ । अझ भन्ने हो भने नेपाली भाषामा वा समाजमा 'राजनीतिक' शब्दको अर्थ संकुचनले होला 'राजनीतिक दल'हरूको चलखेल र उछलकुदलाई मात्र 'राजनीति' भनी बुझ्ने चलन आम मानिसहरूमा छ । तर शक्ति र सत्तालाई हेर्ने, बुझ्ने, महसुस गर्ने तरिका र तिनका अर्थबोध विभिन्न समाजहरूमा आ-आफ्नै विशिष्टतापूर्ण हुन्छ । उदाहरणतः लिम्बू समाजमा शक्ति र सत्ताको पूजा आराधना व्यक्ति, परिवार, समाज सबै तहमा हिन्दु जातीय चलनभन्दा नितान्त फरक ढंगले हुन्छ । यसरी दसैंको मानवशास्त्र भनेको उल्लेखित पाटाहरूबाट हेर्दा दसैं कस्तो देखिन्छ र दसै मान्ने मनाउने प्रक्रियाले समेत विभिन्न समाजमा कस्तो सामाजिक राजनीतिक सम्बन्ध निर्माण गर्दै लान्छ भनी बुझ्नु हो । 
[ Articles ]
मगरहरूले दशैंमा के गर्ने ?
- हुम सुनारी मगर
मैले जाने देखि मेरो परिवारमा दशैं मनाउदै आएको थियो । म सानो छदा दशैं आउन दुई महिना बाँकी हुँदा देखि नै अब यति दिन छ उती दिन छ भनेर दिन गनिन्थ्यो । किन की बर्ष दिनमा एक पटक आउने महान चाड दशैंमा मासु टन्न खान पाइने, नयाँ लुगा फेर्न पाइने साथै नाच गान पनि गर्न पाइने । पछि जब मैले स्कुल जीवन सकाएँ, मलाइ कता - कता यो दशैं मनाउने बिषयमा हामी मगरहरुले कतै गल्ति गर्दै त छैन, हामी मगरहरुले दशैं मान्न नहुने त होईन जस्ता खुल्दुलीहरु मेरो मनमा पैदा हुन थाल्यो । प्रत्यक दशैंमा मेरो पिताज्युले दुर्गा भवानीको पुजाआजा गर्नु हुन्थ्यो, दुर्गा भवानीले हाम्रो रक्षा गरुन् भनेर । बिद्यालय मै खोइ कुन्नी याद् आएन कुन कक्षामा त दशैं किन मनाइन्छ भन्ने पाठ नै पढियो । त्यो अहिले पनि मलाइ याद छ । दुर्गा देवी र महिसासुर भन्ने राक्षस सँगको लडाइमा दुर्गा देवीले आश्विन शुक्ल पक्षको अस्तमी तिथी परेको दिन मध्य रातमा महिसासुर भन्ने राक्षसको सत्यानास गरेको भएर त्यसको दुई दिन पछि अथवा दशमी तिथीको दिन दुर्गा देवीको बिजय प्राप्त भएकोले बिजयादशमी धुमधामले मनाइएको हो भनेर पढियो । त्यसैले प्रत्यक बर्ष आउने सोही तिथी मै नेपालीहरुले घरमा पालिएको जनावर जस्तै बोका, सुँगुर तथा राँगोलाई त्यहि महीसासुर सम्झि दुर्गा देवीलाई बली चढाइ हर्सोल्लास मनाइएको हो भन्ने बुझियो ।  तर उक्त पाठमा दुर्गा देवीले महिसासुरलाई नस्ट गर्नुको कारण चाँही खुलाएको छैन । को थिए महिसासुर ? महिसासुरको सत्यानास गर्नु किन आवश्यक पर्‍यो ? यी सबै कुराहरु हिन्दू धर्म शास्त्रमा लेखिएको हुनु पर्छ । दशैंको संक्षिप्त परिभाषा मै स्पस्ट लेखिएको र भनिएको छ की 'हिन्दू' धर्मालम्बीहरुको महान चाड 'दशैं' भनेर ।
[ Articles ]
नेपालमा कुमाइ राजनीतिको पतान हुँदैछ
कुमाइको घुमाइ छेत्रिको जाल - आयो बाबै मंगोलको काल - यो एकताकाको चुनाव अभियानमा  हाम्रो  नारा नै थियो । कुमाइ भनेको कुमाउबाट भित्रेकाहरु हुन । नेपालको राजनीति कुमाइ बाहुनहरुकै मुठीका भएता पनि अब त्यो मुठी बाहिर हुन थालेको छ । हाल माओवादीहरु तराइका पक्का हिन्दु भनेर चिनिने - राजस्थानी पोसाकलाई राष्ट्रवादी पोसाक वनाउन चाहेर त्यसै पोसाकमा ठाटिने यादवलाई झटारो हान्ने अभियानमा भगिरथ तपस्या गरी रहेका छन् । राजस्थानी पोसाकलाई राष्ट्रिय पोसाक नवनाएकै तथाकथित एमाले उपराष्ट्रपती झाको विरोधमा कम्मर कसेर र घुँडा घसेर लागेका छन् । कंग्रेस होस्टेमा हैसे गर्ने पंक्तिमा छन् । आखिर यिनिहरु ज्ञानेन्द्र कै आड भरोसामा र आसा भरोसामा अड्केका छन् बाँचेका छन् । यी वाउनहरुको जाललाइ निर्भिक्ता साथ तोडेर तराइका सेख मुजिव अथवा जिन्न भएर कोहि निस्के यिनिहरुको गति छाडा राजनीति के होला । त्यो हेर्न  वाकी छ । यी कुमाई को घुमाई अव धेरै लामो टिकेर दिर्घजिवी हुदैनन् । जनताले घुइक्याइदिएको माधव र जर्मनी नागरिक सुजाता जेाष्ट जस्तालाई कसले दियो देश लुट्ने अधिकार । सायद तर्राई वासीहरु पनि जुर्मुराई रहेका होलान भने अहिन्दु मंगोलहरु पर्खिरहेका छन् । अव वन्ने र बनाउने संविधान कस्तो आउछ भनेर ।
[ Articles ]
नरबहादुर भण्डारीको चर्तिकला
नेपालका बाहुन क्षेत्रीहरुले एकताका सिकिमका नरबहादुर भण्डारीलाई गुरु मंत्र दिएका थिए स्कुल र कलेजहरुमा क्रमिक रुपमा शिक्षक शिक्षिकाहरु मात्र नभएर टाइ पिष्ट र पिउनसम्म पनि मतवालीलाई नराख्नु मतवालीहरुलाई मात्र भोटे कुकुर बनाई ढोका कुर्ने पालेमा राख्नु ताकि भुक भन्दा भुक्ने र टोक भन्दा टोक्ने मात्र बनाउनु र हामी बाहुन क्षेत्री शिक्षक प्रिन्सिपल स्कुल कलेजको गेटबाट छिर्दा स्यालुट ठोक्ने कामको निम्ति मात्र राख्नु। स्कुल तह देखि नै मतवालीका छोरा छोरीलाई अयोग्य बनाई फेल गदै जाने योजना बद्ध तरिकाले नेपाल र सिकिममा बाहुन क्षेत्रीका छोरा छोरीलाई योग्य बनाउदै जानु पर्छ र यो दिर्घकालिन योजना भोटाङमा पनि फैलाउदै जानु पर्छ र भोटेहरुलाई टाउको उठाउनै नसक्ने बनाउनु पर्छ। त्यस्ताका सिकिमका नरबहादुरको राजनैतिक शक्ति चरम सिमामा पुगेकोले भण्डारी एक प्रकारले नेपालका तानाशाही महेन्द्र र ज्ञानेन्द्र नै बनेका थिए र भण्डारीको षडयन्त्र पनि ऐश्वर्यको भन्दा तिलभर पनि कम थिएन।सिकिममा नरबहादुर भण्डारी राजनैतिक शक्तिमा चरम सिमामा पुगे पछि सिकिमे र  मंगोल अनुहारकी ठिटीहरुलाई खिलौना भन्दा बेसी नसम्झने भएका थिए। त्यही सिको गर्ने बाहुन क्षेत्रीहरु त्यसमा पनि मंत्रीहरुको लस्कर क्युमा लागेका थिए भने मंगोलहरु त चाकरीमा व्यस्त रहन्थे र कसो गर्दा र के उपहार चडाउदा नरबहादुर भण्डारी खुसी हुन्छ र आफनो सानो तिनो काम पटिन्छ त्यही गर्ने र आफु भन्दा तलका कर्मचारीहरुलाई त्यस्तै गर्थे जस्तो आफुहरुलाई भण्डारीले गर्थे।
[ Articles ]
धर्म निरपेक्ष राज्यमा 'हिन्दू' दशैंको बहिष्कार हुनु पर्छ
-प्रबिन जिरेल
काठमाण्डौं: नेपाल शाहा वंशीय सामान्ती बाहुनवादी राज्य सत्ताको पञ्जाबाट मुक्त भई धर्म निरपेक्ष राज्यको रुपमा घोषणा भईसकेको छ । तर गणतन्त्र स्थापित भएपछिको संघीय गणतन्त्रमा नेपालको पहिलो निर्वाचित सरकारले पनि सामन्ती चाड दशैलाई उही पुरानै सामन्ती तौर तरिकाले भव्यताका साथ मनाउने भएको छ । यतिखेर आफूलाई खुबै क्रान्तीकारी भएको दाबी गर्ने नेकपा माओवादीका अध्यक्ष पुष्प कमल दाहालले वर्तमान सरकारको नेतृत्व गरेको छ । मुलुक संघीय गणतन्त्रमा प्रवेश गरिसकेपछि पनि द्रव्य शाहाको पालादेखि विकृतियुक्त रहेको र धनी वर्गले मोज मस्ती र गरिबको लागि दशाको रुपमा रहेको हिन्दूहरुको चाड बडा दशैं आफूलाई पिडा हुने गरी मनाउनु भन्दा नमनाउनु नै वेश हुने यो चाडलाई पूर्ण रुपले बहिष्कार गरी यसको विकल्प खोजिनु पर्ने आवश्यक्ता टड्कारो रुपमा महसुस भएको कुरा बुद्धिजिवी तथा विश्लेषकहरुले बताउन थालेका छन् । 
सन् १५५९ मा द्रव्य शाहले स्थापना गरेको सामन्ती राजतन्त्रको अन्त्यसंगै नेपाल र नेपाली जनताको उज्वल र समुन्नत भविष्यको ढोका खुलेको छ । जसबाट युगौंदेखिको सामन्तवादी राज्य सत्ताको अन्त्य भएको छ । सामन्तवादको अन्त्य अथवा राजतन्त्रको अन्त्यसंगै सामन्तवादको पक्षपोषण गर्ने वा सामन्ती परम्परालाई बचाइराख्ने वा पुरानो संस्कार र संस्कृतिलाई बचाइराख्ने यथास्थितिवादी प्रवृत्ति र चिन्तनलाई पनि नेपाली जनताले अन्त्य गर्नु पर्ने भएको छ । सबै किसिमको प्रतिगामी र यथास्थितिवादीहरुलाई नेपाली जनताले अन्त्य गर्नु पर्ने भएको छ ।
[ Articles ]
मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीले जिल्ला तहा देखिनै सशक्त जनपरिचलान गर्ने ।
बेलावर्ड, 
डिएफआइडी एकान्तकुना 
जाउलाखेल                                     
१८ सेप्टेम्बर २००८ 
विषयः- जनजातीले मुलबासी (indigenous) को नाममा ठग्दै आएको छ- 
तपाई विदेशीहरु धेरैलाई नेपालका हिन्दु शासक र नेताहरुले यहाँका अहिन्दु मूलवासी मंगोलहरुको विरुद्धको दृष्टतापुर्ण अपराध र नीति थाहा नै नभएको तथ्य थाहा दिनु पर्दा मलाई खेद छ। त्यसकारण सबै जस्तो विदेशी र एनजिओ, आइएलओ, जिटिजेड, आइएलजिओ, विश्व वैंक, डिएफआइडी, सुइस कोअपरेसन साथै अरु धेरैलाई नै सरकारी तहवाट, राजनैतिक नेताहरुबाट मात्र होइन जनजातिहरुवाट भ्रममा परेर कुबाटोमा डोहोर्‍याउदै लगेका छन्। मूलबासी (indigenous) मात्रको अर्थ जनजाती (Nomad) फिरिङ्गे होइन। हिन्दुवादका चारजात हुन्छन् र जनजाती फिरिङगे (Nomad) हिन्दु समाजको अछुत जाति हो, तल्लो तहको हो। हिन्दु समाजमा सबै भन्दा पहिला बाहुनको स्थान आउँछ र दोस्रो तहमा क्षेत्रीको स्थान आउँछ। त्यसपछि वैश्य र सुद्रको स्थान आउँछ। सुद्रजात हिन्दु समाजमा सवैभन्दा तल्लो जात हो। र तिनिहरुको स्थान कुकुरको दाँजोमा आउँछ र देशै नहुने हिन्दु समाजको जाती जनजाती बाहुनको पैताला हो। जनजाती, अथवा फिरिंगे जमातलाई अघि सार्ने र परिचय गराउने काम नेपालमा परलोकवासी वीरेन्द्र, ज्ञानेन्द्र र तिनीहरुका आफन्तहरुले १९९० देखि थालेका थिए।  
वीरेन्द्रको घिन लाग्दो नीति ज्ञानेन्द्र शाह र तिनीहरुका पिच्छा लग्गुहरुले पछ्याउने काम गरे। वीरेन्द्र र ज्ञानेन्द्रकै कारण जनजातिहरुले प्रसस्त मात्रामा प्रचार प्रसार मात्र पाएनन्, तर सरकारी तहबाट मात्र नभएर आइएनजीओ, एनजीओ र अरु धेरै संस्थाहरुबाट प्रसस्त सहयोग पनि पाए। जनजातीका पुर्खा नेपाल भित्रेका १५५९ मा मात्र हो र तिनीहरु राणाका भरिया करिया भएर भित्रेका हुन्। किनभने तिनीहरुका पूर्खा राणाहरुकै कमारा थिए। तिनीहरु भारतको राजस्थानको चितोडबाट आएका हुन्। हामी मूलबासी मंगोलहरु हिन्दु होइनौं। यसकारण हामीलाई जातजाति भन्ने शव्द प्रयोग गरिनु हुन्न र त्यसरी नै अहिन्दु बुद्धिष्ट, अहिन्दु क्रिष्चियन मुसलमान, सिक र जैनमा पनि यो जातजाती भन्ने शब्द लागु हुँदैन। हिन्दु सासक र सबै हिन्दु नेताहरुको दृष्टतापूर्ण गरिएको जालोमा परेर सबै अहिन्दु नेपालीलाई नै हिन्दुकरण गर्ने डरलाग्दो प्रयास सधैनै हुँदै आएको छ। हामी आफ्नै मुलुकमा आफ्नो अस्तित्वको निम्ति लडिरहेको छु। हाम्रो लडाईलाई दक्षिण अफ्रिकाका नेलसन मण्डेलाको संघर्ष संग दाँज्न सकिन्छ। 
नेपालमा अहिन्दु मूलबासी मंगोलको एउटै मात्र संगठन छ त्यो हो डेमोक्रेटीक पार्टी । परन्तु हिन्दु शाषक र तिनिहरुका नातागोताहरुले बाहिरी संसारलाई सधैनै कुबाटोमा डोहोर्‍याएर भ्रम सृजना गरे। यो विदेशी हिन्दु शाषकहरुले सधैनै भाँजो हालेर शासण गर्ने नीति अपनाए र तिनीहरुका साम्राज्यवादी दुष्टतापुर्ण नीति लादे। ४४९ वर्ष पछि आक्रमणकारी वीरेन्द्र र ज्ञानेन्द्र शाहले १९९० मा जनजाती को सृजना गरेर लागु गरे। हिन्दु तानाशाही र प्रभुत्ववादी नीतिको कारणले हामीहरु यस प्रकारको दुष्टतापुर्ण दुषचरित्र नीति सहन बाध्य थियौ र जनजातीहरु हेर्दा हामी जस्तै देखिने भएकोले यिनीहरुले अहिन्दु मुलवासीको नाममा ठगि धन्दा गर्नु पनि सजिलै भएको थियो। हामी अहिन्दू मूलबासी मंगोलहरु यसकारणपनि चुपलागेका थियौ किनकि तिनिहरुको मेरुदण्ड ज्ञानेन्द्र थिए। त्यसकारण हाम्रो मूलउद्देश्य हाम्रो  सारा शक्ति लगाएर भएपनि ज्ञानेन्द्रलाई गद्दिच्युत गराउनु पर्ने थियो। 
[ Articles ]
मूलबासीको अधिकार संबिधानमानै उल्लेख गरिनु पर्छ ।
प्रधान मन्त्रीज्यू , 
प्रधान मन्त्री निवास, बालुवाटार, काठमाण्डु ।   
१८ सेप्टेम्बर २००८ 
विषय: अबको संविधानमा निम्न कुराहरुमा ध्यान दिनु पर्छ ।  
१. लोकतन्त्र, धर्मनिरपेक्ष, प्रान्तीयता नयाँ संविधानको प्रस्तावनामानै राखिनु पर्छ।  
२. संविधानलाइ हिन्दुकरण गरेर जात-जाती लेख्न बन्द गरी त्यस ठाउँमा सम्प्रदाय अथवा समुदाय लेखिनु पर्छ। 
३. मूलबासी (Indigenous) शब्द लेखिनु पर्छ प्रयोगमा ल्याउनु पर्छ। मूलबासीको ठाउँमा आदिवासी जनजाती लेख्न पाइन्न । मूलबासी (Indigenous), आदिवासी, जनजाती बेग्ला बेग्लै अर्थ लाग्ने शब्दहरु हुन भन्ने तथ्यलाई बुझपचाउनु र हेलचक्र्याइ गरिनु हुन्न। 
४. नेपालीहरुले दोहोरो नागरिक्ता पाउनु पर्छ। अर्को देशमा कुनै कारणले त्यस देशको नागरिक्ता छ, पाएको छ भने पनि नेपालीको नाताले नेपालको नागरिक्ता रहिनै रहनु पर्छ। 
५. नेपालको झण्डा सही अर्थमा हिन्दु साम्राज्यवादीको प्रतीक भएकोले यो अराष्ट्रीय झण्डा हो- यसकारण तथाकथित् राष्ट्रीय नामाकरण गरिएको अराष्ट्रीय झण्डा बदलनु पर्छ। 
६. राजस्थानी पोशाक दौरा सुरुवाल (डोरा सरवाल) ले पनि अराष्ट्रीय हिन्दु साम्राज्यवादको प्रतिनिधित्व गर्ने भएकोले कुनै पनि हालतमा यस पोशाकलाई राष्ट्रीय पोशाक बनाइनु हुन्न र आफ्नो इच्छानुसारको पोशाक लगाउनु पाउनु पर्छ। सपथ ग्रहन गर्दा आ-आफ्नै मातृ भाषामा सपथ ग्रहन गर्नु चाहेको खण्डमा त्यो  स्वीकारीनु पर्छ त्यो अधिकार संविधानमा नै लेखिनु पर्छ। 
७. नेपालको राष्ट्रीय पशु गाइ राखेर घुमाउरो तरिकाले राष्ट्रलाई हिन्दुकरण गरिएको छ। यसकारण राष्ट्रीय पशु राख्नु नै पर्ने भए गाइको ठाउँमा कस्तुरी मृग राखिनु पर्छ। 
८. संविधानमा जात जाती लेखेर अहिन्दु  मूलवासी मंगोल, अहिन्दु बुद्धिष्ट, अहिन्दु मुसलमान,अहिन्दु कृष्चियान, अहिन्दु सिक र जैनलाई हिन्दुकरण अथवा बाहुनवादी करण गर्नु दुष्टतापूर्ण अदुरदर्शीता भएकोले जात-जाती होइन- सम्प्रदाय, समुदाय शब्द लेखिनु पर्छ।
[ Articles ]
तामङसे गोदोवा राजनितिला खाका
अन्दाज मोक्तान तामाङ
चु देशला राजनैतिक लडाइ विवा खालै सैद्धान्तिक वादला हाहिन्वा साम्राज्यवादी ङ्हान्वा बाहुन थेन चु मुलुकला मुलवासी ह्याङ मंगोल न्हाङला हिन्ना टिबेटो भोटिया बर्मिज भाषा सुङवा मंगोल थेन ज्यार्दी बाहुन आर्यन भाषा पाङवा न्हाङला लडाइ हिन्ना । मंगोल वर्ण देन ज्यार्दी बर्ण न्हाङला लडाई हिन्ना । मंगोल हिन्ना हयाङ चु देशला मुलवासी । थेसे लमा मंगोल विवा ह्याङला राजनितिता सेम न्हाङ ग्याम्सेन साथ पिन्वारी तयार तगै विवा आग्रह स्वीकार ल स्युगो मंगोल तामाङ ज्योज्यो आले नाना आङा आपा आमा ता सेम न्हाङ ग्यामसेन ङ विश्व क्रान्ती तामाङ ला तर्फ ग्याम्से ज्यावा डन्वा मुला ।
ज्यार्दी्र बाहुन छेत्री से तिनी ह्याङला धर्म संस्कृति भाषा म्राङ बु अधिकार राजनितिला साँचो शिक्षा ला अधिकार जम्मन वेन्सी तिनी ह्याङ मंगोल समुदाय दा ङह्ज्याङ दुःखला मरुभुमी न्हाङरी पिल्स्यव लसी थान्वा मुला । जतिन दुःख लसै ह्याङ झन झन कमजोर परिस्थीति तसिनिवा मुला । जागिरला ताम सुङसाम नाम्सा स्तर हेन्से जिल्ला केन्द्रला तह दोना ज्यार्दी जेन मुला तर ह्याङ मंगोल वर्ण ला म्ही आरे चु अवस्था तिनी तिलसी तजी विचार लवा दिन खवा मुला तिनी । जन्म दर्ता ह्राङवा जज गे लवरी नुन ज्यार्दी दा नमस्कार लादोवा मुला । ज्यार्दी बाहुन नुन म्ही हिन्ना ह्याङ मंगोल नुन म्ही हिन्ना तर ज्यार्दी से ह्याङदा तिले जज म्ही सोसी थान्वा सेम । वास्तविक ताम सुङसाम ज्यार्दी चु देशला म्ही हाइन थे ज्यार्दी विवा चु देशरी खवा अर्को देश ग्यामसे थे हिन्ना सक्कली जनजाती । अर्को शब्दरी जुन म्हीला दीमनाम थेन देश ला ठेगान आरे थेदा बिमुला जनजाती । ज्यार्दी हिन्दु बाहुन छेत्रीला अनुसार जनजाती विवा बाहुन छेत्री ला पैतला वा नगी हिन्ना । तर तिनी थेनुन ज्यार्दी से ह्याङदा जनजाती विसी मिन थान्वा मुला । ह्याङ मंगोल मंगोल मिलदिसी चु जनजाती विवा ज्यार्दी हिन्ना ह्याङ मुलबासी हिन्ना विसीनाम ज्यार्दीदा विरोध लादोवा मुला । तामङ मुलबासी ज्यो ज्यो आले नाना आङ ह्याङला मिन चुङवा अथवा ह्याङ मुलबासी दा जनजाती दोना लवा चु जनजाती महासंघ से जनजातीला फर्म कागज नाम्सा नाम्सरी बसी ह्याङला थर देन मिन भर दिवारी ओङवा मुला । थे फर्म बसी खवा म्हीदा ह्याङसे कारबाही अवश्य लादोला ।
[ Articles ]
माइकलस्टील तिमीलाइ पनि जय मूलबासी
कालोले जित्छ पहेंलो रमाउंछ किन होला -उत्तर आखिरीमा
काठमाण्डू : संसारकै धनी र राजनैतिक रुपमा पनि शक्तिशाली र अग्रपंक्ति रुपमा अफिकी मूलबासी कालाहरुमा डेमोक्रेटिक पार्टीबाट बराक हुसेन ओबामाले चुनाव जित्नु भनेको औंसीको रातमा घाम लाग्नु नै थियो; जुन गोरा आर्यनहरुले सोचेकै थिएन; सोच्नै सकेको थिएन र सोच्नै चाहदैनथे किनकी तिनीहरुमा बुद्धिबल-धनबलको एकलौटी सर्वश्रेष्ठ र सर्वशक्तिमान ठान्थे । आफ्ना मुलुकमा दास बनाएर राख्ने गोरा आर्यनहरुले काला अफिकीहरुलाइ मान्छे होइन दास हो-घोडा हो भन्ठान्थे, जसरी नेपालमा पनि आजको एकाइसौं शताब्दीमा पनि यहांका मूलबासी अहिन्दू मंगोलहरुलाइ काला हिन्दू आर्यन बाहुन छेत्रीहरुले सुकुम्बासी-हर क्षेत्रमा-पछौटाइएका-दास नै सम्झेर अत्याचार गर्नमा आज पनि कुनै कसर बांकी राखेका छैनन्, राख्न चाहेका छैनन् । तर अब तिनीहरुको घैटोमा घाम लाग्ने दिन पनि नजदिकिदै छ । तर पश्चिमी मुलुकहरुमा विदेशी गोरा आर्यनहरुले गरेका भेदभाव भन्दा पनि  चर्को  र नराम्रो भेदभाव नेपाल र भारतमा विदेशी काला हिन्दु आर्यन बाहुन छेत्रीहरुले गरेका छन् र कायम राखेका छन् ।
नेपाल र भारतमा विदेशी काला हिन्दु आर्यनहरुले चलाएका जात जाती-उपजाति प्रजाती त्यादीको भेदभाव र समाजलाइ टुक्राउने टुक्राएपछि पनि अति टुक्रा-टुक्रा र धुजा-धुजा पार्ने अत्यन्त षड्यन्त्रकारी र विखालु विख रोप्ने काम पश्चिमी मुलुकहरुमा गरिएको गोरा आर्यनहरुमा थिएन । संसारभरिकै गोरा आर्यनहरुमा ढुंगालाइ दूध मान्छेलाइ मूत खुवाउने संस्कार थिएन । आफ्नो मूतलाइ औषधि भन्दै खाने चलन थिएन । गाइलाइ आमा र लक्ष्मीको रुपमा पूजा गराउने चलन चलाएका थिएनन ।
[ Articles ]
भोटाङ बनायो भोटेले नेपाल ऋणमा डुबायो बाहुन छेत्रीले

काठमाडौ: भोटाङ नेपालको छिमेकी मुलुक । नेपालको  पूर्वबाट बस चढियो भने भोटाङको राजधानी थिम्पुमा नै पुगिन्छ । भोटाङ पनि नेपाल जस्तै हिमाली राष्ट्र हो । भोटाङ पुर्बी भेगमा चीनसंग र पश्चिमी भेगमा भारतसंग काधमा काध मिलाएर लमतन्न परेर बसेको छ । भोटाङ क्षेत्रफलको हिसाबले  हेर्ने हो भने ४६ हजार वर्ग किलोमिटर अर्थात १८ हजार वर्गमाइल ओगटेर बसेको छ । भोटाङ पनि नेपाल जस्तै एकातिर विशाल कायको मुलुक चीन र अर्कोतिर पनि विशाल कायको मुलुक भारतको चेपुवामा परेको मुलुक हो । भोटाङ पनि नेपाल जस्तै मंगोल भूमि हो जसलाई एक प्रकारको हेपुवा हेराइले हेरेर र ढुंगालाई दूध र मान्छेलाई मूत खुवाउने र खाने हिन्दू काला आर्यन बाहुन छेत्रीहरुले भोटे भन्ने गर्छन् ।
भोटाङ मंगोल भोटेहरुका आङ्खनै मुलुक हो त्यहाँ पनि हिन्दु आर्यन बाहुन छेत्रीहरु अर्थात काला आर्यनहरु एक हिसाबले शरणार्थीकै रुपमा भित्रेका हुन् । अरु मंगोल नेपालीको हैसियतमा तराइ भेगमा बसोबास गर्नको निम्ती गर्जमान गुरुङहरुलाई काजी दर्जा दिएर भोटाङकै राजाले भोटाङको सुरक्षार्थ भोटाङको पश्चिमी भेगमा बसाएका हुन् जब अंग्रेजहरुले भोटाङे भूभागमा ह्याकुलोले मिच्ने जमर्को गरे । भोटाङ भोटेहरुको आङ्खनै मुलुक भएकोले र त्यहाँका राजा र बासिन्दा दुवै गोरुको मासु खाने बुद्धिष्ट धर्मावलम्बी भएकाले खासै विभेद नहुनुको कारणले यस्तो चेपुवामा परेको स्थिति भएतापनि द्रुत रुपमा विकास गर्न पछौटिएको छैन । 

[ Articles ]
भोटाङलाई झन्डै बिगार्‍यो-कसले -शरणार्थी हिन्दु आर्यन बाहुन छेत्रीले
बैगुनी छन् भोटाङमा पनि  नेपालीहरु त्यो किन - किन भने त्यहां पनि शरणार्थी हिन्दु काला आर्यन बाहुन छेत्रीहरुलाई र तिनका पिच्छा लग्गुं अनुहार  हेर्दा भोटे नै देखिने तर बाहुन छेत्रीका हनुमानहरुलाई नेपालमा शरणार्थी भएर पुग्नपुग द्धछण् वर्षअघि सन् ज्ञद्धढछ मा भित्रेका बाहुन छेत्रीको नेपाल ..... त स्वाहा ..... भोटाङ पनि स्वाहा ...... यति दक्षिणा राख भनेर ढुंगालाई त्यसमा पनि लिङ्ग अर्थात मुत्नेलाई दूध र मान्छेको मुखमा मूत खुवाउनेहरुको कोटीकोटी आर्शिवाद छ । भोटाङमा नोकरी गरेर रुपियांको थाक कुम्ल्याउदै नेपालमा भव्य विल्डिङ ठड्याउने कतिपय नेपालीले त्यही भोटाङ र भोटे राजालाई गाली गर्ने सराप्ने काममा पनि पछि पर्दैनन् ।
गुणले गुण खान्छ म तंलाई खान्छु भनेको यही हो । यसै हांचमा पर्ने एक जना धराने जोशी पनि छ । जसले धरानमा एउटा भव्य महल ठड्याएको छ भोटाङकै पैसाले र भोटे राजा र भोटाङलाई सराप्ने काममा पनि अघिल्लो पंक्तिको अघिल्लो व्यक्तिमा पर्छ । त्यस्तै एक जना  रार्ई पनि छ ति  रार्ईको नाम सायद घ्याम्पा रार्ई हुनु पर्छ उ पेसामा मेडिकल डक्टर हो र उसले भोटाङकै सम्पुर्ण  खर्चले डक्टर पढ्न पाएका हुन् सायद उ हालमा झापाकै कुनै ठाउंमा   हुनुपर्छ । यिनीहरु सबै नै नेपालीको नाममा हिन्दु काला आर्यन बाहुन छेत्रीका अरौटे-भरौटे-कुरौटे-सुग्रिव-वाली-प्रल्हाद हुन् र यिनीहरु राष्ट्र बिगार्ने-भ्रष्टाचारी-घुसखोरी-तस्करी-नातावाद-कृपावाद जस्तो अवगुणले भरिभराउ र सुसज्जित छन् नेपालमा तिनीहरुकै स्वामीभक्तहरु छ्याप्छ्याप्ती भएझैं-भोटाङमा लछ्याप्रै छन् । बोदको अपभ्रंश भएर मात्रा संस्कृत रटनको जिब्रोले तिब्बतलाई भोट भन्ने गरेको होइन ।
[ Articles ]
दौरा-सुरुवाल राजस्थानी पोशाक हो नेपाली होईन ।
- सुशिला घले 
काठमाडौ :  राजस्थानी पोशाक दौरा-सुरुवाललाई राष्ट्रिय पोशाक बनाउन चाहनेहरु अराष्ट्रिय तत्व हुन् । दार्जीलिङमा अहिले गोर्खाल्याण्डको उधुम मचिएको छ । एकताका सुवास घिसिङले मचाएको रगत उम्लने उत्पातजस्तै । दार्जिलिङ्गे नेताहरुको गोर्खाल्याण्डको नारा र माग श्रीलंकाका तमिलहरुकै जस्तो देखिन्छ । लाप्चा भाषामा तमिल भनेको आफ्नो माटो हो । दार्जिलिङ्गे नेताहरुको गोर्खाल्याण्डको माग राम्रैहोला । तर त्यसो भए तापनि नेपालका तथाकथित एमाले तर आजको बी माले अर्थात् बिग्रेको अथवा ब्रोकन मालेका नेताहरुले एकताका दार्जिलिङ, सिक्किम ,भोटाङ, डुर्बसलाई गाभेर  ग्रेटर नेपाल विशाल नेपाल बनाउने योजना नरिसंह रावलाई पेश गरेको थियो जब राव भारतका प्रधानमन्त्री थिए ।
बाहुन क्षेत्री नेपाली होइनन् । यदि तिनीहरुसँग नेपाली नागरिकता छैन भने गोर्खाली त झन् हुँदै होइनन् । तिनीहरु भारतकै कुमाउ, गढवाल, कांशी र बनारसबाट नेपाल भित्रिए र फेरि भारत फर्केपछि कसरी नेपाली तथा गोर्खाली भए, कुमाउबाट आए कुमाई बाहुन भए गढवालबाट नेपाल भित्रिए ज्ञवाली बाहुन भए । नेपालमा शाह खलक राजस्थानको चितौडबाट शरणार्थीको रुपमा वर्तमान नेपालमा सन् १४९५ मा भित्रिएका हुन् भने राणाहरु पनि शरणार्थीकै रुपमा सन् १५५९ मा वर्तमान नेपालमा भित्रिए । तिनीहरुसँगै राणाका भरिया-करिया भएर तिनीहरुका कमाराहरु पनि भित्रिए जसलाई हाल जनजाति (nomad, gypsy) भन्ने गरिन्छ । सही अर्थमा जनजातिको देश नै हुँदैन ।
नेपालमा शाह परिवार र राणा परिवारले भित्राए तिनीहरुको पारिवारिक राजस्थानी पोशाक दौरा-सुरुवाल पनि । यो अराष्ट्रिय राजस्थानी पोशाक दौरा-सुरुवाललाई नेपालमा राष्ट्रिय पोशाक बनाइयो । किनभने नेपालका अहिन्दु मूलबासी (indigenous) घले राजाको टाउको षड्यन्त्र ढंगबाट ठुन्काएर सन् १५५९ मा राज्यसत्ता आफ्नो हातमा पारेपछि नेपाल बाहिर दार्जीलिङ, भाग्सु, सिक्किम, आसाम, देहरादून आदि ठाउँमा बाहुन क्षेत्रीले नेपाली हुँ भन्छन् र त्यसलाई स्वीकार्छन भने राजस्थानी मारवाडीले नेपालबाट त्यस भेकमा पुगेर नेपाली हुँ भन्छन् भने कुनै फरक पर्दैन । फेरि किन मारवाडीलाई चाहिँ नेपाली नस्वीकार्ने र कुमाउ, गढवाल र कांशी, बनारसबाट पसेका बाहुन क्षेत्रीलाई चाहिँ नेपाली स्वीकार्ने यो गहिरो अध्ययनको अभावको कारणले रहस्य खोतल्नु नसक्नु हो । दौरा सुरुवाल डोरा सरवालको अपभ्रंस हो । डोरा अथवा डोरी जसलाई तुना पनि भन्ने गरिन्छ । चौबन्दी त्यही दौराकै सान्नानी हो । चौबन्दी अथवा चारैतिर बन्द गर्ने । दौराको भित्री भाग र बाहिरी भाग बन्द गर्ने बन्दी चार वटा तुना हुन्छ अर्थात् चारैतिर चौ बन्द गर्ने चौबन्दी । 
[ Articles ]
बख्खुलाई राष्ट्रिय पोशाक बनाऊ ।
काठमाडौं : तिमीलाई राष्ट्रिय पोशाक चाहियो त्यसो भए बख्खुलाई बनाऊ राष्ट्रिय पोशाक । हिम्मत छ ? हिन्दु आर्यन बिदेशी बाहुन क्षेत्रीहरु यस मुलुकमा राजस्थानको चितौडगडतिर र अन्यत्र ठाउँहरुमा मुगलहरुले आक्रमण गरेपछि भगौडा शरणार्थी भएर यस मुलुकमा भित्रिएका हुन् । पृथ्वीनारायण शाहका पुख्र्यौली द्रव्य शाहहरु सन् १४९५ मा मात्र भिर्कोटबाट भित्रिएर त्यसको ६४ वर्षपछि नै षड्यन्त्रपूर्ण ढंगले यहाँका अहिन्दु मूलबासी मंगोल घले राजालाई ठुन्क्याउन सफल भएपछि र गुरुङ र मगरका गाउँहरुमा अत्यन्त गोप्य तरिकाले हात-हतियार लुकाएर लुकी-छिपी बसेका बाहुन क्षेत्रीहरुले राती नै गुरुङ-मगरमाथि अत्यन्त निर्मम तरिकाले आक्रमण गरेका हुन् र त्यसताका गुरुङ-मगरहरु धेरै नै मारिएका थिए किनकि तिनीहरु लडाइँका निम्ति तयार थिएनन् मात्र होइन कि त्यस्तो आक्रमण हुने शंका नै थिएन । 
त्यसैताका भागेर मनाङ पुगेका गुरुङहरुले बचाए आफ्नो भाषा र भेषभूषा पनि । यो षड्यन्त्रलाई साकार रुप दिनेमा गणेश पाण्डे र नारायण अर्याल थिए । गुरुङ-मगरको मुटु द्रव्य शाहले खाइदिएझैँ नेवारहरुको मुटुचाहिँ पृथ्वीनारायण शाहले खाइदियो । त्यसैकारण यिनीहरु आज पनि आफ्नो निम्ति आँटी नभएर बाहुन/क्षेत्रीको हरुवा-चरुवा मात्र हुन रुचाउँछन् । 
त्यसपछि उदय भयो जंगेको । राजस्थानकै चितौडबाट नै खेदिए राणाहरु पनि । राणाहरु मंगोल सम्राट अकबरको आक्रमणमा परेर भागे र यस भेकमा पसे एउटा शाखाचाहिँ । जनजातिहरुका पुर्खाहरु पनि तिनै राणाहरुको कमारा खेताला गोठाला भएका कारणले तिनै राणाहरुको भारी बोकेर हरुवा-चरुवा भएर यतातिर आएका हुन् १५५९ मा । शाहका पुख्र्यौलीहरु भित्रिएको ६४ वर्षपछि भित्रिए राणाहरु । शाहहरुले यस भेकमा सुरक्षित ठाउँ पाएकाले राणाहरुलाई यसतर्फ पसेर जिउ-ज्यान जोगाउन सजिलो पनि भयो । थारु रानाहरुको राना पद यिनै राणाहरुसँग गाँसिएको छ । शाहहरुले हिन्दु साम्राज्य बनाउँदै यस मुलुकका अहिन्दु मुलबासी मंगोलहरुलाई हिन्दुकरण तीव्ररुपमा लादेर यी अहिन्दु मूलबासीको धर्म-संस्कृति सबै नै नष्ट-भ्रष्ट पार्दै अघि बडेको बेला जंग बहादुरको तरवारीया जंगले दरबारिया शासन हत्याउन सफल भए र १०४ वर्ष शासन सत्तामा टिके । चाहे शाह क्षेत्री होस्, चाहे राणा क्षेत्री, चाहे जैसीदेखि भैसीसम्मको बाहुन होस्, चाहे हिन्दु समाजको पाती पढेर मागी खाने बाहुन होस्, चाहे नागको नक्सा टाँसेर मागी खाने बाहुन सबैले नै हामी यसै मुलुकका उत्पत्ति अहिन्दु मूलबासी मंगोलको पतन नै चाहे, पतन नै गरे, यी सबै नै हाम्रा निम्ति लुटाहा सामन्त शोषक नै बने ।
[ Articles ]
बिश्वमा बुद्धको नाममा प्रथान भईरहेको छ - नेपालमा चहिं भिछुको हत्याराको सानमान बढिरहेको छ
काठमाडौं : एकताका संसारभरनै बुद्धधर्मको प्रकाश यसरी फैलिएको थियो की जसरि सुर्योदय पछि घाम फैलिन्छ । क्रैस्ट सानो छँदा बुद्ध धर्मावलम्बि थिए र ऊन्को नाम नागदह थियो : सिदाह (सिद्धर्थ होईन) बुद्ध भए पछि उन्ले खोजि गरेको ज्ञान उन्को तपास्य बाट पुराभएको थियो । त्यो ज्ञान हो (१) स्वर्ग नर्क हुंदैन (२) अर्को जन्मा हुँदैन (३) भात्रित्व (४) समानता (५) स्वतन्त्रता । यो बस्तवमा मंगोल दर्शन हो । तर, बुद्धको जन्म थलो भनेर बुद्धको नाममा मागिखाने र ठगिखने नेपालमा हिन्दु साम्राज्यबदी बिदेशि हिन्दु आर्यन बाहुन- छेत्रिको मुठीमा नेपाल जकडिए पछि नेपालमा पनि भारतमा जस्तै बुद्ध धर्मवलम्बी र बौद्ध बिहारहरु संहार गरिने काम द्रुत गतिमा अघी बढाईयो ता पनि यी दुस्टहरुबाट सम्पूर्ण रुपमा नष्टा पार्न सकिएको छैन र अब यी दुष्टा हिन्दू आर्यन बाहुन छेत्री पाखन्डिहरुको हात बाट सम्भाव छैन । भारतमा यि बिदेशि हिन्दु आर्यन बाहुन छेत्री बुद्ध धर्मवलम्बी र बुद्ध धर्मको नष्टा गर्ने काममा लागेको सांढे दुइ हजार बर्षा र नेपालमा ४५० बर्षा भएता पनि अब यी दुवै मुलुकमा हिन्दूबाद आँफै नष्टा भ्रष्टा भएर बिउ जोगाउन पनि हम्मे हम्मे भएको छ भने बुद्ध धर्मले ब्यापक्ता लिएर गइ रहेको छ ।
नेपालमा बुद्धधर्म ग्रन्थहरु रहश्यमय ढँगबाट चोरि गराईयो पंचायतकालमा । मण्डाले कालमानै पोखरामा शान्ती स्तुपा भत्काउनको निम्ति र यस्का निर्माता फुजि गुरुलाइ पिट्दै घसार्दै लखेट्नाको निम्ति नेपालि सेनालाई सिभिल पोसाकमा पठाई सैतानी काममा प्रयोग गरिएको थियो । राजस्थान बाट नै अकबारको पालामा खेदिएका राणाका सन्तानहरु चन्द्रसमसेर र जुद्धसमसेरहरुले बुद्ध धर्म सिकाउनेलाई देश निकाला गर्ने काम र बुद्धधर्मग्रहण गर्नेको सर्बस्वहरण गरी राजद्रोही घोषणा गर्ने काम गरेका थिए भने बौद्ध बिहार हराण गरी गणबहालमा भिमसेन थापाको दरबार बनाऊने काम भएको थियो ।बौद्ध बिहार हडापेर पसुपति क्षेत्र लाई हिन्दूकरण गरिएको छ भने भाष्कार बर्माको पालामा पसुपतिको मन्दिरको गुजेस्वरीको मुर्ति हटाएर शिबको लिङग (मुत्ने) राखेर ढोग्ने र दुध् माला चढाऊने काम थालिएको छ ।
[ Articles ]
नागरिक समुदायलाई खुला पत्र
कृष्ण वहादुर तामाङ्
 मूलबासी (Indigenous) भनेको नेपालका ८० प्रतिशत अहिन्दू मंगोल समुदाय । आदिवासी (Migreted) भनेको सन् १४९५ मा भारतबाट नेपालमा  भित्रिएका शरणार्थी बाहुन क्षेत्री हुन् । जनजाती (Nomad or Gypsy) भनेको सन् १५५९ मा राणाका भरिया करिया बनेर नेपाल भित्रिएका बन्जरा फिरिङ्गे को जमात । सन् १४९५ मा अलाउदिन खिलजीको आक्रमणमा परि नेपालमा भित्रिएका २० प्रतिशत हिन्दु काला आर्यन आदिवासी बाहुन क्षेत्रीको हातबाट नेपालका ८० प्रतिशत अहिन्दू मूलबासी मंगोल समुदायले आफ्नो पुर्खाले गुमाउन पुगेको शाषणसत्ता र भूमि नखोसेसम्म हामी अहिन्दू मूलबासी मंगोल समुदायको जीवनमा कहिल्यै बाँझो फोरिन्न, मलजल पर्दैन । हराभरा हुँदैन, सन्तानहरु आशामुखी नै रहन्छन्, पुड्किदै जान्छन् , बाझिदै जान्छन्, निखि्रदै जान्छन् तर यी विदेशी हिन्दू आर्यन साम्राज्यवादी बाहुन क्षेत्रीको सन्तानहरु भने झाँगिदै, मौलाउदै र हर क्षेत्रमा गढ बलियो बनाउदै ढकमक्क फुल्छन् ।
नेपालको वास्तविक लडाइँ भनेको नै सन् १४९५ मा शरणार्थीको रुपमा नेपाल भित्रिएका २० प्रतिशत आदिवासी बाहुन क्षेत्री र नेपालका ८० प्रतिशत अहिन्दू मूलबासी मंगोल समुदाय माझको हो ।
नेपालमा राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री, प्रधानन्यायाधीश र प्रधानसेनापति हुनसक्ने अनेकौ अहिन्दू मूलबासी मंगोल जन्मन्छन् ,अभावग्रस्त जीवनमा हुर्कन्छन्, गोठाला, खेताला र हनुमान बनेर बाँच्छन् । कुकुर र किरा फट्यांग्रा सरह भएर मर्छन् । किनकी यो मुलुक वर्णभेदी हिन्दुआर्यन बाहुन क्षेत्रीको हातमा छ ।
सयौ वर्षदेखि हामीले लड्दै आएको लडाइँ वीरताको होइन दासताको लडाइँ थियो । आफ्नो माटोमा अत्याचार सहेर अधिकारको निम्ती चुँ बोल्न नसक्ने भीरुले लडेको लडाइँ कसरी वीरताको हुन सक्छ? त्यो त रोटीको खोजीमा निस्केर लडेको कानुनी कसाइँको लडाइँ थियो । यहाँको तिम्रो पुख्र्यौली माटोलाई सोध? तिमी किन सुकुम्बासी बनेर विदेशियौ? बासी भात जस्तै भाते भएर किन गनायौ? यहाँका चिरपरिचित पहाड-पखेरालाई सोध? तिमी आज किन आफ्नै पुख्र्यौली माटोमा विरानो बन्यौ, यहाँको हिमाली नदी नालालाई सोध, तिमी किन बगेर कता-कता पुग्यौ, सोध ति टोलाएर बसेका पहाड पर्वतलाई र थाङ्ने लुगामा उजाडिनु परेको शरिर जस्तै उजाडिएको जंगललाई ।
सोध तिम्रो मनभित्रको पीर र व्यथाले दन्किरहेको ज्वालाले तिमीलाई जलाए जस्तै डढेलोले जलेर खाक भएको जंगललाई । आज किन तिमी यही नेपाली भूमिको मूलबासी हुँदाहुँदै तिमीलाई चिनेन र विदेशी ठान्यो, तिमीले भस्मे फाँडेर मलिलो बनाइदिएको जमिन र बनाइदिएको घर आज कसको भएको छ तिमी नेपालभित्र केवल तातो गोलीले चिसिने मूल्यहीन प्राणी बन्यो किन? कसरी? हाम्रो लडाइँ एकाइसौं शताब्दीको, अस्तित्वको बचाइँको र तिमी मूलबासीहरुलाई माटोको मालिक बनाउने र लुटिएको अधिकार फिर्ता गराउने लडाइँ हो ।
[ Articles ]
संघीयता विरोधीलाई सुझाव -विश्वासदीप तिगेला
जुन देशका नागरिकहरु कानुनको नजरमा, अधिकार उपभोगको आधारमा समान रहेको महशुस गर्दछन् उनीहरु कानुनी र ब्यवहारिक रुपबाट देश साझा भएको अनुभूति गर्दछन् । जब नागरिकहरुले आफ्नो राष्ट्र सन्तुलित र मजबुत भएको महशुस गर्दछन् तब नागरिक र सिङ्गो देश निरन्तर उन्नतितर्फ लम्किएका शास्वत उदाहरणहरु छन् । सन्तुलित राष्ट्र र समृद्धिले गर्दा आधुनिक विकास र प्रविधि संगै देशदेशको सिमाना तोडिएर विश्व एकै गाँउ बनिसकेको अघोषित अवस्था छ तर बिडम्बना हाम्रो देशमा देश कसरी बनाऔं भन्ने चिन्ता होइन देश बनाऔं भन्ने व्यक्ति वा समूहको चाहिँ कसरी खुट्टा तान्ने भन्ने विमर्श हुनेगर्दछ । यो निश्चय नै शुभ सङ्केत होइन । हिजोआज भूत राजतन्त्र र अत्यन्तै नीच सोचले एकल धार्मिक अतिवाद सल्बलाउने दुस्साहस गरेको देखिन्छ । यो सबैको लागि खेदजनक र लज्जाजनक अवस्था हो । त्यसैले हुनुपर्छ इतिहासका ती विखण्डनकारी विभेदकारी राजाहरुको कुरा गर्न सचेतवर्गलाई इच्छा नलागेको । नेपालको सन्दर्भमा अब मै खाउ, मै लाऊँ, मै गरुँ मोजमस्ति भन्दै आफ्नै मात्र हालीमुहाली चाहने एकात्मक सोच बोक्ने, कुनै पनि व्यक्ति, धार्मिक मोर्चा, राजनीतिक पार्टी, समूह सुरक्षित छैनन र हिजो जस्तो कसैलाई दमन गर्नसक्ने अवस्था पनि छैन । हामी सबै समान हुनुपर्छ भन्ने सोचनै सबैको कल्याणको सही बाटो हो । 
सबैको भलो चिताएर अगाडि बढ्न सकियो भने स-साना अविश्वास असन्तोष र आक्रोशका कुराहरु पनि स्वतः गौण बनेर जानॆछन् । स्वतः हिङ्सापूर्ण आन्दोलनमा कमी आउँनेछ, बन्द हुनेछन् । यदि आफ्नो र आफ्नो समुदायको लागि मात्र सोच्यौ भने देशलाई अगाडि जान त दिदैनौ नै आखिर आफै पनि अगाडि बढ्न सक्दैनौं । अनि कसलाई फाइदा होला ? संसारमा देश सम्पन्न हुनुजस्तो ठूलो अरु केही नहुदो रहेछ । गरिब देशको अर्बौपतिलाई भन्दा सम्पन्न देशको गरिब व्यक्तिलाई देशविदेशमा सम्मान गरेको हामीले देख्यौं । त्यसैलॆ देश विकास हुनको लागि अरुको नजरमा देशको अवस्था विश्वासयोग्य हुनुपर्दो रहेछ । देशमा स्वतन्त्रता, मानव अधिकार, धर्मनिरपेक्षता र संघीयता भएको खण्डमा सबैलाई बराबर अधिकार र सम्मान पुग्नेरहेछ ।
त्यसबेला कसले पुनः विरोध, अवरोध र आन्दोलन गर्ने तब हाम्रो व्यापार, व्यवसाय फस्टाउने मात्र होइन देश र देशको अवस्थाप्रति विश्वास गरेर विदेशी लगानीहरु स्वतः आउनेछन् l अन्तर्राष्ट्रले विश्वास गर्नेछन् । कमजोर भएको बेला आफ्नै छाँयादेखि तर्सिने अवस्था आउने छैन । संघीयता भनेको निश्चित क्षेत्र, इलाकाको विकास र हेरचारको लागि कामको जिम्मेवारी लिनुरहेछ । त्यसोभए सबैले आ-आफ्नो क्षेत्रको जिम्मा लिएर अहिलेको गाँठो खोले हुन्न ? दशवर्षे जनयुद्धको कारण र संचारको दु्रतत्तर विकासले प्रत्येक नेपाली अहिले सचेत र राजनीतिक रुपबाट दीक्षित छन् । शिक्षाको र अनुभवको कारणले अब कसैले अगाडि आएर केही बोल्दैमा पत्याउने अवस्था छैन । बरु बोल्ने आफैलाई जनताले नीच वा उच्च विचारका के हुन् भनेर मूल्याङ्कन गर्दछन् । अवस्था पूरै बदलिएको छ । 
[ Articles ]
मुलुकमा कचिंगल ननिम्ताउने हो र स्थायी शान्ति चाहने हो भने संविधान प्रति गम्भीर हुन आवश्यक छ :
- कृष्ण बहादुर तामाङ
हिन्दु साम्राज्यवादी विदेशी शरणार्थी हिन्दु आर्यनहरुले साँच्चै नै स्थायी शान्ति चाहने हो भने तिनीहरु कै भावी पिढीको सुरक्षित भविष्य कै निमित्त पनि दुरदर्शी भएर सोच्ने शक्ति छ भने मुलुकमा कचिंगल ननिम्ताएर स्थायी शान्ति चाहने हो भने र मुलुक बनाउने तर्फ ध्यान दिन नसके नचाहे पनि भ्रष्टाचार कम गर्ने ठूलठूला योजनाहरुलाई निस्कलंक राख्ने र ती योजनाहरु समयमा नै फत्ते गर्ने तर्फ सम्पूर्ण रुपले लाग्नु पर्ने बगमफुसे भाषण गर्न र अर्ति उपदेश दिने काम बन्द गर्नु पर्छ । भ्रष्टाचार गर्ने कामलाई गिरिजा प्रसाद कोइराला बाँचुन्जेल सम्म कोइराला कंग्रेसले होस अथवा शेर वहादुर देउवाले मण्डले कुण्डले राजलाई उछिनेर रेकर्ड ब्रेक गरेको भएता पनि त्यसलाई उछिनेर अघि बढ्ने क्रममा तथाकथित एमाले (माले छुट्टिएर अलग्गिए पछि कहाँ रह्यो र ए ) सवै दृष्टिकोणले अघि नै रह्यो । यी सबै दुष्कर्महरुमा टप हुनेमा माओवादीहरु पनि एक कदम मात्र होइन सयकडौ कदम अघि नै बढे । रामचन्द्र पौडेलकी श्रमितीलाई दुइ लाखको चश्मा हाल्न दिल्ली नै पुग्न पर्‍यो । भाती जाँड र ठर्रा खाएर मात्ने कृष्ण प्रसादलाई जोनिवाकर, व्लू लेबल नै चाहिने भो । यी नेताहरुलाई ऐया आत्था भयो की दिल्ली अथवा अमेरिका उडन र गुडन पुग्न पर्ने हो । हिजो गाउँमा भारी बोक्दाको डाम मेटिएकै छैन होला आज यत्रो फुटानी त्यही पनि राष्ट्रलाई ठगेर, लुटेर र राष्ट्रको सम्पत्ति लुटेर, चोरेर र ठगेर ।
खुम वहादुर खड्काले एउटी बेश्यासंग आधा घण्टा बिताउँदा दुइ लाख खर्चेको र त्यस वेश्याले बाह्र-पन्ध्र लाखको गाडी किनेकी पनि प्रकाशमा आएकै हो । त्यस ताकाको शाही बायु सेवा निगमलाई टाट पल्टाउने पनि कंग्रेसहरु नै हुन भने हात हतियार किन्नमा हिम शिखर बन्नेहरु पनि कंग्रेस नै हुन भने भ्रष्टाचार अनाचारको शिखरमा पुगेका राजसंस्थाको आर्शिवाद थापेर दुहुनो सोझ्याउने काममा कुनै पनि कसर बाँकी नराख्नेमा यी तीनै वटा वरिष्ठ महाबरिष्ठ शक्तिशाली महाशक्तिशालीहरु पनि यिनै पार्टीहरु कंग्रेस, तथाकथित एमाले र माओवादीको नाममा जन्मेका खाओवादीहरु नै हुन् । किनकि यिनीहरुलाई देश बनाउनु छैन, देश वनाउने बुत्ता पनि छैन र देश बनाउने विचार बिचारननै सक्तैनन किनकि यो देश यिनीहरुको होइन र यस मुलुकका बहुसंख्यक ८० प्रतिशत अहिन्दु मूलबासी मंगोललाई टाट नपल्टाइ र यिनीहरुको खेतवारीलाई उजाड नबनाइ यी विदेशी हिन्दु साम्राज्यवादी, हिजो शरणार्थी बनेर भित्रेका २० प्रतिशत हिन्दु आर्यनहरु मलिलो, हरियो, भरिलो भएर फस्टाउननै सक्तैन । यो कुरा यिनीहरुको पुस्तैनी संस्कारले पुष्टी गरेर प्रमाणित भएको छ जुन कुरा यस मुलुकका अहिन्दु मूलबासी मंगोलले बुझ्ननै सकेका छैनन किनकि यिनीहरुले दासता स्वीकारेका छन् । कमारो भएर बस्न र बाँच्नमा नै मक्ख छन् । दासता स्वीकार्ने बाध्यता यिनीहरुको संस्कार बनि सकेको छ किनकि यिनीहरुको बाबु, बाजे, बराजु, जुजु, च्यापजुबाट नै यो संस्कारको साँचोमा च्यापिदै आएको छ । 
[ Articles ]
हिन्दुहरुको गोप्य र दुष्ट षड्यन्त्र
१) ज्यादा भन्दा ज्यादा सस्त्र र बारुदहरु संकलन गरेर राख ताकि आवश्यक परेको खण्डमा उचित समयमा दलितहरुलाई मार्नको निम्ती सजिलो होस्।
 २) अम्बेडकरबादी दलित र मुसलमानहरुबाट हामीलाई खतरा छ, दलित जातीको अन्य पक्षलाई आफ्नो (हिन्दुको) पक्षमा गर र अम्बेडकरवादीप्रति घृणा फैलाउन काम गर। दलितहरु परस्पर लडोस् र परस्पर बैमनश्य फैलोस्। यो षड्यन्त्र र योजना नेपालका अहिन्दू मूलबासी मंगोलहरुको विरोधमा आदिवासी जनजाती (फिरिङ्गे बनजरा) हरुद्वारा सिर्जना गरिएकोसँग ठ्याक्कै मिल्दोजुल्दो छ।  
३) वरिष्ठ अधिकारीहरुलाई कट्टर हिन्दुवादी बनाउ ताकि दलित कर्मचारीहरुलाई नोक्सान पुर्‍याउन सकोस्।  
४) दबाइ बिक्रि कर्ताहरुलाई यो आदेश दिइएको छ कि तिनीहरुले दलित, मुस्लिम, आदिवासी समाजमा नक्कली दबाइ बेचोस् र तिनीहरुलाइ थाहा नै नपाई विस्तारै मार्न सकियोस्।  
५) दलितहरुलाई श्रीराम र ओमको मन्त्र पढ्न बाध्य गराउ। 
६) हिन्दुहरुको विरोधमा भाषण गर्नेहरुका भाषण बहिष्कार गर त्यस्ताहरुलाई सताउने र दुख दिने गर।  
७) दलित समाजलाई रक्सी खाने, रण्डीबाजी गर्ने, जुवा तास खेल्ने एवं माधक पदार्थ बेच्ने जस्तो नराम्रो बानी बसाइदिने काम गर।  
८) स्कूलका दलित विद्यार्थीहरुमा घातक खाद्य वस्तु बाँड्ने गर ताकि तिनीहरु शारिरीक र मानसिक रुपले अपाङ्ग होस्।  
९) दलित, मुस्लिम र क्रिश्चियन समाजका युवतीहरुलाई बेश्यावृत्ति गर्न उक्साउ, आवश्यक परे भने बाध्य गराउ।  
१०) स्कूलमा दलितहरुलाई हिन्दुत्वको बढाइ चढाइ गरी झूटो इतिहास पढाउने गर। 
[ Articles ]
नेपालमा धर्मनिरपेक्षताको कुरा
नेपाल हिन्दुबादी समाजले शताब्दीऔँ शताब्दी मिचेको देश हो जबकी भारत हजारौँ हजार वर्ष हिन्दुबादी समाजले मिचेको मुलुक। त्यसै कारण भारतमा सात दशकको छेउछाउ पुग्दा पनि १५ प्रतिशत हिन्दु बाहुन छेत्रीले कंज्याइ राखेको छ तर अब यी  १५  प्रतिशत हिन्दु आर्यनहरुको मुठीबाट उम्कनुको निम्ती लामोसमय कुर्नु पर्दैन, जब त्यहाँका पछौटाइएका वर्ग ९द्यबअपधबचम ऋबिकक० मुसलमान र हिन्दुसमाजले अछुत बनाएका व्यापक छेत्र र जनासमुदायले बुझछन र अलिकता त्यागको भावना अंगालेर एकार्कामा नजदिकता महसुस गर्छ र साझा शत्रु बनाउने ठोस निर्णयमा पुग्ने क्षमता राख्छ। तीस करोडको हाराहारीमा रहेका मुसलमान-क्रिश्चियन र अछुत बनाइएकाहरुमा समजदारी विकसित भइदिएको खण्डमा भोलीको भारतीय प्रधानमंत्री हिन्दुहरुले अछुत बनाइएकी मायावती हुन नसक्ने के छ र। अमेरिकामा दक्षिण अफ्रिकामा रंगभेदी नितीको कारण कालाहरु पनि त गोराहरुको साम्ने अछुत नै थिएनी। गोराहरुले कालाहरुप्रति कालाहरुकै मुलुकमा यति घिनलाग्दो व्यावहार गर्थेकी भारत र नेपालमा यहींका मूलबासीप्रति जस्तो गरिन्छ बाहुन छेत्री हिन्दु आर्यनहरुले। 
सही अर्थमा भारतकै मूलबासी मंगोलहरुलाई धर्मले टुक्रायो-मुसलमान-क्रिश्चियन-बुद्धिष्ट हिन्दु बनाएर। यसरी टुक्राएर एक अर्कामा घृणा फैलाउने व्यापक रुपमा बनाउँदै लगे हिन्दु आर्यन बाहुन छेत्रीहरुले भने अर्कोतर्फ तिनीहरुलाई अल्पसंख्याक देखाउँदै  लगे आफूहरुलाइ हिन्दुको टाउके र हात पाखुरा बनाउँदै  बहुसंख्याकको झूठो आंकडा पनि तयार गर्दै लगे, किनकी राजनैतिक सत्ता तिनीहरुको हातमा पार्दै लगे, अरुरुलाइ अनपड-अविकशित बनाउँदै  लगे, त्यसबाहेक गरीब र दरिद्र बनाउने हरप्रकारको शोषणको तानाबानापूर्ण सडयन्त्र गर्दै लगे। यस्तो गर्न शोषण गरेर त्यहाँ र यहाँका मूलबासीलाइ शोषण  गर्दै टाँट पल्टाए पछि धोबीको लुगाचुटाइ गर्दै लगेर नै आज यस स्थितीमा पुराउने काम भएको छ। हिन्दु समाजले नै अछुत बनाएका डक्टर भिमराव अम्बेडकरले बनाएको भारतीय संविधान कै कारण भारतमा पनि शरणार्थी भएर भित्रेका हिन्दु आर्यनहरुको हातबाट त्यहाँको राजनीति अल्पसंख्याक  १५ प्रतिशत बाहुन छेत्रीको मुठीबाट फुत्कदै गएको छ र भविष्यमा अल्पसंख्याक हिन्दु आर्यनको सडयन्त्र चक्नाचुर भएरै छाडछ र अष्ट्रेलियाका गोरा आर्यन प्रधानमन्त्रीले त्यहाँका काला मूलबासीलाइ पोहोर साल मात्र माफ माग्नु परे जस्तै माफ माग्नु पर्ने दिन आउँछ। 
[ Articles ]
जै मंगोलको न्यानो अभिवादन बाराक ओबामालाई
विश्वकै एक मात्र शक्तिशाली मुलुक अमेरिकामा नयाँ सोचाइ नयाँ हेराइ आएको छ घछण् वर्ष पछि विश्वकै इतिहासमा दक्षिण अफ्रिका पछिको यो अत्यन्त महान बैचारिक क्रान्तीकारी परिवर्तन हो। हिजो कालाहरुलाई गोराहरुले अछुत सम्झने मुलुक हो। दक्षिण अफ्रिकामा जस्तै अमेरिकामा पनि नेपाल र भारतमा हिन्दु आर्यनहरुले यहीँका मूलबासीहरुलाई दूधमा निम्बु हालेर फटाएजस्तै त्यहीँका मूलबासी मंगोलहरुलाई बेहद रुपले टुक्राएनन् मात्र होइन जातजाती अछुत जाती र जनजाती सम्म बनाएर सपना सम्ममा बाहुन छेत्री देखे राम्रो कामी दमाइ सार्की देखे अगती सम्म बनाए।
त्यसको तुलनामा अरु मुलुकको गोरा आर्यनहरु त्यति तल्लो स्थानसम्म झरेनन् र नेपाल र भारतका हिन्दु आर्यन बाहुन छेत्रीको तुलनामा त्यति अगतिलो होइनन्। ओबामालाई यहाँसम्म आइपुग्नुको निम्ती र दक्षिण अफ्रिकी नेता नेलसन मण्डेलालाई त्यहाँसम्म पुग्नका निम्ती धेरै काला युवा युवतीहरुको त्यस्तो देन लुकेको छ जुन अतुलनीय छ र मार्टिन लुथर किंग जस्ताको त्याग र बलिदान अत्यन्त प्रशंसनीय छ।
[ Articles ]
बाहुन छेत्रीको संस्कार नै सामन्ती हुन्छ ।
-जीबन लामा तामाङ्
काठमाण्डू: क्रान्तीको ठूल्ठूला नारा दिएर आफ्नो मान्छे उचाल्ने बित्तिकै विशेष गरेर अहिन्दू मूलबासी मंगोलहरु पाखुरा सुर्कन थालि हाल्ने स्वाभावका हुन्छन र राँकिएको झोकमा तिनीहरुका कामरेड विशेष गरेर बाहुन छेत्री नेताहरुले  कहाँ गएर कुन खाल्टोमा जाक्ने हो थाहा नै हुँदैन। यसरी नै आज झण्डै सात दशक वितिसकेको छ विशेष गरेर कम्युनिष्टको विभिन्न नाम र नारामा मुङरिएकाहरुको जत्था। अहिले आएर माओबादीको चर्को नाराहरुमा नयाँ नेपालको नारा र यथास्थितिवादी र प्रगतीबादीको अफिमजस्तै लाग्ने नाराहरु। अत्यन्त क्रान्तीकारी र चर्को प्रगतीशीलको नारा दिने तथाकथित एमाले आज आएर माओवादीलाइ घुर्काउने, धम्काउने र अलि बेसी भाग माग्ने स्थितीमा पुगेको छ। कम्युनिष्ट र प्रगतीशीलकै चर्को नारा दिएर देवासुर संग्रम अर्थात देवता र असुर राक्षषको लडाइं लेख्ने मोदनाथ प्रसित मन्त्री बनाइए पनि र राम्रैसँग कुम्लाउने मौका पाए पछि हिन्दुसाम्राज्यबादी पृथ्वीनारायण शाहालाइ एकताका प्रतिक भन्दै पृथ्वीजयन्ती मनाउने पृथ्वीनारायण शाहाको तस्वीर अंकित झोला तथाकथित एमालेकै मिटिङमा बाँडने काम गरेर आफ्नो सक्कली अनुहार देखाउने स्तरमा ओर्लेका छन् भने अरु कतिपय चहिँ प्रान्तीयताको विरोधमा ओर्लेका छन। यहाँका मूलबासीलाइ विभिन्न नारामा अफिम भरेर लट्ठ्याएर आफूहरुको स्वर्थ पुरा भइन्जेल भ्रान्ती भरिएको क्रान्तीको नारामा लट्ठ्याउने त्यो लट्ठ्याउने नाराले कामगर्न छाडे पछि अर्को आकर्षक नारा दिने यिनीहरुको मूल प्रवृति नै हो। त्यो मूल प्रवृति भनेको शोषकपन, सामन्तीपन र ढुंगालाइ दूध मान्छेलाइ मुत खुवाउने सैतानी संस्कारै हो। एक करोड साठी लाख खर्चेर तथाकथित एमालेहरुले चुनाव जितेर आउने एमाले नेता झलनाथ खनाललाइ पनि अब आउने पिडीमा अहिन्दू मूलबासी इलामे मंगोलहरुले रत्न कुमार बान्तवाको प्रहरीद्वारा हत्याको विवरण खोज्ने तर्फ सोचिरहेका छन। तथाकथित एमालेले खर्चेको एक करोड साठी लाख रकम मध्येमा एउटै कुख्यात व्यक्तिलाइ संविधानसभामा ल्याए वापत नै पचास लाख त पाइहालेकोले यस्तै ग्राहक तीन जना भए खर्च उठिहाल्यो। यस्तै कामरेडीहरुले प्रान्तीयताको विरोधमा बाहुन छेत्री समर्थकहरु बटुली विरोधी भाषण र नारा जुलुस दिन पनि पछि परेका छैनन। 
[ Articles ]
नेपालमा कम्यूनिष्टहरुनै छैनन् ।
अम्मर लामा तामाङ 
केन्द्रिय सदस्य
मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टी 
नेपालमा ठूलठूला क्रान्तिकारी कुरा गर्ने, नारा दिनेहरु र प्रगतिवादीको डिङ हाँक्नेहरु कोहीपनि कम्युनिष्ट छैनन् । मात्र कम्युनिष्टको नाममा झुक्याउने भाषण र नाराहरु हुन् जसले यत्तिको लामो समयसम्म अपनढ र सोच्ने, हेर्ने क्षमता नभएका नागरिकलाई जता भन्यो त्यतै अल्मल्याइ राखेका छन् । कंग्रेस र फोरमले त खुल्लै रुपमा फुक्का भएर नै ज्ञानेन्द्रलाई जोगाउने भूमिका अदा गरेका हुन् । तर, आफुहरू राजाविरोधी कम्युनिष्ट भन्नेहरूले पनि ज्ञानेन्द्रलाई जोगाउनको निम्ती हर प्रयास गरेकै हुन् । ज्ञानेन्द्र एकल सत्ता कायम राखेर धलीमली गर्न चाहन्थे । त्यसमा सबैजसो दलले ज्ञानेन्द्रलाई बचाउनको निम्ति थाप्लो थापिदिएकै थिए । ज्ञानेन्द्रले पनि राजसत्ता थाम्नकोनिम्ति हिन्दुहरुको तेत्तीस करोड देवी देवतालाई आकाशको सूर्यचन्द्रदेखि जमिनमा दगुरि हिड्ने सेतो मुसा देखि कालो राँगा, बोकाको बली चढाएकै हो । हुन सक्छ नगरकोटको कालीमन्दिर निरको घटनाचाहिँ हिन्दुहरूले चढाउने नरवली हो । तर, नागरिकको आवाज अघिल्तिर र आन्दोलित विशाल समुहको अघि घुडा टेक्नै पर्‍यो । गिरिजाले त ज्ञानेन्द्रको नाती नातिनी सम्मलाई जदौ गर्ने वातावरण सिर्जना गरेकै हो । गिरिजा र कंग्रेसीहरु राजा राखेर प्रजा (रैती-कमारा) स्विकारेर समाजवादको झुटो नाराको खेती गर्ने पार्टी नै भैगो जसलाई भारतको विश्व हिन्दू परिषद, वजरंगवली, शिवसेना र रासस लगायत विजेपी (बाहुन जातीय पार्टी) पार्टीको दिलो ज्यानले नै सहयोग थियो भने साधुको रूपमा रहेका हत्यारा संकराचार्यको आशिर्वाद घुँडा धसेरै थियो । 
अब आयो कम्युनिष्ट नेताहरूको कुरा । एमाले अथवा एक्लो माले अथवा विमाले भैसकेको पार्टी हो । विमाले भनेको विग्रेको माले -ब्रोकन माले । यो पार्टीलाई पैसा चाहिएको छ, यसले व्यापार गर्छ । यसपल्टको संविधानसभाको चुनावमा पनि एकजना वदनिय मान्छेबाट ५० लाख रुपियाँ लिएर त्यस व्यक्तिलाई सभासद बनाइदियो- पहिला एकजना मारवाडीलाई कालो धन लुकाउन सहयोग गरेवापत पाँच करोड लिएको थियो । यस्ता घटनाहरू वग्रेल्तै छन् । तर, नागरिकको जागरण शक्ति र हेर्ने दृष्टिको एकदमै तल्लो तहमा भएकोले जुन नारा दिए पनि त्यसको पछि दगुर्छन्- त्यसको पछि डर र आशाले पनि दरिलो जग बसाएको छ । कम्युनिष्ट मुलुकहरुमा पनि गरिब र धनिको गतिलै खाडल छ । कम्युनिष्ट भनेको हुने र नहुने माझको लडाइ हो- बुर्जुवा र सर्वहारा वर्ग माझको लडाइँ हो । यसरी गहिरिएर हेर्न र सोच्न सक्ने क्षमता भएको खण्डमा यहाँका अहिन्दू मूलवासी मंगोलहरु सबै नै नहुनेमा पर्छन् र सर्वहारामा पर्छन् भने यहाँका हिन्दू आर्यन बाहुन छेत्रीहरू हुनेमा र शोषक सामन्तमा पर्छन् । तर, सर्वहाराको नारा र नाम दिएर तिनीहरू सर्वभरा बन्दै जान्छन् र सर्वभरा मंगोलहरू सर्वहारामा ।
[ Articles ]
कुमाइको घुमाइ छेत्रीको जाल, आयो बाबै मंगोलको काल- अब यसमा नफसौँ
यो देशको राजनैतिक लडाइँभनेको कुनै सैद्धान्तिक वादको नभएर विदेशी साम्राज्यबादी आदिवासी हिन्दु आर्यन बाहुन छेत्री र यसै मुलुकका अहिन्दु मूलबासी (indigenous)  मंगोल माझको हो। टिबेटो (भोटिया) बर्मिज भाषा बोल्ने अहिन्दू मूलबासी मंगोल र हिन्दु आर्यन भाषा बोल्ने आदिवासी बाहुन छेत्री माझको लडाइँहो। अर्थात् दुइ वर्ण मंगोल वर्ण र हिन्दु आर्यन वर्ण माझको लडाइँहो। आँटिला अहिन्दू मूलबासी (indigenous)  मंगोल भन्न गर्व गर्नेहरु हो - सबै राजनैतिक दलमा अरौटे- भरौटे-कुरौटे मात्र होइन त्यो दलको नेतृत्व लिने सोच बनाउ।
एमएनओको लडाइ भनेको सबै तहका सबै पेशाका विश्वभर छरिएर बस्नु बाध्य बनाइएका अहिन्दु मूलबासी मंगोको हक हित र आउँदो पिडीको सुरक्षित भविष्य र उज्वल भविष्यको निम्ती हो। मंगो डेमोक्रेटिक पार्टी माउ विनाका चिङना बनाएका मूलबासी मंगोलको सुरक्षाको निम्ती जन्मीएको हो।     
दोस्रो विश्व युद्धमा ध्वस्त पारिएका मंगोल मुलुकहरु आफ्नै मुलुकमा ६ दशक पुग्दा नपुग्दा समृद्धशाली भए र त्यहाँका मंगोलहरु कसरी यति अघि बडे? तर नेपालका मंगोलहरुको किन यो दयनीय अवस्था? किन भने त्यो तिनीहरुको आफ्नै मुलुक भएकोले विकाश गरे। यो देश आदिवासी हिन्दु आर्यन बाहुन छेत्रीको हातमा पर्‍यो। यो हिन्दु आर्यनको मुलुक नभएकोले यसलाई बन्दगी राखेर आफूहरु धनी बनेर हामीलाई गरीब बनाउन नै आदिवासी बाहुन छेत्रीले बुद्धिमानी र आफ्नो श्रेयकार ठाने।
[ Articles ]
कालोले जित्छ पहेँलो रमाउँछ किन होला?
काठमाण्डू: संसारकै धनी र राजनैतिक रुपमा पनि शक्तिशाली र अग्रपंक्ति रुपमा अफ्रिकी मूलबासी कालाहरुमा डेमोक्रेटिक पार्टीबाट बराक हुसेन ओबामाले चुनाव जित्नु भनेको औँसीको रातमा घाम लाग्नु नै थियो; जुन गोरा आर्यनहरुले सोचेकै थिएन; सोच्नै सकेको थिएन र सोच्नै चाँहदैनथे किनकी तिनीहरुमा बुद्धिबल-धनबलको एकलौटी सर्वश्रेष्ठ र सर्वशक्तिमान ठान्थे। आफ्नै मुलुकमा दास बनाएर राख्ने गोरा आर्यनहरुले काला अफ्रिकीहरुलाइ मान्छे होइन दास हो-घोडा हो भन्ठान्थे जसरी नेपालमा पनि आजको एकाइसौं शताब्दीमा पनि यहाँका मूलबासी अहिन्दू मंगोलहरुलाइ काला हिन्दू आर्यन बाहुन छेत्रीहरुले सुकुम्बासी-हर क्षेत्रमा-पछौटाइएका-दास नै सम्झेर अत्याचार गर्नमा आज पनि कुनै कसर बाँकी राखेका छैनन्, राख्न चाहेका छैनन्। तर अब तिनीहरुको घैँटोमा घाम लाग्ने दिन पनि नजदिकिदै छ। तर पश्चिमी मुलुकहरुमा विदेशी गोरा आर्यनहरुले गरेका भेदभाव भन्दा पनि चर्को र नराम्रो भेदभाव नेपाल र भारतमा विदेशी काला हिन्दु आर्यन बाहुन छेत्रीहरुले गरेका छन् र कायम राखेका छन्। 
नेपाल र भारतमा विदेशी काला हिन्दु आर्यनहरुले चलाएका जात जाती-उपजाति प्रजाती त्यादीको भेदभाव र समाजलाइ टुक्राउने टुक्राएपछि पनि अति टुक्रा-टुक्रा र धुजा-धुजा पार्ने अत्यन्त षड्यन्त्रकारी र विखालु विख रोप्ने काम पश्चिमी मुलुकहरुमा गरिएको गोरा आर्यनहरुमा थिएन। संसारभरिकै गोरा आर्यनहरुमा ढुंगालाइ दूध मान्छेलाइ मूत खुवाउने संस्कार थिएन। आफ्नो मूतलाइ औषधि भन्दै खाने चलन थिएन। गाइलाइ आमा र लक्ष्मीको रुपमा पूजा गराउने चलन चलाएका थिएनन्। कन्दनी र जनै भिर्ने-टुपी पाल्ने र निधारमा आकार प्रकारको टिका टाँस्ने चलन थिएन। गोरा आर्यनहरुले हिन्दुका बाबु गोरुलाई लात लगाउँदै खेत जोत्ने प्रथा नबसाएर त्यसको मासु खाने चलन चल्तीमा ल्याए। संसारमा मंगोलहरु-मुसलमानहरु-गोरा आर्यनहरु कसैले पनि टुपी पाल्दैनन-मानव-मानवमा दानव सरी घृणा र भेदभाव गर्दैनन्-र हिन्दुहरुले बाबु भन्न हिच्किचाउने गोरुको मासु नै खान्छन्। त्यसैले हिन्दुवादीहरुको विचार पनि ढुंगाकै जस्तो हुन्छ-जुन आजको एकाइसौ शताब्दीको निम्ती विना मूल्यको छ।
[ Articles ]
बैचारिक क्रान्तिकै निम्ती पनि माओवादी आवश्यक कंग्रेस एमाले सामन्तीकै दुइपाटे प्रतीक
कृष्ण बहादुर तामाङ्
इतिहासको पाना बाट
नेपालमा माओवादीलाइ 'आतंककारी' घोषित गरिएको छ र देश भित्रका समस्त शक्तिले पनि माओवादी शक्तिलाइ दबाउन असमर्थ भएपछि अब विदेशलाइ गुहार्न दौडधूप चलेको छ, त्यसो त माओलाइ नै पनि त एकताका लङ मार्च सफल हुंदै गएपछि एउटा साम्राज्यवादी मवुलुकले लाल डाकु नभनेका होइनन् नी।

यस सयम नेपाललाई आतंकित गराउने सारा दोष माओवादीलाइ मात्र दिएर राजाको सरकार मात्र नभएर प्रशासनलाइ गौमत छर्केर जुन झुटो प्रचार हर माध्यमबाट भइरहेको छ त्यो साधारण जनताको पनि चित्त नबुझदो छ, झुठो र कपोकल्पित छ, यस समय संविधान भनिने कंग्रेस, एमाले र दरबारको त्रिपक्षीय सम्झौता पत्रले यसको प्रस्तावनालाइ अर्ध जीवित अवस्थामा पुर्‍याएको छ सही समाचार न बाहिर ल्याउन दिइएको छ, न त आइरहेको छ, आइरहेको छ त केवल माओवादीले आक्रमण गरेको र तिनीहरु मारिएको समाचार।
माओवादीको जुझारु रुप स्पष्टसंग देखिनु अघि र माओवादीलाइ आतंककारी घोषणा गरिनु अघि नै देशको शहर बजार कुना काप्चा चारैतिर प्रहरी प्रशासन, कंग्रेस र एमालेको आतंक चरम सीमामा पुगेको थियो अब त त्यसमा सैनिक आतंक पनि थपिएको छ। त्यसको साक्षात प्रमाणको रुपमा म यहाँ  दुइ चार उदाहरण पेश गर्छु।
दोलखा जिल्लामा हाम्रो उम्मेदवारहरु एक जनालाई चुनाव ताका कंग्रेसले नाम दर्ता नै गराउनु दिएन। साफी पिट्ने काम मात्र गरेनन् बिहानदेखि साँझसम्म एउटा घरमा लगेर बन्द गरी दिने काम गरे। दोलखामा हाम्रो बोर्ड राख्न नदिएर प्रहरी प्रशासनको मद्दतले हटाउने काम गरे भने एमालेका गुण्डाहरुले एकजना हाम्रो समर्थकको घर नै उजाड बनाइदिने गरी ढुंगाले भत्काइदिए। मेरो चुनाउ क्षेत्रमा कंग्रेसहरुले हत्यारालाइ नेता बनाएर घुमाउने राती राती हाम्रो झण्डा उखेली कंग्रेसको झण्डा गाडने काम गरे। पाँचथरमा लिम्बुहरुलाइ बाहुन, छेत्री, प्रहरी र गार्डले मिलेर हिन्दु आर्यन भनेकोमा पक्राउ गरी दण्ड तिराएर भागवण्डा गरी खाए।
[ Articles ]
खवरदार विदेशी बाहुन क्षेत्रीहरु हो अवको संविधान वनाउँदा हेप्न पाइन्न।
संविधान-संविधान-संविधान -। के टिभि, के एफएम, के पत्रपत्रिका- सवैको प्रमुख समाचार नै बनाइएको छ, बनिएको छ संविधान। हुन पनि संविधान भनेको मुलुक कै मुल मुहान हो। न्याय- ऐन कानून सवैको। यसैको आधारमा देशमा देशवासीले अधिकार पाउने अधिकार गुमाउने गरेको हुन्छ। यो देश कै मुल नियम कानून वनाउने व्यक्तिहरु कस्ता विचारका कस्ता संस्कारमा हुर्केका कस्तो भूमिका निर्वाह गरेका हुन्छन् त्यसमाथि पनि निर्भर हुन्छ। नेपालमा १४९५ मा शरणार्थी भएर नेपाल भित्रिएका विदेशी हिन्दु आर्यन बाहुन क्षेत्रीहरुवाट यहाँका मुलवासी गोरखाका घले राजा ठुन्कीएपछि र षडयन्त्रपूर्ण रुपले कालो रातमा तमुहरु (गुरुङ) र मगरहरु गिडिए पछि हाम्रो पतनको दिन शुरुवात भएपछि ४५० बर्ष सम्म हामी मुलवासीहरुलाई लगातार रुपमा दवाउने र हाम्रो घरजग्गा धर्म र भाषालाई लोप गराउनको निम्ति प्रहरी, सेना, ऐन कानून बनाउने लगातार प्रयासको कारण हामी मूलवासीहरुलाई आज आएर घरको न घाटको स्थितिमा पुर्‍याएको मात्र छैन तर ती विदेशीहरुद्वारा भित्र्याइएको पोशाक, झण्डा, लिपि र संम्वत सवै थोक हामी अहिन्दु मुलवासी मंगोलमाथि लादिएको छ।  हामी अहिन्दु मुलवासी मंगोलहरुको देश नै लुटिएर आफ्नै मुलुकमा बेसहारा वनाइएका छौ।
हामी सर्वभरा थियौ - सर्वहारा बनाइएका छौ। हुकुमबासी थियौ - सुकुमवासी वनाइएका छौ। तर खवरदार विदेशी हिन्दु आर्यन बाहुन क्षेत्रीहरु हो। अवको संविधान बनाउँदा आजसम्म बनाइएका तथाकथित संविधान जस्तो तिमी विदेशीहरुको झण्डा, सम्वाद, भेषभुषा इत्यादि लाद्न पाइने छैन। तिमीहरुले यो लगा, त्यो नलगा, यो खा, त्यो नखा भनेर हेप्न र लाद्न पाइन्न। गुरुङहरुलाई गोरु नखा राँगा खा भनेर भन्ने गिर्वाणयुद्धको जमाना र अव लामा होइन हरेक काममा बाहुन लगा भन्ने राजेन्द्र विक्रम शाहको जमाना होइन।
[ Articles ]
शरणार्थी हो मूलवासीलाई नधम्काउ- चाँडै टिकट काट्नु पर्ला
हिन्दू आर्यन बाहुन क्षेत्रीको एउटा जमातले नेपालका अहिन्दू मूलवासी मंगोल समुदायलाई प्रत्यक्ष र अप्रत्यक्ष रुपमा म्याउ....म्याउ.... गर्दै भुकेर तर्साउन खोज्ने जमर्को गर्दैछ, एसिमा काठाहरुले। आजभोलि मलेशियामा रहेको यस्तै म्याउ.....म्याउ.... गरेर  भुक्दै भोटाङ्गका भोटेहरुलाई पनि सानो देशका भोटेहरु भनेर हेप्ने जमर्को गर्दा त्यहाँवाट खेदिएर हामी अहिन्दू मूलवासी मंगोलको मुलुक नेपालमा लाखौंको संख्यामा तिनीहरु कै पुर्खाझैं शरणार्थी भएर हामी अहिन्दु मूलवासी मंगोलको मुलुक नेपालमा पसेका थिए।
परन्तु नेपालमा रहेका हिन्दु आर्र्यन ४ प्रतिशत बाहुन र १६ प्रतिशत क्षेत्रीहरु दुवैले यहाँका अहिन्दु मूलवासी मंगोललाई सलाहा (लोकस्ट) ले झैं सिध्याए। गुणले गुण खान्छ ....म तलाई खान्छु ....भन्ने उखानको विँडो थाम्दै ४५० बर्ष अघि (१४९५) मा पहिलो पल्ट शरणार्थी भएर बर्तमान नेपालमा भित्रेका यी विदेशी शरणार्थी हिन्दु आर्र्यन वाहुन क्षेत्रीहरुले फेरी मलेशिया र अरु केही मुलुकमा शरणार्थी कै रुपमा चारो खोजी खान पुगेकाहरुले केही पर्चा, केही पत्र-पत्रिका र केही इन्टरनेटको माध्यमवाट विभिन्न रुपमा कुर्लदै भुक्न लागेको देख्दा हामीलाई महशुस हुन थालेको छ। यी विदेशी शरणार्र्थी हिन्दु आर्र्यन बाहुन क्षेत्रीको पनि अव नेपालमा दाना पानी सिद्धिएछ जसरी यस्तै चारसय वर्ष पछि भारतमा भित्रेका अंग्रेजहरुको दाना पानी सिद्धिएको थियो।  अंग्रेजहरुको त आफ्नो मुलुक थियो ब्रिटेन फर्क्यो- यी बैगुणी चुसाहा लम्पट हिन्दु आर्र्यन बाहुन क्षेत्री नेपालमा १४९५ मा पहिलो पल्ट वर्तमान नेपाल भित्रेका हिन्दु आर्र्यन बाहुन क्षेत्रीहरु अव शरणार्थी भएर कहाँ जाने भारत? नेपालमा बाहुन क्षेत्री मिलाएर २० प्रतिशत छ भने भारतमा हिन्दु आर्र्यन बाहुन क्षेत्री दुवै मिलाएर १५ प्रतिशत मात्र छ।
[ Articles ]
माया तामाङहरुको कथा
जुन दिन ताम्सालिङ संघर्ष समितिको आयोजनामा कथित ताम्सालिङ बन्द थियो, त्यो दिनका अखबरमा ताम्सालिङकी छोरी माया तामाङ र तिनकी बहिनी राधाको दर्दनाक व्यथा छापिएको थियो। त्यसैले आजको यो कथा ताम्सालिङको कथा हो भने पनि, होइन भने पनि यो कथा माया तामाङ र राधा तामाङ या सर्मिला र सिता अथवा कान्छी र माइलीको कथा हो। ताम्सालिङका बेचिएका र भोलि पर्सि बेचिन फ्याक्ट्रीमा तयार पारिदै गरिएका हजारौ चेलीको कथा पनि हो यो। खलनायक नै नायक हुने यो देशमा चेली बेच्ने ताम्सालिङकै पूर्ण बहादुरको पनि कथा हो यो। किन भने यस्तै खलनायकका कारण नै ताम्सालिङका चेली बेचिन्छन्, बलात्कृत हुन्छन्। नरकमय जीवन बिताउँछन्। तर, ताम्सालिङमै यी पूर्ण बहादुरहरु छात्ती फुलाएर फेरि अर्की निर्दोष तामाङ चेलीलाई जकड्न उद्धत छन्।
खै यीनका घाउ ताम्सालिङलाई दुख्छ कि दुख्दैन? स्वायत्तता पाइयो भने यी तामाङ चेलीहरु बेचिने क्रम बन्द हुन्छ की हुँदैन? खै यता वाईसिएल, युथफोर्स, तरुण दलका लाठी किन बजि्रदैन पूर्णबहादुरहरुका टाउकामा? बाटो बन्दका ठाउँमा चेलीबेटी बेचबिखन बन्दका कार्यक्रम किन राखिन्नन् ताम्सालिङमा? किन भने ताम्सालिङको नक्सामा पनि छोरीहरु पर्दैनन्, नेपालकै नक्सामा छोरी नपरे जस्तै।  सन्दर्भ यस प्रकार छ। नुवाकोटकी २ वर्षीया छोरीसहितकी माया तामाङ र अढाई  वर्षिया छोरी सहितकी उनकी बहिनी राधा तामाङलाई १० हजार तलब भन्दै, हेटौडाका पूर्ण बहादुर तामाङले ६ महिना अघि दिल्ली जिवी रोडमा २ लाखमा बेचेछन्। मायालाई जिवी रोडबाट फेरि मेरठको कवाडी बजार स्थित जरिना भनिनेको कोठीवालीलाई चिएछ। ६० किलोमिटर परको लोनी भनिने स्थानमा अरु ५०/६० बच्चाहरुसहित थुनिएकी उनकी २ वर्षिया छोरीलाई २ महिनाको एक पटक केही बेर भेट्न ल्याइने र दूध समेत चुसाउन नदिई जबरजस्ती खोसेर रुवाउँदै लगिने गरिन्थ्यो।
[ Articles ]
आफ्नै भूमिमा वीरतासाथ लडौँ
अहिन्दुहरु हो - होशियार -
१. होसियार-संविधान नै बन्न नदिने सड्यन्त्र भइरहेको छ
२. कंग्रेसी नेता गिरीजा प्रसाद कोइराला र तथाकथित एमाले नेता सुभाष नेम्वाङले राजस्थानी पोषाकमा नै प्रजातन्त्र शब्द ओकल्न थाल्नु ज्ञानेन्द्रलाई जदौ गर्दै फर्काउने संकेत त होइन?
३. अबको संविधानमा-लोकतन्त्र (गणतन्त्र)-धर्म निरपेक्षता-प्रान्तीयता प्रस्तावनामा नै राखिनु पर्छ।
४. संविधानलाई हिन्दुकरण गर्ने अधिकार कसैलाई छैन।
५. मूलबासी मंगोल-बुद्धिष्ट-मुसलमान-क्रिश्चियन-सिक-जैन-हिन्दु होइनन्-अन्तरिम संविधानको जात जाती शब्द तुरुन्तै हटाएर समुदाय वा सम्प्रदाय प्रयोग गर।
६.जात जाती हिन्दुमा मात्र प्रयोग हुने शब्द हो।
७. अन्तरीम सम्बिधानमा नै पनि र पछि मूल संविधानमा मूलबासी (indigenous) शब्द लेखिनु पर्छ
८. जनजाती (Nomad) अतिशुद्र जाती हो अछुत जाती हो। हिन्दु समाजको बाहुनको पैताला हो-मूलबासी (indigenous) को नाममा ठगिखाने ठग जमात हो -तिनीहरुलाई सरकारी र गैरसरकारी हण्डी बन्द गर।

[ Articles ]
ज्ञानेन्द्र शाहा जनजातीको मेरुदण्ड
नेपाल आदिबासी जनजाती
महासंघ, नयाँबाटो ललितपुर
१८ सेप्टेम्बर २०००
बिषयः-मूलबासी (indigenous) को बोर्ड राखेर ठग्ने काम र गाउँहरुमा आदिबासी जनजातीको नाममा फर्म बाँटने काम तुरुन्त बन्द गर्ने-बोर्डमा indigenous होइन nomad लेख्ने।
त्यस महासंघसंग सम्बन्धित तपाइहरु जस्ता बिज्ञ मात्र नभएर अति बिज्ञ र उच्च स्तरका पढान्ते नेताहरुलाई यो तथ्या र सत्य त थाहा हुनु नै पर्ने हो कि तपाइंहरुले धेरै लामो समयदेखि अहिन्दू मूलबासी (non-hindu indigenous) मंगोलको नाममा ठगेर आफ्नो स्वर्थ सिद्ध गर्दै आउनु भएको छ र यो यस कारण अति सम्भव र सजिलो पनि भयो कि जनजाती (Nomad) जो हिन्दु समाजको अछुत जाती अथवा अति शुद्र, बाहुनको पैताला हो, त्यस ठग जमातको पछि परलोकबासी बीरेन्द्र र त्यस पछि ज्ञानेन्द्र शाहा मेरुदण्ड बनेर बसेका थिए। तपाइहरु जस्ता बिज्ञ र उच्च शिक्षा हासिल गरेका पढान्ते नेताहरुलाई यो पनि थाहा हुनै पर्छ की जनजाती, फिरिंगे (Nomad), आदीबासी पनि होइन। सही अर्थमा तिनीहरुको कुनै देश नै हुंदैन; जुन स्थिती १९४८ सम्म यहुदीहरुको थियो।  जात-जाती भन्ने शब्द केवल हिन्दूबादमा मात्र लागु हुन्छ र मूलबासी (indigenous) मंगोलहरु हिन्दू होइनन।
बुद्धिष्ट-मुसलमान-क्रिश्चियन-सिक र जैन पनि हिन्दू नभएकाले जात जाती शब्द प्रयोग हुँदैन र कसैले त्यसो गर्छ भने त्यो तिनीहरुको पट मूर्खताको परिचय मात्र हो, जुन नेपालमा हिन्दू आर्यन आदिवासी बाहुन छेत्रीले संविधानमानै लेख्ने गरेर सबै अहिन्दूलाई पनि हिन्दुकरण गरेर साम्राज्यबादीहरुको हातमाथि पार्ने गर्दै आएका छन र अहिन्दू मूलबासीको पतनको दुष्टतापूर्ण नीती शताब्दीऔ शताब्दीदेखि अपनाउँदै आएका छन। नेपालका शोषक र शाषक सहित सबै पार्टीका नेताहरु साम्राज्यबादी हिन्दु आर्यन बाहुन-छेत्रीनै भएकाले र अरुहरु तिनीहरुको अरौटे, भरौटे मात्र भएकाले तिनीहरुले मालिककै हुकुमलाई शिरोधार्य गरेर स्वामीभक्ती देखाउन बाहेक अरु चासोनै छैन, किन भने तिनीहरुमा यस विषयमा ज्ञान, तर्क र सही कुरा बोल्न सक्ने शक्ति नै छैन।
[ Articles ]
हिंसा और अहिंसा के दर्शन के बीच कैसे फ्यूजन संभव है।
माओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड के द्वारा लुम्बिनी विकास के नाम के नाम पर अमेरिका से भ्रमण से लौटने के बाद माओवादी समर्थित एक मासिक पत्रिका ने प्रचण्ड औ बुद्ध के दर्शन का फ्यूजन शिर्षक में आवण कथा प्रकाशित की थी। इससे पहले माओवादी उपाध्यक्ष तथा प्रधानमंत्री डाँ बाबूराम भट्टराइ के भारत भ्रमण के दिन ही वहां के एक प्रमुख अंग्रेजी दैनिक द इण्डियन एक्सप्रेस में भारत की खुफिया एजेन्सी के एक पूर्व प्रमुख पी के हँर्मिस  थाकान द्वारा भट्टराई की प्रशंसा करते हुए उन्हें मार्क्सवादी गांधी की उपाधि देते हुए एक लेख प्रकाशित किया गया था।
हिंसा और शान्ति के मानक गौतम बुद्ध के प्रचार प्रसार को औ अधिक व्यापक बनाने के लिए सशस्त्र युद्ध के  सर्बोच्चा कमाण्डर और इस देश के एक पूर्व प्रधानमंत्री के रूप में अर्न्ताष्ट्रीय समुदाय के समक्ष अपने आप को पेश कना कितना उचित है – अपने ही दल के उपाध्यक्ष के नेतृत्व में सका की बागडो सौंपक खुद शान्ति प्रक्रिया औ संविधान निर्माण के काम में अग्रसता लेने के प्रचण्ड के कदम को सकारात्मक लिया जा सकता है। लेकिन उनकी ही पार्टीके मुखपत्र औ उनके ही दल के नेताओं द्वारा बौद्ध धर्म तथा लुम्बिनी से प्रचण्ड को जोडक संबंध स्थापित किए जाने की टिप्पणी से यह आशंका पैदा हो गई है कि कहीं प्रचण्ड बुद्ध के मुद्दे को भंजाने की णनीति में तो नहीं लगे हैं -
उध 'गांधीवादी माओवादी' नेता भर्ट्टाई के कई शुभचिंतकों के विश्लेषण प अभी तक कोई खास प्रतिक्रिया सुनने को नहीं मिली है। लगता है कि इसमें उनकी मौन स्वीकृति है। ऐसा लगता है कि माओवादी के भीत से ही एक नए रूप में माओवादी को बाही आवण के साथ लोगों के सामने प्रतिबिम्बित कने की सुनियोजित योजना के तहत तो इस तह की उपमा नहीं दी जा ही है। वैसे माओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड ने कई बा अपने भाषणों में कहा है कि युद्ध के समय से ही बा बा कहते आ हे हैं कि बुद्ध के द्वारा प्रतिपादन की जा ही दर्शन मार्क्सवादी दृष्टिकोण से काफी मिलता जुलता है।' हालांकि इस बो में अभी तक प्रचण्ड के तफ से कोई भी व्याख्या नहीं आया है।
[ Articles ]
हिन्दू आर्यन बाहुन छेत्रीकै उठीबास हुनेछ ।
आङ्वाङ शेर्पा
केन्द्रिय सदस्य, मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टी
अबको संविधान सबै नेपालीको निम्ती बन्नु पर्छ किनकी १९९० मा बनेको संविधान सबै नेपालीको  निम्ती थिएन त्यसैकारण त्यो दुइ दशक पनि टिकेन, यद्दपी त्यसलाइ एशियाकै सर्वोत्कृष्ट संविधान भनेर डिङ हाँक्ने गर्थे संविधानविद् भन्ने गफाडीहरुले। त्यो तथाकथित संविधान दरबारिय बाहुन छेत्री-कंग्रेस बाहुन छेत्री-तथा तथाकथित कम्युनिष्ट भन्न रुचाउने तथाकथित एमालेको त्रिपक्षीय सम्झौता पत्र थियो-कागजको खोष्टो थियो त्यो अकाट्य सत्य मैले इलामको टुँडिखेलको आमसभामा ९ नोभेम्बर १९९० मा बोलेको थिएं र त्यो तथाकथित संविधानलाइ हामिले संविधान दिवसकै दिन ८ नोभेम्बर २००१ (कार्तिक २३, २०५८) मा रुपन्देही र दोलखा, चरिकोटमा जलाइ दिएको थियो। त्यो १९९० को तथाकथित संविधान बनाउने संविधानविद्हरु यस प्रकारका थिए।
१. अध्यक्षः विश्वनाथ उपाध्याय र सदस्यहरुमा , २. दामननाथ ढुंगान, ३. भरत मोहन अधिकारी, ४. प्रदीपमान राजभण्डारी, ५. मुकुन्द रेग्मी, ६. निर्मल लामा, ७. रामानन्द प्रसाद सिङ, ८. माधव कुमार नेपाल र  ९. लक्षमण अर्याल थिए
लक्षमण अर्यालले अब बन्ने संविधान विश्वकै सर्वोकृष्ट संविधान बन्ने छ, भनेर डिङ हाँक्ने हुन की? किन भने दुइ दशक पनि नटिक्ने संविधानलाई एशियाकै सर्वोत्कृष्ट भन्ने व्यक्ति पनि सायद यिनै हुनु पर्छ जो यस समय अन्तरीम संविधानका अध्यक्ष छन। अहिलेको अन्तरीम संविधानमा जताततै आदिवासी जनजाती शब्द प्रयोग गरेर हिन्दुकरण गरि अहिन्दु मुलवासी मंगोल, अहिन्दु बुद्धिष्ट, अहिन्दु मुसलमान, अहिन्दु कृष्चियान, अहिन्दु सिक र जैनलाइ पनि सम्पुर्ण रुपले हिन्दुकरण गरी जात जाती बनाउने भनाउने दुष्टतापूर्ण निती अपनाएको छ। जन्म जायते सुद्र द्वेज जन्म जायते भनेर गुरु मंत्र र कान फुक्ने मंत्र जप्ने ढुंगालाइ दुध मान्छेलाइ मुत खुवाउने संस्कारमा जन्मी पालित हुर्की गर्नेहरुलाइ यो त अवश्य नै थाहा हुनु पर्ने नै हो की जात जाती भन्ने शब्द संसारमा नै हिन्दुवादमा मात्र लागु हुन्छ। त्यस बाहेक जाती भनेको हिन्दु संस्कार र हिन्दुवादमा अति शुद्र हो, जाती अछुत पनि हो र वाहुनको पैताला पनि हो। भारतमा एमके गान्धीले यी अछुत जातीहरुलाइ हरिजनको पद दिएका थिए।
[ Articles ]
माओवादी होलटाइमरलाई पत्र
प्रिय माओवादी होलटाइमर,
तपाईको पार्टी नेतृत्वले जसरी हिंसाद्वरा समाजमा परिवर्तन ल्याउने भनेर पाठ सिकायो, खुला समाजमा आइसक्दा त्यो प्रशिक्षण पूर्णतः असान्दर्भिक हुन पुगेको छ। तर बन्दुक हातमा राखेर रवाफ देखाउन र अरुलाई कजाउन जति सजिलो छ, शान्तिपूर्ण राजनीति गर्न चाहिँने साहस जुटाउन उत्तिकै गाह्रो भएजस्तो छ, माओवादी नेता गणलाई। यसैले सायद उहाँहरुले भन्न नसकेको कुरा तपाईहरुलाई यस पत्र मार्फत पेश गरौँ कि जस्तो लाग्यो- शान्ति प्रक्रिया, लडाकु व्यवस्थापन भू-राजनीति तथा राजनीतिक घटनाक्रमबारे।
संसार र काठमाडौँको बौद्धिक वर्गमाझ माओवादी नेतृत्व जति सौम्य र लोकतान्त्रिक कुरा गर्छ, उत्तिकै क्रान्ति, विद्रोह र उग्रराष्ट्रवादी कुरा तपाइहरुसंग गरेको देखिन्छ। तपाईहरुलाई परिवर्तित भू-राजनीतिक तथा राष्टि्रय राजनीति र सुरक्षा अवस्थाबारे अनभिज्ञ राख्ने सोच रहेको पनि शंका लाग्छ। हो, माओवादी सफल नहोस् भन्ने पंक्ति ठूलो छ देश विदेशमा, तर उसको आजको दुर्दसाको मूल कारण त माओवादी नेतृत्व नै हो।  
माओवादीभित्र छताछुल्ल भएको धु्रवीकरण, शक्तिखोर भिडियोदेखि सरकारमा रहँदाका कतिपय अपरिपक्क क्रियाकलाप, सरकार छाडे यता नौँ महिनाको संसदीय प्रक्रिया खिलाफका अर्थहीन अभियान (सदन बहिष्कार, विद्रोहको विगुल, सडक आन्दोलन, 'नागरिक सर्वोच्चता') तथा 'दस लाखको रगतमा पौडन तयार' जस्ता अभिव्यक्तिले माओवादी दललाई जनतासामु कमजोरमाथि कमजोर पारिरहेछ। सरकारमा प्रायः पूर्णनियन्त्रण रहेको यो दलले जानाजान सेनापति प्रकरणको पासोमा आफूलाई पार्दा माओवादी नेतृत्वले सदनको झन्डै ४० प्रतिशत स्थान ओगटेर पाएको वैधताको अर्थ नै नबुझेको प्रष्ट भयो। लोकतान्त्तिक मार्गमा लाग्दा माओवादी दलको आफ्नो राजनीतिक यात्रा दिगो हुने थियो, तर उसको नसुधि्रएको अतिवादी सोचले मुलुक भित्रका सवै सन्त्रस्त दलगत खेलाडीलाई एक ढिक्का वनाइ दियो भने नेपालमा राजनीतिक स्थायित्व चाहने दुई छिमेकमा माओवादी प्रतिको भरोसा हरायो।
साथीहरु, पुष्पकमल दाहालको उर्लिदो उच्छृंखल र खुकुलो अभिव्यक्तिले जनतामाझ उनको छवि ध्वस्त हुन पुगेको छ। तर उनको नेतृत्व यथावत छ, पूरै दलको उचाइ भने गरेको छ।  अध्यक्ष दाहालको यस्तो असन्तुलनले माओवादी क्याडरमाझ समेत अन्योल छाएको हुनुपर्छ। दलभित्र गुटबन्दीका कारण एकले अर्कालाई देख्न नसक्ने स्थिति उजागर भएको छ भने उग्रनारा लगाउने त प्रतिस्पर्धा नै भए जस्तो छ। सबै आफ्नो स्थान बचाउमा केन्द्रित छन्। तर कसैलाई समय छैन कार्यकर्तालाई बताउन कि बाह्य र आन्तरिक कारणले फेरि विद्रोह र 'जनयुद्ध' सल्काउने अवस्था आज छैन। ती सब फजुल कुरा हुन्। चुनाववाट पाएको समर्थन लोकतान्त्रिक रुपान्तरण गर्न चाहिँने साहसको कमीले खेर जाँदैछ, सही कार्यकर्ता र कर्मठ क्याडरको योगदान लत्याईदैछ। केहीको आकलनमा एनेकपा (माओवादी एकदमै 'भिजन' बोकेको, योजनाबद्ध हिसावले चल्ने दल हो। युद्ध र भूमिगतकालमा यो सही पनि थियो होला, तर आज यो दलको 'रोडम्याप' देखिदैन र घटनाक्रमले काण्डपछि काण्डमाझ गुजि्ररहेछ। ऊ भित्रका दूरगामी राजनीतिक सोच र क्षमता राख्ने नेताहरुले स्थिति सम्हाल्न नसकेर लगाम पूरै छाडि दिएको देखिन्छ। उता सदन अवरोध, तर्साएर जित्ने बानी र दिनहुँको बन्द, यी सब त नबुझ्नेका लागि मत्र 'सफलता' का सांज्ञ हुन्।
[ Articles ]
अहिन्दु मूलबासी मंगोल परमाणु बम जस्तै शक्तिशाली भएर विस्फोटनमा हुनेछ।
काठमाडौ: ७० वर्ष अघि जन्मेकाहरु बराजु, बराजुनी हुन नसकेतापनि बाजे, बजु चाहि निश्चय नै भईसकेका छन्। त्यसै ताका देखि नै नेपाली समाजले हेरिरहेका छन्। यि नेपाली कंग्रेसका नेताहरुको विरक्त लाग्दा अनुहारहरु र सुनिरहेका छन् थोत्रा भाषणहरु। मात्र कहिले काही अनुहारहरु नयाँ देखिन्छ तर बोल्ने बोली चाहि रटिरटाउनै हुने गर्छ। त्यसपछि देखा परेका कम्युनिष्ट नामधारीहरु तथाकथित एमाले र विभिन्न बर्ण शंकर नामका राजनीतिक दलहरू। प्रमुख सामान्तको सामन्तीप्रथा र तिनीहरुद्धारा रोपिएका सामन्ती व्यवस्थाको जग, घर, खेत, पाखापखेरा र बालीनाली सबै तिर छ्याप्छयाप्ती भयो। कंग्रेसले बोल्ने गरेको ७० वर्ष अघि ओठमा झुन्ड्याएको प्रजातन्त्र शब्द आज सम्म पनि रटि रहेका नै छन्। गिरिजाप्रसाद कोइराला देखि लिएर गाउँ र वडा तहका कंग्रेसीहरुले। चाहे ति कार्यकर्ताहरु पढाईको हैसियतले एमए, डबल-त्रिबल नै किन नहोस् र डक्टरेट गरेका नै पनि किन नहोस्। 
[ Articles ]
किर्तीपुरमा बाहुन-क्षेत्री भनेर नाक काटी दिएँ- परेछ कामी
काठमाडौं: एकपल्ट जनमुक्ति पार्टीले सोझो देखिने नाकलाई औँलाएर इस्यु वनाइ नारा घन्काएको थियो नाक चुचे र नाक थेप्चे। यो चुचे र थेप्चे-नेप्चेले निकै व्यापकता पनि लियो एकताका। तर आजभोलि धेरै नै निरौला र सापकोटाको नाक हर्के कै जस्तो पैतालालाई जोगाउँदा जोगाउँदै पनि गोवर अथवा हिलो थिचिन पुगे जस्तो भेटिन्छ भने बिरे र हर्के कै जस्तो नाक अथवा मैते र चैतेको नाक काटीकुटी न्यौपानेको जस्तो पनि प्रसस्त पाइन्छ। गिरिजा प्रसाद कोइरालाले एकताका गर्जेर ओकलेका थिए मेरो शरीर टुत्रे्कला तर देश टुक्रन दिन्न...आहा क्या गजब छ राष्ट्रवादी भावना- चाहे मान्छे जति सुकै अराष्ट्रवादी किन नहुन व्यवहारमा गिरिजा प्रसाद कोइराला जस्तै अराष्ट्रवादी भावना वोकेकाहरु तर नारामा राष्ट्रवादी गफ हाक्नेहरुको अर्को ठूलै जमात पनि छ। राष्टि्रय जनमोर्चाका यी विदेशी हिन्दु आर्र्यन वाहुन क्षेत्री राष्ट्रवादी त हुनै सक्तैनन भन्ने प्रमाण ४५० वर्षले खदिलो प्रमाण दिएकै छ- इतिहास पढ्न सकेको खण्डमा।  भर्खरै पनि संघीयताको विरोधमा घन्काए नारा राष्टि्रय जनमोर्चाले र निकाले आफ्ना हनुमानहरुलाई सडकमा। संघीयताको विरोधमा वन्द भने पनि बन्द हुन्छ- संघीयताको पक्षमा बन्द भने पनि बन्द भएकै छ। साँचो कुरा गर्ने हो भने माओवादीले संघीयतालाई फेशनको रुपमा नलिएर खदिलो प्रकारले ल्याउनु पर्थ्यो र ल्याउन पर्छ। संघीयताको विरोधमा उत्रने र उतार्नेहरुको चुनौतीलाई हुत्तिहारा नबनेर माओवादीले संघीयताको बिरोधीहरुलाई मुखतोड जवाफ दिनुको निम्ति निकाल्नु सक्नु पर्छ र निकाल्नु पर्छ संघीयताको पक्षमा- भएर जुझारु रुपमा नै निकाल्नु पर्थ्यो- लिम्वुवान- तमुवान- मगरात-खम्वुवान- तामसालिङ त्यादि इलाकामा तर खोइ? खोइ गतिलो जुलुस संघीयताको पक्षमा निकाल्न सकेको माओवादीले काठमाडौं- भक्तपुर- ललितपुर किर्तीपुरमा? किर्तीपुरमा एउटा सानो तिनो रुपमा भएको भएता पनि जुझारु रुपमा निस्के नेवारहरु। किर्तीपुरे नेवारहरुको मनका त्यसमाथि पनि युवा पिडीमा रहल पहल सम्झना त रहेछ आफ्ना पुर्खाको नाक-कान काटि दिएको पृथ्वीनारायण शाहले। यसपल्ट जुनसुकै रुपमा भएपनि संघीयताको पक्षमा-संघीयताको विरोधीहरुको-विरोधमा उत्रेका एउटा जमातले नाक चुचे देखिने हेर्दा बाहुन क्षेत्री नै लाग्नेलाई समातेर त्यसको चुचे नाक नै काटि दिएछ तर उ रहेछ न बाहुन- न क्षेत्री - परेछ- दमाइ- वितेन त कुरा- पाएन त धोका चुचे र थेप्चे, नेप्चे नारा दिनेहरुको नाराले। होशियारै होशियार नाकको आधारमा होइन रेसको आधारमा अघि वढाउनु पर्छ नेपालको राजनीतिलाई।
[ Articles ]
खोई धर्म निरपेक्ष? तामसालिङमा गोरु काट्यो १२ वर्ष जेल
काठमाडौ: माओवादीका सर्वोच्च नेता पुष्पकमल दाहालले भर्खर भर्खर राजनैतिक सर्वोच्चतालाई ध्यान दिएर प्रदान गर्नु भएको राज्यहरु मध्येको तामाङ बाहुल्यता भएको तामाङ राज्यको वाहुल्यता भएको तामसालिङ राज्यका रैथाने थामी समुदायका रैथानेहरुले आफ्नो चाड मनाउने भनेर गोरु काटेछन्। बाहुन क्षेत्री गृहमन्त्री देखि जिल्ला गाउँ तहका प्रहरी सम्मको कान ठाडो भएछ शिकारी कुकुरको जस्तो। पत्रे्कर टुंगोमा पुराएका थामीहरुलाई अव १२ वर्ष जेल हाल्ने तर्खरमा विदेशी हिन्दु आर्यन बाहुन क्षेत्रीहरु जुटेका छन्। माओवादीद्वारा प्रदान गरिएको तामाङको तामसालिङ राज्यका तामाङहरु मात्र नभएर नेपाल भरीका सवै जसो तामाङहरु बुद्धिष्ट हुन केही बिग्रेर पथ भ्रष्ट भएका तामाङहरु वाहेक र सवैजसो तामाङ्गले गोरु- गाइको मासु खान्छन नै। तर गणतन्त्र- धर्म निरपेक्षता- संघीयतालाई जनता झुक्याउने र अर्को गतिलै विष्फोटन निम्ताउनको निम्ति फेशनका रुपमा मात्र हात ठडाएर, खुट्टा बजारेर भाषण गर्ने नेताहरु र तिनका पुर्खाहरुले ४५० वर्ष देखि धोका दिदै आएका सकली कुरा के थाहा र सबै पार्टीमा विभाजित भएर सवै पार्टीका खेताला गोठालाहरुलाई। चन्द्रशमशेरले लखनउको भुलभुलैया दरवारमा पसाउनको निम्ति पञ्चायत व्यवस्था नेपालमा लागु गरे जस्तो र त्यसलाई नर्सरी बनाएर देश भर विजन रोप्ने काम महेन्द्रले गरे जस्तो र त्यसै व्यवस्थामा जन्मेर त्यसैवाट आफ्नो व्यक्तिगत फाइदा उठाउँदै आउनेहरुवाट यो देशका राष्ट्रहरुको अथवा यस मुलुकका अहिन्दु मुलवासीहरुको कल्याण न हिजो भयो न आज हुने वाला छ न त भोली नै हुनेछ। यो देशमा २४ क्यारेटको खाँट्टी सुन जस्तो गणतन्त्र- धर्म निरपेक्षता- संघीयता त त्यति बेला मात्र आउने छ र एकसाथ अघि वढ्ने छ जव के पहाड के तराइका अहिन्दु मूलवासीहरुको हातमा यो मुलुकको शासन सत्ता पर्नेछ। बाहुन- क्षेत्रीहरुले यो गर- त्यो नगर- यो खा त्यो खान पाउँदैन भन्दा त्यही अनुसार नाच्ने- हिडने- चढने उत्रने- चढने नाच्ने नचाउने गर्ने हलो कोदाली बन्ने हनुमान बाहेक न केही हुन्छ- न केही गर्छ जवसम्म ढुंगालाई दुध-मान्छेलाई मुत खुवाउने संस्कारमा जन्मी हुर्की पढे बढेका विदेशी हिन्दु  आर्र्यन बाहुन क्षेत्रीको मुठीमा राज्य सत्ता हुनेछ । किनभने संविधान वनाउने तिनीहरु नै हुन्छन लागु गर्ने पनि तिनीहरु नै हुन्छन्। अरु त तिनीहरु कै जालो भित्रको माछा बनेर पौडदै आफ्नो मन्त्री बन्ने धोको पुरा गर्ने सिमित स्वार्थ पुरा गर्ने चेतरहरु मात्र हुन जो महेन्द्रको पालामा पनि ठिक, विरेन्द्रको पालामा पनि ठिक, ज्ञानेन्द्रको पालामा पनि ठिक र गणतन्त्र- धर्म निरपेक्ष- संघीयतामा पनि ठिक भएर विक्री भइरहेका छन्।  आफ्नो र तिम्रो आउँदो पिडीको मुक्ति चाहन्छौ- उज्वल र सुरक्षित भविष्य चाहन्छौ- भने तराइमा जन्मेर फस्टाउदै गइरहेको राष्टि्रय मूलवासी संघ र सही अर्थमा गणतन्त्र- धर्म निरपेक्षता- संघीयताको निम्ति ३८ वर्ष देखि (सन् १९७२ देखि) लडदै आउँदा कहिले जेल जीवन कहिले भूमिगत र विदेशिनु पर्ने जीवन विताउदै आएका मंगोल नेशनल अर्गनाइजेशनका जन्मदाता पे्रसिडेण्ट गोपाल गुरुङको पछि लाग्नोस ताकि भोलि तपाइहरुले सहि अर्थमा गणतन्त्र- धर्म
निरपेक्ष- संघीयताको उपयोग गर्न सक्नोस- सही अर्थमा भूमिसुधार ल्याई भूमिहिनलाई भूमि वितरण गर्न सकियोस। विदेशी शरणार्थी हिन्दु आर्र्यन बाहुन क्षेत्री र तिनीहरुको पछि हनुमान- हरुवा- चरुवा- खेतला गाठोलावाट भूमिहिनले भूमी पाउने गरीबको स्वप्ना कहिल्यै पुरा हुन सत्तै्कन यो किटान साथ ठोकुवा गरेर भन्न सकिन्छ। 
[ Articles ]
अहिन्दू मूलबासी मंगोल हो- राजनैतिक चेतनशील बन्नै पर्छ।
भारत र नेपालका अहिन्दू मूलबासी मंगोलहरुको कथा व्यथा एउटै छ। तिनीहरुले केवल बाँच्नु कै निम्ती मात्र रुखा सुखा खानु पर्छ, बाँच्नकै निम्ती मात्र बाँचिदिनु पर्छ, हाँस्नु कै निम्ती मात्र हाँसिदिनु पर्छ। चोट पटक लाग्दा-मुतेर लगाउनु पर्छ -माटोले पुरेर रगत थाम्नु पर्छ। हाड खुस्कदा सिस्नुको जरा कुटेर बाँध्नु पर्छ। जुका पर्दा जुका मार्नको निम्ती खरानी पानीमा फिटेर खानु पर्छ। वर्षा माझमा टहरालाई थोत्रो बोरा ओढाएर अथवा स्याउलाले ढाकेर चुहुने ठाउँ टाल्ने जमर्को गर्नु पर्छ। काँचो रुख काटेर भारमा राखेर धुवैँ धुवाँले सुकाउनु पर्छ। अनि राम्रोसँग एक छाक पेटभरि खानुको निम्ती र एक झुम्रो गतिलो लगाउनुको निम्ती साहु महाजनको मुख ताक्नु पर्छ, आँखाभरि आशा लिएर हेर्नु पर्छ। गरिबीमा नै जन्मन्छन्, गरिबीमा नै हुर्कन्छन्, गरिबीमा नै मर्छन्। गरिब हुनु भाग्यलाई दोष-मिठो खान नपाउनु भाग्यलाई दोष। अघिल्लो जन्मको फल-जन्मदा नै लिएर आएको कर्मको फल-जन्मेको सात दिनमा नै भावीले लेखिदिएको कर्म।  यो भाग्य के हो? को हो भावी? को हो हामी मूलबासी मंगोलको भाग्यमा चाहि दुख नै दुख मात्र लेखिदिने र हिजो धोती र जनै मात्र लिएर यस भूमिमा भित्रने शरणार्थीका रुपमा बास गाँसको खोजीमा भित्रने कालो हिन्दु आर्यन बाहुन छेत्रीको भाग्यमा चाहि-वकिल-न्यायधिस-मन्त्री-प्रधानमन्त्री-विशेष अधिकृत-अधिकृत-वरिष्ठ अधिकृत-धानन्यायधीस-विशेष सचिव-मुख्य सचिव-दूत-राजदूत मात्र बन्दै जाने। मूलबासीहरुको घर ढल्दै झुप्रो बन्दै जाने-भएको जमिनबाट टाट पल्टदै जाने-सर्वभराबाट सर्वहारा बनिद जाने - घरबासीबाट सुकुम्बासी बनिदै जाने? कर्म भनेको काम हो। न हिजो कुनै जन्म थियो - न भोलि कुनै जन्म हुन्छ र न पूर्व जन्म थियो र त्यसको फल भोगिरहेका छौं। न त भोलि कुनै जन्म हुन्छ र न पूर्व जन्म थियो र त्यसको फल भोगिरहेका छौं। न त भविष्यमा कुनै जन्म हुन्छ र त्यसको निम्ती दान दक्षिणा गर्नु पर्ने आवश्यकता नै छ। 
हिजो बास गाँसको आशा गर्दै शरणार्थी हिन्दु आर्यन बाहुन छेत्रीहरुले हाम्रा पुर्खाहरुको दया मायाले बास गाँस पाए फेरि हामीलाई नै उठिबास लगाई दिएर र सुकुम्बासी बनाइदिए। हाम्रा पुर्खाहरुलाई हिन्दु आर्यन बाहुन छेत्रीहरुको षड्यन्त्रले दाजु भाइमा-लोग्ने स्वास्नीमा-बाबु-छोरामा कान फुकिदिएर लडाइँ दिए-भिडाइ दिए-मराइ दिए-मारिदिए-उठिबास लगाइ दिए-त्यसपछि ती जग्गाहरु, खेतबारीहरु आफ्नो बनाउदै लगे। हाम्रो पुर्खाहरु र आजकै पीडिहरु पनि बहकिदै गए-बरालिदै गए-हिरण्यकसिपुलाई मार्नका निम्ती कुनै हिन्दु आर्यन अघिल्तिर आउनु र देखा पर्नु परेन। आफ्नै छोरा प्रलादको गिदीमा यसरी लिदी भरिदिए  हिन्दु आर्यनहरुले कि आफ्ना बाबुलाई मार्दा र मराउदा प्रलादलाई दुख लागेन-पछुतो भएन-बरु ठूलो लडाइँ जितेर फर्केको हिरो भए जस्तो अनुभव भयो। हिन्दु आर्यन रामको प्रसंसा यति व्यापक रुपमा गराउने काम घरबारहीन हिन्दु आर्यन ऋषिमुनिहरुले यति व्यापक रुपमा गराउने काम अति तिब्र रुपमा गरे की यति शक्तिशाली-यति बुद्धिमान-बलवान-धनवान-रावणकी श्रीमती पनि रावणको विरोध र रामको प्रसंसामा जुटेर रावणलाई मानसिक रुपमा डर देखाउने-रातदिन कचकच गरेर ठीकसँग सोच्ने र योजनावद्ध ढंगबाट काम गर्न नदिने बनाइसकेकी थिईन्। त्यसरी नै अत्यन्तै शक्तिशाली बालीलाई मराउन लडाउने भिडाउने काम पनि आफ्नै भाइ सुग्रिवबाट गराए। जसरी रावणलाई लडाउने भिडाउने काम गोप्य भेद खोलिदिने काम आफ्नै भाइ विभिखनबाट गराइयो। रावणकी बहिनी सुपर्ण खाँको नाक काटेर निहु खोज्ने राम लक्ष्मण हिन्दु आर्यनहरु दुष्ट हुन् की होइनन्? तपाईको आफ्नी बहिनीलाई लोफरहरुले जिस्क्यायो-लुट्यो-हात हाल्यो भने तपाई के गर्नुहुन्छ? गर्दन काटिएको बोकाले झैं टुलुटुलु हेरिरहनु हुन्छ की? छौँ भने मर्द निकाल कर्द लड्न छ डटेर भन्ने आँट गर्नुहुन्छ। आज पनि हिन्दु आर्यन बाहुन छेत्रीहरुले राज्यको लोभ लालच देखाएर अलिकति पैसा सानो तिनो पदको लोभ देखाएर विभिन्न पार्टीहरुमा त्यस्तै भूमिका अदा गरिरहेका छन्। जसरी रामायण र महाभारतमा अदा गरेका थिए। रामायण महाभारत पढिएको छ? पढेको भए त्यस भित्रको गुदी बुझिएको छ अथवा बुझ्ने कोशिस गरिएको छ? अहिन्दू मूलबासी मंगोलहरु हो अरुको हतियार मात्र नबन राजनैतिक चेतनशील बन र आगामी पीडिको भाग्य आफै लेख्ने बनाउनु पर्छ हामीले। आगामी पीडिलाई यस मुलुकमा योजनाकार-मन्त्री-प्रधानमन्त्री-राष्ट्रपति-न्यायधिश-प्रधानन्यायधीश-राजदूत बन्ने बनाउनु पर्छ हामीले-हिजोको शरणार्थी विदेशीको आशामा होइन-अधिकार र योग्यतामा-। के थिए र यी बाहुन छेत्री आर्यनहरु पचास-पच्पन्न वर्षअघि? के भएका छन् आज? गहिरिएर सोच्न सिक। तेस्रो आँखाले हेर्न योग्य बन-कमसेकम भावी पीडिको उज्वल र सुरक्षित भविष्यको निम्ती-यो निश्चित छ एकाइसौ शताब्दी अहिन्दू मूलबासी मंगोल विजयको शताब्दी हो। मुक्तिको शताब्दी हो-   ब्यूँझ-उठ-जुट-अघि बढ-सडेर गलेर नमर-केही गरेर - केही भएर मर।  
[ Articles ]
बाहुनवादी राज्यसत्ताका सबै निकायहरूलाई समाप्त गर्ने घोषणा
हिन्दु आर्यन आक्रमणकारी विदेशी बाहुन छेत्रीहरूको नेतृत्वमा रहेका नेपालको सामन्ती राज्यसत्ताले नेपालका सबै समुदाय भाषाभाषी र धर्मावलम्बीहरूलाई शोषण, दमन, अन्याय र अत्याचार गरिरहेको भन्दै यो विदेशी हिन्दु आर्यन आक्रमणकारी सामन्ती राज्यसत्ताको विरुद्ध अन्तिम र निर्णायक लडाइँको घोषणा गरेको छ। जसका कारण नेपालका आधा भन्दा बढी गाउँ विकास समितिका सचिवहरूले राजीनामा दिइसकेका छन् भने अहिलेसम्म १५ सय भन्दा बढी गाउँ विकास समितिका सचिवहरूले राजीनामा दिइसकेका छन् भने नागरिकका सम्पूर्ण कामहरू ठप्प भएका छन्। मुलुकका ग्रामीण क्षेत्रका सम्पूर्ण सरकारी कामकाजहरू ठप्प भएका छन्। यसैगरी संयुक्त जातीय मुक्ति मोर्चा नेपालले पहिलो चरणमा बाहुनवादी सत्ताका सबै संरचनाहरू भङ्ग गर्न लगाउने र भङ्ग नगरेमा भौतिक रूपमै सफाइ गर्ने घोषणा पनि गरेका छन्। अब संयुक्त जातीय मुक्ति मोर्चा नेपालको निसाना ग्रामीण क्षेत्रका शिक्षक, एनजीओ र आईएनजीओहरू हुने भएका छन्। शिक्षकहरूले विद्यालयमा नपढाउने, तर विद्यालयका स्रोत र साधनहरूको नष्ट गर्ने, गरिब र जेहेन्दार विद्यार्थीहरूलाई दिनुपर्ने छात्रवृत्तिका रकमहरू आफ्नै नातेदारका छोराछोरी र आफ्नै छोराछोरीलाई वितरण गर्ने गरेको मोर्चाको आरोप छ। त्यसैगरी एनजीओ र आईएनजीओले ग्रामीण क्षेत्रका उत्पीडित समुदाय र समाजको विकास गर्ने घोषणा गर्ने र ती उत्पीडित समुदाय र समाजको नाममा आएको करोडौ रकम जिल्ला सदरमुकाम र राजधानीमै बसेर ति क्षेत्र र समुदायको नाममा खर्च नगरी भ्रष्टचार गर्ने गरेको आरोप पनि मोर्चाले लगाएको छ। साथै नेपालका अहिन्दु मूलबासी मंगोल समुदायलाई आदिवासी जनजाती भनि प्रचार गर्ने गरेका कारण एनजीओ र आईएनजीओहरूलाई कारबाही गर्ने तयारी भइरहेको मोर्चाले घोषणा गरेको छ। मोर्चाले हालै मात्र जारी गरेको दस्तावेजमा भनिएको छ:विश्वका उत्पीडित समुदाय  एक हौँ।
राष्टि्रय मुक्ति संघर्ष
अवधारणा पत्र-२०६६
[ Articles ]
बिचरा गोपाल गुरुङको पर्चा आफ्नै कार्यकर्ताले जलाए

अहिन्दु मूलबासी मंगोलको जिउँदो आवाज शिर्षक दिएर दार्जीलिङबासी गोपाल गुरुङलॆ मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टीका महासचिव कृष्णबहादुर तामाङका विरुद्ध २०६८ असोज महिनाको अन्तिम हप्ता २ हजार प्रति पर्चा छापेर वितरण गर्ने काम गरेको छ । त्यो पर्चालाई मंगोल नेशनल अर्गनाइजेशनका कार्यकर्ताहरु मार्फत् वितरण गर्ने काम गरिएको थियो । हामीलाई प्राप्त रीपोर्टअनुसार त्यो पर्चा धेरै ठाउँमा एमएनओका कार्यकर्ताहरुले जलाउने काम गरेका छन् ।
२०६८ भदौ महिनाको पहिलो हप्ता गोपाल गुरुङले अहिले गरिरहेका राजनीतिक गतिविधि र कृयाकलाप अहिलेको अवस्था र परिस्थिति अनुसार उपयुक्त नभएको भनी तामाङले असहमति प्रकट गरेपछि गोपाल गुरुङले तामाङका विरुद्ध विभिन्न अवैध कृयाकलाप र अवैध भ्रष्टाचार गरेको आरोप लगाउँदै पर्चा विचरण गरेका हुन् । त्यसभन्दा अघि कृष्णबहादुर तामाङले गोपाल गुरुङलाई आर्थिक, राजनीतिक, सामाजिक र भौतिकलगायत हरेक क्षेत्रमा सहयोग गर्ने गरेका थिए ।
[ Articles ]
राष्ट्रीया मुक्ती मुक्ति आन्दोलनको निम्ती अपिल
आदरणीय शोषित-पीडित मूलवासी मंगोल समुदायहरुमा हार्दिक अभिवादन !
हामी नेपालका तमाम् उत्पीडित मूलबासीहरु ४५० वर्षदेखि लादिएको एकछत्र बाहुनवादी हिन्दू धार्मिक शासन-सत्ताको शोषण, उपेक्षा, दमन र प्रतिबन्ध सहँदै, भोग्दै र खेप्दै आइरहेका छौं । हरेक राजनैतिक उतार-चढावहरुको निहुँमा धेरैले ज्यानको अनर्थ बलिदान दिइसकेका छौं । यसरी नै सधैँ घात-प्रतिघात, छलकपट, प्रपंन्च  र षड्यन्त्रभित्र जोखिमपूर्ण र लोपन्मुख अवस्थामा दयानीय जीवन गुजार्दै आइरहेका छौं । तथापि आजसम्म हामी तमाम् उत्पीडित मूलबासीहरुलाई शासकहरुको सत्तामा जाने उत्कृष्ट भर्‍याङ बाहेक केही हुन सकेका छैनौं । हाम्रा हक-अधिकारहरु केही पनि स्थापना हुन सकेनन् । देशमा राजनैतिक परिवर्तनका नाममा शाहकाल, राणाकाल, पंचायतकाल, प्रजातन्त्रको नाममा १२वर्षे ब्राह्मणकाल, लोकतन्त्र हुँदै गणतन्त्रसम्म परिवर्तन भइसक्दा पनि शासक उही, शासन उही, नियम कानून उही छ । तमाम् ९० प्रतिशत उत्पीडित मूलबासीहरुको हक-अधिकारसम्बन्धी केही पनि परिवर्तनहरु हुन सकेनन् ।
हरेक पार्टीका दलालहरु अथवा बाहुनवादी शासकहरुले प्रयोग गर्ने हतियारको रुपमा मात्र प्रयोग हुँदै आयौं । आज तिनै उत्पीडित मूलबासी जनताको करीब २०औँ हजारको बलिदानीपूर्ण १०वर्षे जनयुद्ध र जनताको ऐतिहासिक विशाल जनआन्दोलनको मर्म र भावनाबमोजिम जातीय जनसंख्याको आधारमा पूर्ण समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीको मागलाई दबाउँदै धोका र षड्यन्त्रपूर्ण संसदीय निर्वाचन शैलीमा र दलीय प्रतिस्पर्धाको आधारमा अपूरो बाहुनवादी संविधानसभाको निर्वाचन गरे । त्यस धोकापूर्ण अपूरो संविधानसभाको समेत औचित्य समाप्त हुने गरी दुई ठाउँबाट हारेको व्यक्ति माधवकुमार नेपाललाई संवैधानिक मस्यौदा समितिको सभापति र बामदेव गौतम जस्तालाई उपप्रधानमन्त्री बनाएर संसदीय पद्दतिको खिल्ली उडाउँदै र संसदीय पद्दतिको असली चरित्र र स्वरुपसमेत देखाए । त्यतिले मात्र कहाँ पुग्यो र उनी त संविधान बनाउने सरकारको कार्यकारिणी प्रधानमन्त्री बनाइए ।
अझ अर्को षड्यन्त्र उक्त बाहुनवादी अपूरो संविधानसभालाई समेत नाना प्रकारको बहाना बनाएर संविधानसभा तुहाउने अनि २०४७ सालको संविधानलाई ब्यूँत्याई राजसंस्था समेत ब्यूँताउने, सैनिक हस्तक्षेप निम्त्याउने जस्ता खतरनाक षड्यन्त्रको खेल शुरु भएकोले जोडदार खबरदारीका साथ उक्त किसिमका षडयन्त्रहरु बन्द गरी तुरुन्त यस असंवैधानिक एकल जातीय हैकमवादी तथा अति हिन्दू अहंकारवादी सरकार विघटन गरी सर्वजातीय सरकार गठन गरी संविधान लेखन कार्यमा जुट्न प्रत्येक राजनैतिक दलहरु र राज्यप्रति निम्न दवाब सिर्जना गर्ने उद्देश्यले यो जनविद्रोह जन्माउन बाध्य भएका छौं ।
[ Articles ]
विश्वको लोकप्रिय प्रचलन जाति र भाषाको आधारमा राज्यको नाम
विश्वास दीप तिगेला
नेपालमा अहिले राज्य पुनरसंरचना सम्बन्धमा ब्यापक बहस र छलफल चलिरहेको छ । जनताबाट निर्वाचित संविधान सभाका सभासदहरु रहेको राज्य पुनरसंरचना तथा राज्य शक्तिको बाँडफाँड समितिले १४ राज्य बनाउनु पर्ने प्रस्ताव गरेको छ । कर्णाली, नारायणी, सुनकोशि, खप्तड, जडान, लिम्बुवान, किरात, शेर्पा, ताम्सालिङ, तमुवान, मगरात, नेवा, थरुहट–अवध–लुम्बिनी, मिथिला–भोजपुरा–मधेश प्रस्तावित राज्यहरुको नाम पहिचान र सामर्थ्यको आधारमा ७ वटा जातिगत, ६ भूगोलगत र १ वटा संस्कृतिगत रहेका छन्, यद्यपी केहीले जाति, भाषाको आधारमा र कसैले भूगोलको आधारमा मात्र नामाकरण गर्नु हुदैन भन्ने विरोधाभाषपूर्ण आवाजहरु सुनिएका छन् । त्यसैले यस सन्दर्भमा राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय परिवेशलाई पनि हेर्नु सान्दार्भिक हुन्छ ।
विश्वको सर्व शक्तिमान राष्ट्र संयुक्त राज्य अमेरिकाको ४९ वटा राज्य मध्ये २८ वटा राज्यहरु जाति, भाषा लगायत आदीवासीहरुको इतिहासबाट नामाकरण गरिएको छ । ती राज्यहरु : १) आल्वामा, २) आलस्का, ३) एरिजोना, ४)आकानसास, ५) कनेक्टीकुट, ६) डिलावार, ७) हवाई, ८) इधि, ९) इलिनोइस, १०) इण्डियना, ११) लोवा, १२) कान्सास, १३) केन्टुकी, १४) म्यासच्युट्स, १५) मेसिगन, १६) मिन्निसोटा, १७) मिसिसिपी, १८) मिसोरी, १९) नेव्रास्का, २०) डाकोडा, २१) ओहायो, २२) ओकलाहोमा, २३) टेनिसिसी, २४) टेक्सास, २५) युटाह, २६) वीन्कन्सीन, २७) न्यू मेक्सिको, २८) वाओमिङ हुन । यसरी अमेरिका भौतिक रुपबाट मात्र नभई भावानात्मक रुपबाट पनि विशाल र शक्तिशालि देखिन्छ ।
विश्व कै ठूलो प्रजातान्त्रिक मुलुक भारतमा पनि अधिकांश राज्य, शहर, जिल्ला र महत्वपूर्ण ठाँउहरुको नाम, भाषा, जाति र इतिहासको आधारमा रहेको पाइन्छ । तमिल जातिहरुको तमिलनाडू, कर्णडा भाषीहरुको कर्णाटक, मराठी भाषीहरुको महाराष्ट्र, गुजराती भाषीहरुका गुजरात, पंजावी भाषीहरुका पंजाब, नागा जातिहरुको नागाल्याण्ड, बंगला जातिहरुको पश्चिम बंगला, काश्मीरी जातिहरुको काश्मीर रहेका छन् । बृटिसको पालामा परिवर्तन गरिएको मद्रास, बम्बई भनिने शहरको नामलाई बृटिसको फिर्ति पछि पहिलाकै नाम चेन्नइ, मुम्बई कायम गरिएको छ ।
[ Articles ]
जातीय पहिचान सहितको संघियता हुँदैमा बाहुनहरुले डराउनु पर्दैन
ददि सापकोटा
एक जना साथीले मलाई सोधे 'हैन ददी जी, तपाइ बाहुन भएर किन जातिय अधिकारको पक्षमा चर्किनुहुन्छ ? जातिय अधिकार भयो भने त बाहुन क्षेत्रीलाई लघार्छन् नी ठाउँ ठाउँबाटै।'मैले उनैलाइ जिज्ञासा राखें 'ए जातिय राज्य भन्न खोजेको मन नपरेका अरु जात, जाति, भाषा भाषीलाइ लघार्ने भनिएको हो र?''यी आदिवासीले बाहुन क्षेत्रीलाई मात्रै गाली गर्छन्, त्यसैले जातिय राज्य भयो भने बाहुन क्षेत्रीलाइ लघार्छन् ति धेरै भएको ठाउँबाट' उनको त्रास थियो । यो त्रास उनमा मात्रै होइन । धेरै बाहुन र क्षेत्रीमा देखिन्छ । तर म भन्छु, आदिवासी, मधेशी, पिडित, हेपिएका थिचिएकालाई अधिकार सम्पन्न बनाउँदा अत्याचारी बाहुनका अधिकार काटिएलान् । नत्र असल, समान अधिकारका पक्षधर बाहुन क्षेत्रीलाई असर पर्ने होइन । बरु अझ भलो हुन्छ । पुरानै कुरा के दोहोर्‍याउँ जुन मैले उठाइसकेको छु, नेपालको अहिले सम्मको शासन ब्यवस्था, राज्य प्रणाली असफल भयो । र अहिले सम्मको राज्य प्रणाली, शासकिय संरचना बनाउने को थियो ?
बाहुन क्षेत्री । अर्थात बाहुनवादी सोच । अर्थात बाहुन र क्षेत्रीबाट रचिएको ब्यवस्था भन्न पनि सकिएला । अहिले सम्मको शासन प्रणालीमा नेपालमा जातिय बिभेद रह्यो । छुवाछुत रह्यो । चितवन जस्तो देशकै सबैभन्दा शिक्षित र बिकसित मानिने जिल्लामै बोक्सीका नाममा मान्छे मारिए । जात जातिमा बिभेद, संस्कृतिमा बिभेद । भेषभुषामा बिभेद । अवशरमा बिभेद । भौगोलिक बिभेद, क्षेत्रिय बिभेद । बिभेदै बिभेद । त्यसैले बाहुन क्षेत्रीले निर्देशन गर्दै आएको अहिले सम्मको हाम्रो शासन प्रणाली असफल भयो ।
[ Articles ]
हाम्रो जल्, जंगल र जमिन खोसेर हामिलाई शरणार्थी बनाउने बाहुन/छेत्रीनै हो
समाजशास्त्री : कृष्णबहादुर भट्टचन
समाजशास्त्रका प्राध्यापक कृष्णबहादुर भट्टचन दुईटा व्यक्तित्व धनी छन् भनिन्छ, एउटा प्राज्ञिक, अर्को एक्टिभिस्ट । उनी आफैँ स्विकार्छन्, म दुवै हुँ। आफूलाई मूलतः समाजशास्त्री बताउने भट्टचन नेपालमा जाति र लिंगका मुद्दाले ऐतिहासिक महत्व राख्ने र संवेदनशील पनि भएकोले आफू त्यसैमा लागेको बताउँछन्।
उनकै शब्दमा विश्वविद्यालयमा पढाउनेबाहेक उनको काम 'जनवकालत' हो। आफूलाई परिवर्तन पक्षधर प्राज्ञिक बताउने भट्टचन अमेरिकाको प्रसिद्ध विश्वविद्यालय युनिभर्सिटी अफ क्यालिफोर्निया, वर्कलेका स्कलर पनि हुन्। चर्चित लेखकहरू नोम चोम्स्की र एडवार्ड सइदको उदाहरण दिँदै उनले भने, वर्कलेले 'बम'हरू उत्पादन गर्छ। नेपालको मूलबासी अभियानका अगुवा सल्लाहकार भनेर चिनिने भट्टचनले भने 'म पनि वर्कलेले उत्पादन गरेको बमजस्तै हुँ।' संघीयताबारे अध्ययन गर्न विशेष समिति र आयोग बनाउने राजनीति मूलबासीहरूले विफल पारेको दाबी गर्ने भट्टचन राज्य पुनर्संरचना आयोगलाई षड्यन्त्र ठान्ने भट्टचनसँग गरेको  कुराकानी ।

[ Articles ]
प्रचण्डबाट बुद्ध र लुम्बिनीलाई जोगाऊ
– देवप्रकाश त्रिपाठी
बौद्धमार्गीहरूको पवित्र भूमि तिब्बतका दर्जनौ नागरिकले धार्मिक एवम् मानवीय स्वतन्त्रताको माग गर्दै आत्मदाह गरिसकेका छन् र यो क्रम जारी छ । तिब्बती नागरिकहरूले दर्शाएको बलिदानीले मानिसका निम्ति स्वतन्त्रता कति प्रिय वस्तु (तत्व) हो भन्ने सत्यको उजागर गरेको छ । विरोध प्रदर्शनमा अधिक बल प्रयोग गर्दै रोक लगाइने भएपछि तिब्बती स्वतन्त्रता सेनानीहरू आन्दोलनलाई उत्कर्षमा पुर्‍याउन आत्मदाहजस्तो शहिदी अभियानमा जुटेका छन् । बौद्धमार्गीहरू स्वभावतः शान्त एवम् धैर्यवान् हुन्छन्, अरूलाई मारेर आफ्नो सिद्धि प्राप्त गर्ने मनोवृत्ति सायद बौद्धमार्गीहरूको हुदैन । त्यसैले हुनसक्छ, बरु आफैंलाई मारेर स्वतन्त्रता आन्दोलनलाई उचाइमा पुर्‍याउने मार्ग तिब्बती नागरिकहरूले अवलम्बन गरेका छन् ।
तर, कम्युनिस्ट सत्ता मानवीय संवेदनाप्रति कतिसम्म कठोर एवम् निर्मम हुन सक्दोरहेछ भन्ने कुराको उदाहरण चाइनामा देखिएको छ । चीनको कम्युनिस्ट सरकारले आत्मदाहको क्रम भङ्ग गर्ने तत्परता लिए पनि आत्मदाह गर्नै नपर्ने परिस्थिति निर्माणप्रति कुनै चासो देखाएको छैन । आफ्ना दर्जनौ नागरिकले आत्मदाह गरिसकेका र हजारौ" नागरिक आत्मदाहको निम्ति लामबद्ध भइसक्दा पनि चिनियाँ सत्ता जनताको मागप्रति असंवेदनशील रहनुले कम्युनिस्टहरू मानिसको धार्मिक आस्थाप्रति कुन हदसम्म अमानवीय, निर्मम र कठोर हुन सक्छन् भन्ने सन्देश प्रवाहित गरेको छ ।
[ Articles ]
गोपाल गुरुङ र राजाबादीहरुको एउटै आवाज : बनाउनु हुँदैन जातिय राज्य ?
अहिले ज्ञानेन्द्र पनि खुसी भईरहेका छन ।
गोपाल गुरुङ मंगोल नेशनल अर्गनाइजेशन प्रेसिडेन्ट
नेपाल यतिबेला जातीय आधारमा राज्यको पुनर्संरचना गर्न खोजिदैछ | तर, यो भ्रम पूर्ण छ | यसरि बनाउनु हुदैन | जातका आधारमा कुनै पनि प्रदेश बनाउनु हुदैन | जात भनेको त बाहुन-क्षेत्रीले फैल्याएको भ्रम मात्र हो | यस्तो जातिवादी भ्रम फैल्याएको धेरै वर्ष पनि भएको छैन | त्यसैले जातीय भ्रमबाट बचेर, धेरै सोचेर मात्र हामीले राज्यको पुनर्संरचना गर्नु पर्छ | अरु मुलुकमा जस्तो भोलि गएर हाम्रो देश पनि एक-अर्कामा बिभाजन र झैँ-झगडा नहोस | त्यसैले हामीले अरु देशबाट पनि पाठ सिक्नु पर्दछ | जात-जातका आधारमा राज्य बनाइयो भने झनै जातीय झैँ-झगडा हुन्छ|
हाम्रो देश कतिवटा प्रान्तमा हुनु पर्छ भनेर मैले सोचेकै छैन | त्यो सोच्ने आवस्यकता पनि परेको छैन | मेरो त मंगोल नेशनल अर्गनाइजेशन भै हाल्यो | सङ्घी नेपाल चाहिन्छ भनेर त मैले सबै भन्दा पहिले देखि नै भन्दै आयको हो | मा पावरमा भएपो मैले यति वोटा प्रान्त बनाउनु पर्छ भनेर सोच्ने | यसबारे मा सित सल्लाह माग्न पनि कोहि आएका छैनन् | १२/१५ वटा संघ चाहिन्छ भन्दै हिडेका छन् , त्यो आवस्यक देख्दिन | पंचायतकालमा बनाएको पाच बिकाश क्षेत्रले पनि हुदैन | हामीले हाम्रो बिचार परिबर्तन गर्नु पर्छ | जुन विचारले एक अर्कालाई नजिक बनाउछ  र देशको निकास गर्न सकिन्छ, त्यता तिर लाग्नु पर्छ |
 बाहुन-क्षेत्री, राइ,लिम्बु, मगर, गुरुङ, तामांग भन्ने कुराहरु भ्रम मात्रै हुन्| कतिले जनेरता कतिले नजानेर यस्तो भ्रम फैलाई राखेका छन् | मा गुरुङ हो | मा राइ हो भन्दाखेरि यसमा गहिरो गरि सोच्नु पर्दछ | जस्तो कि, किरात प्रदेश पनि बनाउनु हुँदैन | के हो किरात भनेको? किरातको बारेमा जे कुरा बाहिर आएका छन् , ति गलत छन| हामीले किरात भनेर आउनु हुँदैन, नेपाली भन्नु पर्छ | अहिले हामीले जसलाई जाति भनेर चिन्ने गरेका छौ, नेपालमा यो डेद दुइ सय वर्ष अघिबाट चिनिएको थिएन त्यसैले जातीय आधारमा कुनै पनि हालतमा प्रदेश बनाइनु हुँदैन |
© Samabad.Com samabad.com - International Propagation Campaign of Equalism
, , Us
Phone: +16174408952 , Email: news.samabad@gmail.com

प्रतिक्रिया

एउटा लाइक गरेर मनोबल बढाउनुहोस्

Name

epaper,51,main news,17,news,364,
ltr
item
Brahmastr Daily: तपाईंहरुको प्रतिकृया के छ ?
तपाईंहरुको प्रतिकृया के छ ?
http://www.samabad.com/images/top_top.gif
Brahmastr Daily
https://www.brahmastra.com.np/2012/07/blog-post_21.html
https://www.brahmastra.com.np/
https://www.brahmastra.com.np/
https://www.brahmastra.com.np/2012/07/blog-post_21.html
true
4217267867788842207
UTF-8
Loaded All Posts Not found any posts सबै हेर्नुहोस विस्तृतमा पढ्नुहोस Reply Cancel reply Delete By होमपेज PAGES POSTS सबै हेर्नुहोस उस्ता उस्तै खबर LABEL ARCHIVE खोज्नुहोस ALL POSTS Not found any post match with your request Back Home Sunday Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sun Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec just now 1 minute ago $$1$$ minutes ago 1 hour ago $$1$$ hours ago Yesterday $$1$$ days ago $$1$$ weeks ago more than 5 weeks ago Followers Follow THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Copy All Code Select All Code All codes were copied to your clipboard Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy Table of Content